Мусурманаршин аIзизын байрам

Гьайни сен Рамандин ХаIдын йигъ дюнйейл’ шацыйнчиле йицIыдле йигъна гьихъа алгъагьас, няъас увгьее ман вазни кIалендарыква июнни 5-чил’хъа хъооI водун. Мани къыIлийни йыгъбышил дюнйейл’ни мусурманарше джон аlзизын байрам кечирмишаъас.

 

Исламни диныс ыIбаадат гьаий, манчилхъан инам йикIеенче ыхьай ва динни гьаIкIеедын кIорааленчен ацIаал’ алеетIуй  хаIдын сувааб водун. Гьайни гунагьбынани дюнйейл’ ешемишехьенкъаI, гьар инсане гьаммашийни дюнйеехъана джига гьазирааъас вуккан.Исламни диныс ыIбаадат гьаий, манчилхъан инам йикIеенче ыхьай ва динни гьаIкIеедын кIорааленчен ацIаал’ алеетIуй  хаIдын сувааб водун. Гьайни гунагьбынани дюнйейл’ ешемишехьенкъаI, гьар инсане гьаммашийни дюнйеехъана джига гьазирааъас вуккан.Ши, цIаIхбыб, мусурманаршини уммайнбы вобунбы, манчихъа гора Исламни диныс ыIбадат гьаъас ыккан. Темизна мусурманий ихьесдимее,  хьодле шартI водун бирмишаъу:1. Шаъадат гьауй. (Аллагьыле гъайре мерна дешда, МаIгьаммад (аIл.с.) манкъве къаховуна пейгъанбар ворна). Агар гьаман джуваббы йикIеенче, каамил’ни фыкреква увгьее, мана мусурманий ворна. Ыкканни миллетна, ыкканни сифатыквана мана ыхьай, тафавут сыкIылин джад дешин.2. Йигъыс чини вахтал’ хьобле куб, гиджараIххий алеетIу гьавъуй.3. Рамандина ваз авхъуй. Рамандини вуза мусурманаршилхъа бирмишау водун сивар аххъый, гыргыни писди карбышике къирагъылхъа хъувхьай, нягьаIкьни карбышике тууба гьавъуй.4. ФитIра къайищий. Гьар мусурманийн бордж водун  сенис джуни девлетике, малаке фитIра хъувой касибаршини, чIырынбышди йаIххъеехъа хъувой.5. ГьаIдж къил’мишавъуй. Агар имкам вобхьее, мусурманийн бордж водун ыIмырее са элеесхьейир ГьаIджилхъа гьаркIыний. Маккеени  ва Мадинеени зияратбышис ыIбадат гьауй, горханабышилхъа гьаркIыний, чIакIни манзикбышее джамаъаIт кубар гьауй, бирмишауйн аIгьдбы быкырауй.Мусурманни уммайн сенее кьоIдле вааджибын, исламни  диныква багълыданан байрамбы  кечирмишаъа. Манчин са Ураза-байрам, шенсад Кьурбан-байрам водун. Ши, цIаIхбыше, манчикIле Рамандин ХаIдын йигъый  Кьурбанын хаIдын йигъва эйгьи. Вазни календарыхъа гора, гьар сен манбы йицIыдле йигъна шацыйле гьихъа алгъайгьи. КьоIни ХаIдни йигъбышди аIрее йигIцал’ йигъ эйхьи. ЦIедда Рамандин ХаIдын йигъ кечирмишаъа, гойне Кьурбанын хаIдын йигъ. Рамандини ХаIдни йигъыкIле аIрабна мизяаъани оIлкабышил’ Ид ул’-фитр эйгьи, амма тюркна мизяаъани оIлкабишыл’ ва медни мусурманар ешемишоохьени оlлкабышил’ Рамазан-байрам, Ураза-байрам эйгьи.Рамандин ХаIдын йигъ гьаъассе гьихъа, Аллагьыс вазна джуни къуларше хаIм-йигъна ыIбадат гьаъа. ХьебцIал’ йигъна манбы сиваадженбы. Йигънийигъын не кар ойхьан деш , не хьян илёгъа деш Мани вуза гьаIкIени мусурмане вуджее вудж нягьаIкьни ишике, напсыке къорамишаъа. ЙикIеехъа темизин ниятбы аляатIа. Миз темиз’ба гьувааджи, гьаъан ихтелет’ гьор дешин, саламатын эйхьи. Мани вуза сана-санкъуни хатрес хъоотIа деш. Рамандини вуза гьеххъыйн ниятбы, доъаIбы АIллагье зарада кьабыляъа. Мани вуза инсаныс ыIмыр темизни варакьыле гивгъаласда имкан гьооли. Агар гъу гьауйни гунагьбышиле йикIеенче пашманехьихьее, сайид гьидяъас гъуджад вакIле эйгьихьее, манке гъу гунагьбышике азадаъана.Рамандини вуза джегьеннямын дарвазабы утIумехьенбы. Садджу дженнетин дарвазабы аахъы эйхьи. ВаъаIз’ вобна: «Агар инсанаршикIле Рамандини вазна кьуват, батIраалла, гудж ваацIавхьанахьий, манбыше эгьесыний: «ЫIмырволли Рамандина вазхьий вухьа». Рамандини вуза гьаагва вобна хьобле куб вахтал’ гьавъуй. Сувааббы хаIдхъехьи, агар джамаъаIтыква саджигее манбы гьеъэ. ХаIмдийни кубаршиле хъийгъа Рамандини вуза таIрмыгь гьааъа. Рамандини вуза Кьадирна хаIм хъабайли. Мани хаIмде гьеххъыйн диляг Аллагье кьабыляъан. Мана эн югна хаIм вобна. Кьадирна хаIм, ааlлимаршини увгьойка, вузани аlхреени йигъбышилхъа хъавайле. Рамандини вуза раIгьматыххъа абкIынни инсанаршини рыгьыIле Кьуръан хъаIбхъый хаIдын сувааб водун. Рамандина ваз таамувхьайни йигъни мичIеед, ХIадни Йигъын кубар гигъалассе, хизанни вукIлеле фитIра къайищес ыккан. Маныд касиб, етим, ыIляадж дешди мусурманийс гьелес ыккан. Агар мани йигъыл йигъни хааъар арына  мигьман ыхьее , манкъулед къайищес ыккан. ФитIрайн оIлчи, ненкъуке нимеений гехьа ва нягьаIдый ва ненкъусый гьелес  манзикбышди имамашике хъийгIанас ихьесын.Гьайни сен Рамандина ваз 26-ъэсди  майе гибгъыл. Аллагьни кумагыква гьайни сенийн Рамандин ХаIдын йигъ ши гьайни уIлджумее алгъагьас. Хъодкуда ненкейи ихьес, шакIле телевизореенче эгьесын. Садджу  гыргыни мусурманарше ман са йигъыл’ гьаъас ыккан. Аллагьыс мислягьаIтеехъа хъабайлен джун къулар, гейб вуккийкан. Рамандина ваз Аллагье джуни къуларшин  иман, сабыр, ооIрхый, джулхъан инам ёхламишаъасдимее дюнйейлхъа къахову.РамандиниХаIдынйигъ мичIеедыйн кубар манзике гьауйле хъийгъа гийгъал. Ман хьебыдле йигъна айкIан. Мани байрамыс мусурманар гьале хаIмде гьазироохьи гивийгъал. МанчикIле ХаIбна ХаIм эйгьи. Гыргыни инсанарше мани йигъыл’ хаIдын гиджараIххийбы аляатIа. МичIеед тезе палтар аляъа. Адаамер кубаршис манзикеехъа гьавайкIан. Манчиле хъийгъа мусурманарше сана-санкъус баракабы гьаъа. Баракайс кьаIсди деккисахъайи едисахъа, гогьарбышаанкъаI, къоншибышаанкъаI гьавайкIан. Мани йигъыл’ гыргынкъуни хааъад ачухын, болун суфрабы эйхьи. Ушахар акка-аккал’ байрамыка табрикааъа ивийкар. Мани йигъыл’ чIырынкъулхъа гьал’джаахвас, горханабышилхъа инсанар гьавайкIан. Мани йигъыл’ йишон сана-санкъука гьидяаъанбы, цимисинбы барышмишоохьи. Инсанар чалышмишоохьенбы джане кIийъырыйн  кир, пахылыйвалла, оIдж, писин напс йикIеенче темизяъас.АIхреени сенбышее, шукур Аллагьылхъа, исламни динилхъа хъооIн  йихъбы хаIбхъоохьи вобунбы. Садджу, дин сиясатыква аликкаъас ыккан деш. ГьаIкIени динилхъа арыйни инсанни йикIее мерункъус писин гьауй мысаджад эйхьен деш, нейиб манкъве мерункъулхъа хыл’ къалхымишааъас деш. Исламын дин ачухын, майиликван, раIгьамыкван водун.«Нур» кIазетни редакциейн гыргын  мусурманар Рамандини ХаIдни Йигъыква табрикааъа. Аххъыйн сивар, гьауйн кубар, гьеххъыйн дилягбы, гьуйн ниятбы къайищуйн фитIрабы Аллагье кьабыляъанбы! Аамин!