Адабият ацIаалин кегьриз’ водун. Манчин халкьын таарых, миз, маданият гьуваджи. Мисала вобна: « Каламыка одкIунийн , къылынджиква гядхас аIхас деш». Адабиятын инсанни ыIмрен гьар суратбы гьагва. Адабият шааираше, язычеерше ойкIан. Манбише одкIунни адабиятна маIъна ,кьуват, марахийвалла джони асарбишее къалхымишааъани дагъамийвалике аIслыба вобна. ОйкIанмеена гыргына деш шааир ворна. Аллагье инсаныс шааирын талант, баджарах ед’ни никнека гьели. Анджах гойне инсане джуни ыIмыре ман артымишаъан.
Цlаlхбышди (йихъбышди) адабиятын ичlудын, гьаlракатыкван, кlорааленчен нафас ХХ-ъэсди асырни аlхрее илещи гидгъыл. Ман цlеддыйке, цlаlхбышин ойкlанан язы яратмишхьайке аlслыда. 1990 сенни августни вуза Дагъыстанни правительствайни мислягьаlтука цlаlхни мизес алфавит кьабылявъу ва оокlанна миз’ меб тезел’дан яратмишавъу. Цlаlхбышди мизел’ асарбы ойкlан гибгъыл. Гьаlшдийни заманайни адабиятеехъа гябакlанбы: Дабыз Шевкет – китаббы «Цlаlхни мизелин шеирбы», «Поучительные рассказы», «Две повести о радости и грусти», АIшукь Сафар – китаб «НикIан тIетI», Хан-Алмаз – китаб « Никlее ед’ къайджы», Аlбдурагьим Дадашев – китаббы «Уста Раlгьимна хаlне», «Йихъистан», «Вергъеке авудын сувабы», Эмирджан Мирзоев, Лекий Юсуф, Ваlгьид Мирзоев, Фикрет Гьуlсейнов (Кlантуч Фикрет), Аlбдурагьман Уlмаров (Улуцlахий) – китаббы «Суван тlетl», «Сурак’ авхуна ыlмыр», «Кlарын тюльпан», Валегь Гьамзаев (Гьамзат) – китаббы «Ватан», «Кlалендар», «Хазана», Элескер Гьаlджиев «Юрд-Ватан», Аlгьмад Давудов, Нюсрат Ыlсмаилов, Рашид Мирзоев, Насруллагь Магаlммаджанов ва мебынбы. Манбишди гьаарункъухъаб, джони асарбишихъаб джон гьаваскарар вобунбы. Гьел’бедти гьаlшдийни заманайн цlаlхбышин адабият оlгилинчиле марахукан ва маlънакван водун. Манче кlыл’да-хаlдда адабий мизен усулбы, адабиятын къайдабы гьуваджы водунбы. Цlаlхбышди (йихъбышди) адабиятын ичlудын, гьаlракатыкван, кlорааленчен нафас ХХ-ъэсди асырни аlхрее илещи гидгъыл. Ман цlеддыйке, цlаlхбышин ойкlанан язы яратмишхьайке аlслыда. 1990 сенни августни вуза Дагъыстанни правительствайни мислягьаlтука цlаlхни мизес алфавит кьабылявъу ва оокlанна миз’ меб тезел’дан яратмишавъу. Цlаlхбышди мизел’ асарбы ойкlан гибгъыл. Гьаlшдийни заманайни адабиятеехъа гябакlанбы: Дабыз Шевкет – китаббы «Цlаlхни мизелин шеирбы», «Поучительные рассказы», «Две повести о радости и грусти», АIшукь Сафар – китаб «НикIан тIетI», Хан-Алмаз – китаб « Никlее ед’ къайджы», Аlбдурагьим Дадашев – китаббы «Уста Раlгьимна хаlне», «Йихъистан», «Вергъеке авудын сувабы», Эмирджан Мирзоев, Лекий Юсуф, Ваlгьид Мирзоев, Фикрет Гьуlсейнов (Кlантуч Фикрет), Аlбдурагьман Уlмаров (Улуцlахий) – китаббы «Суван тlетl», «Сурак’ авхуна ыlмыр», «Кlарын тюльпан», Валегь Гьамзаев (Гьамзат) – китаббы «Ватан», «Кlалендар», «Хазана», Элескер Гьаlджиев «Юрд-Ватан», Аlгьмад Давудов, Нюсрат Ыlсмаилов, Рашид Мирзоев, Насруллагь Магаlммаджанов ва мебынбы. Манбишди гьаарункъухъаб, джони асарбишихъаб джон гьаваскарар вобунбы. Гьел’бедти гьаlшдийни заманайн цlаlхбышин адабият оlгилинчиле марахукан ва маlънакван водун. Манче кlыл’да-хаlдда адабий мизен усулбы, адабиятын къайдабы гьуваджы водунбы. Гьел’бедти, йизди ва сабара адабиятни санаъаIткараршини увгьойква эн гуджнаба Валегь Гьамзатни поэзиейна хаIне вобна парылдамишоохьи.Йизди джуваббышда кьувва Дагъыстанее илгъевчIуйни китаббышиди ярмаркайни екунбыше гьагва.19 – 21сентябрьни йигъбышил’ Р. Гьамзатовни дойил’ни ДР-ни миллетни китабханее террорыс эксинана адабиятна ярмарка илгъевчIу. Мани ярмарке иштыракаъас Россиейни субъектбышиле, хаариджий оIлкабышиле шааирар, китаббы хъекканбы, язычера абы. Мани йигъбышее китабханайни утагъбышее тезеда хъигъечIуйни киттабышин презентациебы илгъечIу. Мани презентовать гьаъани китаббышди аIрее йишди шааираршин Валегь Гьамзатын (Гьамзат) «КIаарна биссий», Саид Сулеймановын (Къинады Саид) «Август 99-го». Эхо памяти» китаббы ыхьа. Къинады Саидын китаб сентябрьни 20-чил’, Валегь Гьамзатын китаб сентябрьни 21 –чил презентовать гьау. Китаббы презентовать гьаъани маджлисеехъа шааирар, язычер, музейин, китабханабышин, чапханабышин ишчера, журналистар, шааираршин хизанбы , университетбышин , колледжбышин телябабы ва аIдабиятын гьаваскарар. Мани маджлисбышее шааираршини ва джо одкIунни китаббышди гьаIкIеедын маIълумат гьелен чыхышбы Дагъыстанни китаббы къеккаани чапханайни хааIрынкъее М. МаIгьаммадовне, «НУР» кIазетни хаарни редакторе Б. АIбдуллаеве, РФ-ни шааираршини Союзни уIзвее Кь. Омаханове, шааире А. Абдулманаповае ва мебынбыше гьау. Мааъад иштыракаъани адабиятни гьаваскарарше йишди шааираршин шечIбы друстда хъаIдхъы. Манбыше йишди шааираршини поэзиейс ахтыйна кьиймат гьуво. Ярамркайни аIхреени йигъыл’ екунбы ыккы. Манчис хъобкуна кьиймат гьевлесдимеега жюрий къурмишау. Комиссиехъа къирагъыле абыйн экспертар, йишин ааIлимар ва адабиятын санаъаткарар эбчIу. Ярмарке иштрак гьауйни ташкилатбышис, мана къурмишааъас кумаг гьауйнбышис, волонтёраршис, шааираршис, музейни, китабханабышди ишчершис грамотабы ва дипломбы гьуво. Маджлисна аIсас тамаше конкурсе гъамхьайни китаббышди автораршис пайбы гьеленкъаI вухьа. Ши шадавуйнбы йишди шааирни китабын «КIарна биссий» . Манчин номинацие « Лучшая детская книга на языках народов Дагестана» цIеббыйна джига алебтIу. Валегь Гьамзатын манн джун хусусы ёкьудъэсын адабиятын китаб водун. Манчиле гъайре манкъвее дагъыстанни , урсиятни, хаариджий оIлкабышди доюкани шааираршин китаббы цIаIхни мизелхъа сакIалау. Къийна манкъун до республикайле къахъа хъигъечIу водун. Манкъун сабара асарбы МаскIав чапыке къайиккы. В.Гьамзаев гьам Урусни, гьам Авропайни, гьам Машрыкьни поэзиейна устад ворна. Манкъухъад гьар шечIбышди хатIылин асарбы водунбы. Адабиятни критикарше манкъуни поэзиейс хаIбна кьиймат гьооли.Ши йишди кьаламни гьамбазни угъурбышиле гейб шадувхьа ва манкъус тезе-тезе сюжетбышикван шечIбы окIанас аIрзуламишаъа. Манчинимеега манкъус саламатна хыллийна ыIмыр аIрзуламишаъа. Аферин Гьамзат !
