Каспийни флотилейс З00 сен

I Пётр хъикIуйле хъийгъа , мана флотилие заыIфламишувхьана. Астархань кIыл’данан военныбышин гамбы аху. Манчиква алверысын мал ташмишаъан гамбы ва йиджбы хьинееъад ийкаран йаIхъбы къорамишаъа ыхьа. II Екатерина паччагьна хъарымее, мед ман флотилие   маIгькамаъа гидгъыл. МаIнкъыни мислягьаIтыква 1781-ъэсди сен махъа тезе гамбышда   десте хъабы. Гьини элейс мани Каспийни флотилиейн иджазабы ва ишбы хаIдхъыхьа. ХVIII асырни аIхрее- ХIХ касырни къома мани флотилиейни десантын  Каспийни гьихъийаллани оIлкабышил’ аIлгьаани вурушбышее иштыракбы гьаъа гидгъыл. 1796-ъэсди сен Каспийни флотилиейни военный гамбышиква , Россиейн дерйагьни десантын шагьарбы — Дербент Баку алеетIу. Урусаршина Фарсаршиквана даIвъий 1804-1813 таамувхьайле хъийгъа, Каспийни дерягьее хаIбвалла  джолхъа урусаршини флотилиейн алебтIу. 1887 сен Каспийни флотилиейна база Баквеехъа, хъидийгъарни портылхъа хъувкы.

1917 сен ноябрьни вуза Каспийна военный флотилия, Россияйл’ Октабрын инкьлав ыхьайле хъийгъа, Советни гьуIкумни суралхъа илгъевчIу.  Порт-Петровск ( гьаIшдийна Магьачкъала), Ленкоран, Дербент  шагьарбы  хылеле къидиккасдимее, флотилиейн эскерар  туркаршини къошунбышиквайий азербайджанни нацменшевикаршиква вурушмишивхьа.

1918 ъэсди сен Баквеехъа инглисар эбчIуйле хъийгъа, манбыше сабара Каспийни флотилейн гамбы дагъылмишауйнбы, сагъда ахуйнбы Порт-Петровскни суралхъа узмишхьа адкIын.

1918-ъэсди сенни апрельни вуза гидгъыл, июнни вузахъамее Астархан мед военный флот къурмишау. Махъа Блатикайни флотеенче тезе гамбы хъады. 1931 сен Бакуйни шагьарее меб Каспийни флотилейна база гивхьу.

ХаIбна Ватанна даIвъий ( 1941-1945) ааIни сенбышее мани флотилиейни кумагыква Ираныке, Турциейке гунайлин йишин сергьатбы къорамишау. Манбышис эбчIес гьабсыр деш. Йишин эскерар манке Къузайл’ни Иранни торпахбышил’ вухьа. Каспийни флотилейни эскерарше манке МаскIавни авудни, Керчни, Севастопольни ва  менаIянкъаI ыхьайни  фронтбышее иштыракау. 1945- ъэсди сен Каспийни флотилейс орден Красного Знамени гьувы.

СССР дагъылмишхьайле хъийгъа, мед Каспийни флотилейна база  Астарханхъа хъабы. Россиейни Президентыни ва  Армиейни мислягьаIтыква 2017 ъэсди сен Каспийни флотилейна база Дагъыстанни  Каспийскни шагьареехъа алгъабчу. Манчина метлеб мана вухьа —  къыIдимына гьиняаъад порт хъийгъар деш.

Дагъыстанее хаIдда военныбышисын хайбы, мактаббы, ушахаршисын багъчебы, военных техникайсын ангарбы ва медын лазымехьен бинаабы ва ташкилатбы аляу. Флотилейна  база тезе военный гамбышиква, корабыльбышиква, катербышиква , гьаIшдийни ярахыква маIгькамавъу. Десантын катербы 11770 «Сирена» , ракетабы айгьен корабыльбы «Град Свияжск», «Углич», «Великий  Устюг» хъады. Манчеехъа ракетабы айгьен комплекс «Калибр»гиххьы водун. Манчиле гъайре, флотилейхъаб хаIбна ракетабы айгьена корабль «Татарстан» вобна.  Манчин чин зор Сирие даIвъий ааIнкъаI гьагу. ГьаIшдед мани флотилиейни корабыльбышенче ракетабы Украинайни военныбышди базабышеехъа, ярах, техника гьуваджени  искIалатбышеехъа айгьи. Душманаршина армия ва вааджидын ташкилатбы манчиква дагъылмишаъа.

2021 сенике Каспийни флотилейна командир контр-адмирал Александр Пешков  ворна .

Ноябрьни 15-чил’ Дагъыстанни ХааIрункъвее Сергей Меликрве Каспийни флотилее къуллух гьааъан эскерар, офицерар ва мебын ишчер флотни 300 сенни юбилейква табрикавъу. Манкъвее джуни табрикааъани чыхышее флотын таарых агъмишау ва манбышин гьаIракатыкван ишбы йикIел’хъаляу ва ахтыйна кьиймат гьувы.  Мани флоте къуллух гьавуйни эскераршини ва офицераршини аIрее 8 Совет гьоIкуматна кьаIгьраман ворна, аазырбышиква медалбы ва орденбы алеетIуйнбы вухьа.  Гойне С. Меликовее къийнийна оIлкайл’на вазият юшенавъу ва гьиджоо вааджибна иший Каспийни флотилейн вуккеккава, увгьо.

Республикайни ХааIрункъве Каспийни флотилейни эскераршис, офицераршис, авхуйни ишчершис джанана сагъвалла ва оIгее илёдзурийн месалабы хайирыква гьаIллауй аIрзуламишаъу.

Мани йигъыл’ кьоIдле шадна хабар Каспийскни шагьарее вухьа. Россиейни  Пезидентыни Владимир Путинни  амурыква Россиейни сабара шагьарбышис  орденбы гьувы. Манчини аIрее Дагъыстанна шагьар Каспийскыб вухьа.  Каспийскыс шарафукан до  «Город трудовой доблести» гьувы.

Манчиква багълыданан маджлисбы ва йигъынджагъбы ноябрьни 20-чил’ Каспийскни шагьарее, республикайни чIакIынбышди иштракуква илгъечIес