Йишди миллетыхъаб Азербайджан хаIбба доюкан ааIлимар вухьа ва гьаIшдеб вобунбы. Манбышди аIрей, Селим ДжаIфаров, АIбдулла Мухтаров, АIбдулла Къараев, Бегьрам АIшуров, АIгьмад Асланов, НурмагьаIммад Юнусов, ДжуIма МагьаIммадов, Акрам Асланов. Манбишда ва Азербайджан ещемиш воохьени мебни цIаIхбишди аIлимаршида дараджа лап ахтыба вобна.
Манбишда сайир биологиейни ааIлим Сабир ШихаIгьмадна дих АIлиев ыхьа. Мана октябрьни 5-ил’ 1935-ъэсди сен Азербайджанни Къах районни Лекит-Кутуклу донани хивей къалайчийни хизанее едике ыхьа. Манкъве 7 – ъэсын сыныф таамаъу 1950-ъэсди сен имтагьан дена Закаталайни педагожи техникумейхъа иккечIу ва 1954-ъэсди сен ман аIълада къатдидхьын. Гьаманиджад сен мана Азербайджанни маъаIллимар гьазиргьааъани гьоIкматни институтни географиябиологиейни факультетейхъа кьабыляу. 1959-ъэсди сен иниститут таамауйле хъийгъа мана Къах районни Зегам донани хивни мактабей ишлемишехьи гиргъыл’. КъоIдле сенна мааъар ишлемишхьайле хъийгъа С. Алиеве вудже Бакуйе хъаIдхъийни институтни аспирантурейхъа, зоологиейни кафедрейхъа документбы хъуво ва диссертация оокIан гиргъыл’. Диссертациейн до «Азербайджанни балугъбышин тассаруфат ва балугъбы чIакIы хъауй» ыхьа ва чина хааIрнар азербайджанни ыIлимбишди академиейна уIзву Я. АIбдураIгьманов ыхьа. Мани сардан йишди аIлимей Мингечевир ва Ширван донани вилаетбышил’ хылека балугъбы хаIдхъаан голеер аляъу ва джаа иш къооджи вухьа.1967-ъесди сенни февральни 16-че диссертация мудафия гьавъу манкъус биологиейни ыIлимбышда намизедва (ихтиолог) до гьуво. Манчиле хъийгъа, 1968-ъсди сен Забир маъаIллим Ганджайни гьоIкматни университете зоологиейни кафедре дарсбы гьели гиргъыл’. 1973-ъэсди сен мани кафедрей до- цент хьинне ишлемишэйхь гиргъыл. 1986–ъесди сен университет- ни профсоюзни тешкилатна, ва 2005-ъэсди сен мани факультетни методикайни советна хаIрна сечми- шаъу, гойнер “Анатомия, физиоло- гия ва зоология” кафедрайна хаIрна ыхьа. Забир АIлиев 52 сенна мааIлимийвалла гьавъу ва манкъу- хьад 57 сенийн ишын стаж ыхьа. Манкъуни къаламыке 60-е хад- да ыIлимын ва методикайн ста- тьебы, 3 методикайн гьагуйбы ва «ГьаIйванаршин экология» донан китаб къайиккы. Кавджейни ишыхъа гора манкъус Азербайджанни таIгьсилни министерствайни ва вудж ишлемиш эйхьени университетни сурале грамотабы ва медын мукафатбы гьуво. 2015-ъсди сен университетын 80- л’ сен ва вудж 55 санна ишлемиш- хьайхъа гора манкъус грамота гьу- во. Манкъуна фыкыр, хиял ыхьайн гьаммаше тебиятей ыхьай ва битки- бы эзуйис. Забир АIлиеве хаIбба магистрар, аспирантар гьазир гьавъу ва гьаIшде манбы республикайни ва Турци- ейни университетбышей ишлеми- шоохьи вобунбы. Манбыше Забир маъаIллимей къайикыйни китабышике, дисертациебышке, истифаада гьаъа. З. АIлиев доюкана аIлим ва югна аилейна саIгьиб ыхьа. Манкъуна хьунаще АIйне халай математикайна маъаIлима йихьа. Манбышхъаб хьодле ушах ыхьа ва гыргынкъухьад ааIли тагьсил водун. Манбышда хьебыйре Генджейни университете ишлемишоохьи чалышмиш воохьи вобонбы. Забир ШихаIгьмадна дих Али- ев 2016-ъесди сен февральни 3-е раIгьматыххъа аркIын. Джус дже- нет гьелен ва джуни делесынбышис хыллийна ыIмыр аIрзуламишааъа!
