Мартни 12-чил’ Россияйл’ УФСИНе ишлемишебахьенбышин Йигъ алгъайгьи. Ман дагъамын, гьуIрмат дешин санаъаIт ыхьейид, анджах ман дена гьоIкуматын кьаанун, инсанаршина сакитыйвалла гьувааджес, аIгьтият гозетяаъас аIхас деш. УФСИНе ишлемишебахьен цIаIхбыб кIылба дешобунбы. «НУР» кIазетни редакциейна мигьман манбышда са — Тагъиев ШихаIгьмад Мурадинна дих ворна. Манкъвее йишди суалбышис джаваббы хъелес.
Манкъуни гьаIкIее:
Тагъиев ШихаIгьмад Мураддинна дих Рутул районни Хьойикни хивее 07.07. 1975 сен маъаIллимни хизанее едике ыхьа. 1997сен ЦIаIхын йыIкьнекин мактаб таамау. Гьаманиджар сен МаскIавни автодорожный институтеехъа иккечIу. 2002 сен МаскIавни автодорожный универитет таамау, экономистын санаъаIт алеетIу. 2002-2003 сенбышее Ватаныс эскерын бордж хъувы. Манкъуна эскерийвалла Хабаровскни шагьарее погранвойскабышее абкIын. 2004 сенни къыIлина ДР-ни РФ-ни УФСИН –хъа ишилхъа иккечIу. Манчини ЛИУ-4 къорамишааъани шоIъбее сержантни къуллухыл’ ишлемишехьи гиргъыл’. Мааъар 2012 сенийлхъамее ишлемишхьа. Маниджар сен бадалхьана офицерни къуллыхулхъа ва ИК-7 караулна хааIрна ишлемишехьи гиргъыл’. Къийнар мана капитанни званиейл’ мани къуллухыл’ ишлемишехьи ворна. Хьунащейква саджигее са гадейий ичий чIакIы хъааъа .
ШихаIгьмад, гъу хошгел’ди редакциехъа ! Мартыни 12-чил’ Россияйл’ УФСИН-ни ишчершин байрам алгъайгьи. Ши гъу, йигъын ишин гьамбазар мани Йигъыква табрикааъа. Угъурбы ишее аIрзуламишаъа!- ШихаIгьмад, гъу хошгел’ди редакциехъа ! Мартыни 12-чил’ Россияйл’ УФСИН-ни ишчершин байрам алгъайгьи. Ши гъу, йигъын ишин гьамбазар мани Йигъыква табрикааъа. Угъурбы ишее аIрзуламишаъа !
.— Сагъул шос, зы йишди кIазетни редакциехъа хъортIулийс. Ишини байрамыква табрикауйсыд сагъул. Зы чалышмишхьесда вушди суалбышис хъодкуйн джаваббы хъелес.
ЦIеддыйке, йишин кIазет хъаIдахъанбышис йигъни санаIъатыкен маIълумат гьеле.
Зы Дагъыстан республикеени Россиейни Федерациейни УФСИН (Управление Федеральной службы исполнений наказаний) ишлемишехьи ворна. Къаммышивхьесди мизел’ эгьес: ши диван къацIадкIун дустагъеехъа хъабыйн инсанар къорамышааъа. Манбы джурааъа, гьейбхас гьидяасар, дустагъни уставыква, режимыква гьувааджи, кьадагъа гивхьыйн карбы манбышисахъа къидекка ва гьидяйсар, ишлемишивхьес илёокка. ДжитIада, дустагъчера хъобкуни йаIххъылхъа сааъас чалышмишоохьи. Гьар махъа гирхьуйни инсаныхъад джун таксир водун. Гьауйни гъалатIбышин джаваб хъелес ыккан.
Дустагъеехъа гьар джура , гар таксирбынан, гьар бунагьбынан инсанар хъабайли.- Дустагъеехъа гирхьуна гыргына тахсирыква хъарынане ворна?
Шаке манчини гьаIкIеедын джаваб хъодкуда хъелес аIхас деш. Йишда иш вобна – манбы дустагъее, судьее аIхреедын диван къацIадкIунле хъийгъа гьуваджий. Гьауйни гъалатIбышис сикIы сенбы къацIайкIван. Дустагъеехъа арчесее дешхье селлимаъасее судье, силистчее, прокуроре, адвокате диван къацIайкIвананкъаI гьаIллаъа. ХаIббананбы тахсирыква хъабыйнбы вобунбы. Бел’ки манбышди аIрее 5-6 % тахсир дена гябкIуйнбыб вухьес ваяхуд джулхъа тахсир алеетIуйнбы.- Дустагъбышихъад джурабы водунбыне? Гьел’бедти. Манбы инсанее гьауйни гъалатIбышике аIслыда. Ёкьубле режимнан дустагбы эхьи: 1. Облегченный режимнан. 2. Общий режимнан. 3. Строгий режимнан. 4.Особый режимнан.Йишди республике особый режимнан дустагъбы дешинбы. Мани дустагъбышее эн писин гъалатбы гьауйн инсанар, чIакIын тахсирбынан, инсанаршис , гьоIкуматыс эксинан, къорхунан инсанар гьувааджи . Мани дустагъее ыIмрени аIхреехъаме авхъуйнбыб вобунбы. Ахуйн режимбынан дустагъбы йишди республике водунбы. Ушахаршиний едаршин дустагъ Къизилюрт водун. Общий режимыкван дустагъ Тюбее водун. Строгий режимыкван дустагъ Шамхал водун.Зы Тюбеени дустагъее караулни хааIрункъуна къуллух гьааъа. Зы ишлемишехьен дустагъ общий режимыкван водун.
ЦIаIхбышихъаб месала вобна: «Дустагъеехъа душманнаб йаIхъ гидяагьана!» Гьаманимеега мааъад писдане водун?
— Мани джигайн до дустагъ водун. Гьел’бедти, манчике саджар инсан къорамышхьа дешорна. ВукIлелхъа хъабына баляа цIыцIааъас вуккан. Гьарункъвее джуни тахсирын джуваб хъелес ыккан. Анджах махъа гябкIуйн инсанар гыргынбы деш шейни доне авхъас вуккан. Тюбеени дустагъее манмеена залымийвалла дешда. Дустагъчершис вахтал’ охьанасын кар гьели, ёргъан-душаг, адын палтар бадалаъа, уIл’джумее са элейс гьаIммам гьааъа. Графикыква гьогьар-гьамбазыква, хизаныква горушмишоохье, каракан басиркIабы хаанче хъадайли. Тюбее гивъурни дустагъчерше АIйне гьаъани заводыс ешикIбы саъа. Манчике манбышис доннух гьели. УIл’джумее кьоIдле истирагьаIт гьаъан йигъбы водунбы.Агар мааъаб диван цIыцIаъа гювъурни инсанарше джо югба гьаагве, имкан гьоолена вахтале гьихъа дустагъенче къавуккас. Гыргын инсанни хасиятбышике аIслыда. Дустагъее гьаIшде хаIдданан шараитбы къайдалхъа хъаляу водунбы. Кубар гьаъан утагъыд водун. Дустагъчершин ешайиш къаджесдимеега, вахтале –вахталхъа инсанаршин ихтиярбы гозетяъан эл’чер абайли.
ДР-ни РФ-ни УФСИНее ишлемишоохьен цIаIхбы(йихъбы) вобунбыне?
-Гьельбедти, вобунбы. Манбыше джона иш гьаIракатыква хъобкуба вуккекка вобна. Зы манбышин добу аIлядхъас деш, амма манбышда гьаарна джуни ишик аваакIына инсан ворна.
— Шосхъа дустагъее гивъурийнбышди аIрее йишди миллетинбы хъызааханбынеки?
МаIгьдын горушбы аIрабирда эйхьенбы. Кьаанунни кьувва гьувааджи ши манбышис аIхан кумаг гьаъан. АIхее караква, дешхьее джувабыкахьейид. Манбыб шина хьиннен инсанар вобунбы. Дустагъеенче къавуккыйле хъийгъа, ши хъызааханбы. Йишди аIрайл’ наразийн джуваб эйхьи деш. Ши йишда иш гьааъа, манбыше джон тахсир оIдемишаъа.
Гъу йигъни санаъаIтна пашманыйвалла цIыцIавъуна джаб дишде? Гъу сулгьыIкван санаъаIт хъаIдхъы, анджах ярахыкван къуллух гьааъа.
ОIгийл’ маIгьдын фыкырбы каллеехъа хъадайленбыний. ГьаIшде зы мани ишилхъа вардешхьана. Зас ман санаъаIт гьаъас кьисматхьа. Гойнеб хав , хизан доланмишааъас вуккан.
-Йишди джегьилершис гьиджо насигьаIт гьелес ваке аIхайи…
ЦIеддыйке, зы хааиш едяршисый деккяршис гьаъа. Ушахаршис тербие кIыл’валее гьеле. Манбышис югуний-писин ашкарее. Ушахаршил’ мугъаетувхье шавукайий манбыше гьамбазыйвалла гьааъа, няайий манбы воохьи, нишикайий селлимбананкъа маIшкьулоохьи. Гойнед джегьилершикIле эйгьи : « Шу вушин гьаIракатбы, гьунарбы, фыкырбы югни йаIххъылхъа аххъе. Терсинани ишбышихъаб са йаIхъ вобна — дустагъ. Дустагъыныб ыIмыр гьавакьаараъана. Манке не дост, не кеф йигъни улекIле къаджес деш. АIгьтият гьувааджена, Аллагье къорамишаъана.
— Йигъни хизанни гьаIкее гьиджон ваке эгьес аIхас?
— Зы маъаIллимни хизанее едике ыхьа. Энки хаIдын мааъад алеетIуйн кар, тербиейий маIърафат ыхьа. Декий ед’ йизын раIгматыххъа абкIынийнбы. Захъар хьойре йичи са чодж вобунбы. ХааIрна йичир раIгьматыххъа аркIынна. Гыргынбышихъад джон хизанбы водунбы. Захъабыб йизда хизан вобна. Хьунащейква саджигее са гадейий, са ичий чIакIы хъааъа вобунбы. Зас деккее гьувойн тербиие, гьаIшде зы йизди ушахаршис хъели.
— Сагъул, йизди суалбышис джаваббы хъувойс!- Шосуд сагъул, зы аIрсее гьау, редакциехъа хъортIулийс! «Нурыс» хаIдда югун макьаалебы одкIуний, хаIбба хъаIдахъанбы аIрзуламишааъа.
