Дагъамни вахтал’ кумагыс гьивийхьаранбышин байрам

Октябрьни 4-чил’ Россиейл’ МЧС-ын инсанар къырагъыле водни гичlике гьувааджен йигъ алгъайгьи. Маlгьдын байрам МЧС-ни ишчерше алгъагьан хаlдда сенбы водунбы. Цlедда ман йигъ Миилетбышди Комиссараршин Советни кьарарыква 1932-ъэсди сен алгъавъу.

 Къийна МЧС гуджнан ташкилат водун. Сениле-сенилхъа манбыше торпахбы,  табиятни фаляакатбышике, джурабаджура техногенни авариебышике къорамишаъасдимее джон кьуввабы такьатейхъа адаччи. Ташкилатни ишчерше  джон ацlаал’  хаlд хъаъасдиме джурабаджура тадбырбышее иштырак гьаъа, тезе техникабы ишилхъа адаччи. Къийна МЧС гуджнан ташкилат водун. Сениле-сенилхъа манбыше торпахбы,  табиятни фаляакатбышике, джурабаджура техногенни авариебышике къорамишаъасдимее джон кьуввабы такьатейхъа адаччи. Ташкилатни ишчерше  джон ацlаал’  хаlд хъаъасдиме джурабаджура тадбырбышее иштырак гьаъа, тезе техникабы ишилхъа адаччи. Аlхырейни сенбышее дюнйейни акьвал’ эхьени табиятни фаляакатбыше МЧС-ни ишчершис диндж гьели деш. Манбыше хьинекейий цlайике инсанар къативхьанаъасдимее, Россиейни джурабаджура джигабышейхъа гьавайкlан. Дагъамийвалейхъа гябкlыйни инсанаршис кумаг гьели.Гьайни сен Аlкьанани Маlшрыкьыл’ хаlдда сел’сибабы ыхьа. Чlакlын-чlакlын шагьарбыйий районбы, хиварый кьасабабы хьинени авуд аху. Ыхьайни фаляакатын инсанаршис хаlдын зиянбы гьуво. Манкеб цlебба кумагыс МЧС-ын ишчер гьибхьыр. Манчиле савагьийда, мани ташкилатни ишчершихъаб гьайни сен хаlбба иш Сибирыл’ вухьа. Манбыше гёдхьанан чlалагбы кlятхъаъасдимее хаlм йигъна заlгьмат гьавъу. Гьаlшде МЧС’-ын дестебы Россиейни гыргыни шагьарбышее ишлемишехьи водунбы. Манбыша иш  дагъамийвалейхъа гябкlыйни инсанршис кумг гьувой водун. Рутул  районни Хьойикни хивее цlа кlятхъаъани дестейн ишчерыб манбышди джаргее вобунбы. Ташкилат ишлемишехьи гидгъылыйн хаlдда сенбы дешинбы. Манчихъа ил’дяакы, мааъаб чалышмишоохьени ишчершике джамаъаlтыс хаlдда кумаг хъетlа водун. Манбышди  гьаlракатыс гыргынбыше ахтына кьиймат гьооли вобна. Джаванршини кумагын хиваршее хаlдда хайбы, джурабаджура аваданийбы, социал  объектбы цlайике гьуваджес аlхыйнбы. Манчиле савагьийда, цlа кlятхъаъанбыше хаlбна иш сувабышилин уфтанын табият гьуваджесдимее гьааъа. Гьинчиле сабара сенбына гьихъа манбышее цlайике Сувал’ни Магьаlлын хаlдданан къаттихьанау.Гьаlкlелбаб, мани ташкилатни ишчершихъаб  иш гьаммаше гьеххааликва вухьана.  Шас йикlел’ водун, ташкилат тезеда аляаъа гибгъылна вахт. Манке маlгьдын ташкилат сувал’ ыхьа девкананбыб  кlыл’ба дешдий. Манбышди аlрайл’ хаlдда гьаlкь-наlгьаlкьын ихтилетбыний ийкар.  Манбыше эйгьенний: «Цlайике шас мысаджаб къорху вухьа деш. Ман лазым дешин ташкилат водун». Гьаlшде гыргынкьукlле манбышда иш югба къооджи вобна. Ташкилатыс хаlбвалла цlеддыйни йигъыке Раджабов Аlгьмадее гьааъа. Манкъве шаквани горушее увгьойн: «Гьаlкедад, табиятын вая са медни гозет дена ыхьайни гьадисабышин  гьаммаше инсанаршис йыlкьын зиян гьели. Манче инсанарше сенбышика савъуна ва-девлет сура саъаlтни аlрайл’  йиххъыlлхъа сивийкlал. Гозет дешди фалякатбышике гьаммаше аlгьтиятика вухьес вуккан. Шокlле ацlан, Мишлешни хивее вухьайни гьаадисайн кьоlбле хизан хав дена гьабсыр. Манчиле гъайре, гьайни делесийвалле сайиб девхьесда гьаадиса Мухаlхни хивее вухьа. Гьини элес цlайике хивни йыlкьнедын кьоlдле хав гёдхьун. Кьоlнисанад гьадиса ыхьайнкъа йишин ишчер чини вахтал’ гьибхьыр. Йишди сураке са кlыл’на саймазийвалла вухьанахьий хиваршис, инсанаршис, малкърайс  хаlдын зиянбыний хъетlас. Мани карее югна кьиймат  хиваршее ешемишоохьени инсанаршисыб гьевлес вуккан. Манбы гьаммаше шаквасана санаб воохьи. Инсанарше гьар вахтал’ джоке ахаlн кумаг шас гьелен».  Сикlыл’на гаф ташкилатни ишчершике гьааъас вуккан. Къийнийни йигъыл’ Хьойикни хивни цlа кlятхъаъани ташкилатыхъад гееб уфтанна десте вобна. Мааъаб ишлемишоохьенбышин геллесынбы аали таlгьсиликванбы вобунбы. Манбы Хьойикни, Цlаlхни, Муслагъни, Гыл’мецlни, Джинаlгъни хивейнче хъавайлен джаванр вобунбы. Манбы са хизанын инсанар хьинне, гьар вахатл’ санасанкъус кумаг гьелес гьаlзирба вобунбы. «Нур» кlазетни редакциейн гыргыба МЧС-ын ишчер джони байрамыква табрик гьааъа. Вушда иш дагъамна, гьамыб къорхуйкана вобна. Манчихъа ил’дяакы, шу чалышмишоохьенбы хылехъа алябтlуна иш дурустба вуккейс. Мани карее шос угъурбы аlрзаъа.