Сентябрьни 22-чил’ «Нур» кIазетын ишчер Бабаюртни районеени цIаIхбышди мактаббышее вухьа. Махъа гьабкIынийна макьсад, джигайл’, мактаббы нягьаIдый тезе хъаIдхъийни сенийс гьазирда ыхьай ацIахьай ва эпидемиейква багълыбанана вазият ваацIавхьай вухьа.
Йишда сафарий Камбулатни йыIкьнекни мактабеенче гибгъыл. Мани мактабее аварбышдийий цIаIхбышди ушахарше хъаIдаххъа водун. Камбулатна хив Сувал’ни маIгьалыле кочмишивхьа хъабыйни кьоIни хиваршини — КIуссурни, МуIхахни – джамаъаIтбышике къурмишивхьана хив вобна. Сабара вахтна оIгийл’ мааъаб кIыл’на бина вухьа , гьаIшде мана хаIбни хивылхъа сабкIыл.
Мактабни маIгьалле ши директоре Рамазан Османове къаршламишавъу. Йишди аIдатеедын хъидгIын– алидгIынбы гьаъыйле хъийгъа , Рамазан маъаIллиме аIтрафлыба шас мактабна къийнийна вазият йишонавъу. Манкъуни увгьойка , пандемийейква багълыбанани дагъамийвалихъа ил’дяакы, гьайин хъаIдхъийн тезе сен чини вахтал’, сентябрьни 1-чил’ гидгъыл.
Манче ши «Нур» кIазетни хааIрни редакторыква Байрам АIбдуллаевыква мактабеехъа эбчIу. Аккале эбчIумее, йишин хылепбы дезинфицировать гьаъы ва шас хааиш гьаъыйн акьвалхъа медицинайн маскIабы хъаъас. Байрам АIбдуллаеве мактабни маъаIллимаршис ва ушахаршис «Нур» ва «ГьаIкьийкьат» кIазетбышин тезе нумрабы битIалау. Эле «ГьаIкьийкьат» кIазетее КIуссурни хивни гьаIкIеена хаIбна макьаале вухьа. Манчиле манбы гейб разийба авху. МаъаIллимаршини утагъе шахъаб маъаIллимаршиква марахукана гаф чейна истякIан илёогъанкъаI вухьа. Манче ши директорыква дарсбы аIлгъаани сыныфбышее вухьа. Мактабее гьауйн ремонтбы гьагу. Манче ши директорыква ушахаршис къуIман хораг гьелес гьазираъани кIухнее вухьа. Мааъад гуджнака ремонтбыйий аIлгьаа, тезе хъадыйн кIухняйн ыIгьтаджбыйий илёзараъа. Рамазан маъаIллимни увгьойква, гьайни дёлесийвале ман ыIгьтаджбы алищесдимее ДР-ни хъаIдхъийни ва ыIлимни министерствайн джони мактабыс 150 аазыр манат пылна къавуккы. Ушахаршини къуIмани хорагыквана дагъамийвалла, эгьес эйхьи, Камбулатни мактабее гьаIллавъу воб. Гьел’бедти, ши манкъуке нягьаIдый цIаIхни мизен дарсбы джони мактабее ыккеккава хъидгIын гьаъу. Манкъвее увгьойн: « Шахъаб мани суракена дагъамийвалла дешда. Ши чалышмишоохьенбы аIхан кумаг гьелес, йаIъни ши хъаIдхъийни программайка ишлемишоохьи вобунбы. ЦIаIхни мизел’ни дарсбышихъадыд гьаIмагьдын джад иджазабы ва борджбы водунбы, ахуйни дарсбышихъад хьиннен. Гьалед югда ихьес, агар еттыгъда цIаIхни мизен ва адабиятын китаббы хъадее, дидактик материалбы, ушахаршин журналбы, художественный адабиятын китаббы ыхьее» Мана гаф гьааъанкъаI шака сана цIаIхни мизелин дарсбы гьелена Валий маъаIллимыр ыхьана. Манкъусахъа ши нягьаIдый цIаIхни мизелин дарсбы дагъайдни сыныфбышее ыккейс ФУГОС-ни кьарал’бышиква обкIунна хъаIдхъийна программа гьувы.
Хъийгъа ши мактабни майдама аляъани спортни утагъни тиклеехъа гьабкIын. Шацыйле хъийгъа, иш нимеехье гьихъа абкIыноб. КоIдъэсын мертабайий устадарше аляъа. Умыд гьааъана, сабара сенбышиле мааъад хаIдын, уфтанын мактабын спортын утагъ ихьес. Камбулатни мактабеедын ишбы таамхьайле хъийгъа, саламаттамыш вухьа Калел’ни йыIкьнекни мактабеехъа абкIын.
Калелин мактаб, эгьес эхьи, цIаIхбышди мактаббышди аIрее эн хъаIдхъийна ва тербиейна иш хъобкуба гивхьыйн мактаб водун. Гьел’бедти , ман гьунар директорын Фергьад АIлиевын ва мааъаб ишлемишоохьени маъаIллимаршин гьаIракат водун. Мактабна директор Ф. АIлиев ишбышихъар хъигьна Рутулни районейий. Ши мактабни завуче ТIагьир Джанаеве къаршламишавъу. Мактабеехъа эбчIессе йишин температурабы ёхламишау, хылепбы антисептикбышиква темизяъу, маскIабы хъаъас хааиш гьау. Гойне ТI. Джанаеве шас мактабна къийнийна вазият йишонавъу – гьиджо ишбыйи джони оIгее илёдзур, нягьаIдый манбы гьаIллаъа, нимееган ушахарый гьайни сен къавуккы, нимееганбыйий цIеддыйни сыныфеехъа кьабылявъу. Манчиле гъайре , манкъве шас маIълумат гьуво, нягьаIдый джо эпидемиейква багълыбанана аIгьтият къооджи , гьиджо профилактик ишбыйий ыккекка. Джурайна гаф ТIагьир маъаIллимыквайий Гуляра маъаIллимайквана цIаIхни мизени ва адабиятни дарсбышди гьаIкIеена вухьа. Манбышда кьоIйир сана мани дарсбышин санаъаIткарар вобунбы. Ши манбышди кьоIнкъус теклиф гиххьыйн, тезеда ойкIанни китаббышди автораршини дестее ишлемишивхьес. Манбышди кумагыхъаб кьиймат вухьес деш, няъас увгьее манбы гьам мизен санаъаIткарар, гьам ушахаршиква ишлемишоохьен инсанар вобунбы. Манбыше джуваб гьувойн, мани мислягьаIтыле ооъаб фыкырамишивхьес ва джаваб дёлесийвале хъелес.
Мактабни хаIбни бинаале ши ТIагьир маъаIллимыква абкIынийнбы дагъайдни сыныфышис дарсбы гьелени мактабеехъа. Мааъаб ши дарсбышее вухьа, ушахаршини хъаIдхъийква марахламишивхьа, маъаIллимаршиква гаф гьавъу. Къаджейнчиле ва къайихьыйнчиле ши разийба авху. Мааъаб вухьайле хъийгъа , ши ушахарше къуIман хораг ойхьанни кIухнее вухьа. Манбышисыд тезе кIухняйн ыIгьтаджбыйий хъады. Устадарше манбыйий чини джигайлхъа гийхьи. Мактабни поварни увгьойка , ушахаршис къуIман хораг гьелесын гыргын шараитбы гьазирда водунбы. Сабара худхурыш ишбы аху водунбы гьаъас. Манбыд гьайни йигъбышее гьаIллаъасынбы. ШакIле къаджейн Калелин йыIкьнекин мактаб тезе хъаIдхъийни сенийс гьазирдайий. Садджу манбышис Аллагье джанана сагъвалла гьевлена. Мана хъигъоочIени чIырвалин зиян джанас не ушахаршини, не маъIаллимаршини гьиделен.
Манче йишда сафарий Теземуслагъни йыIкьнекни мактабеехъа вухьа. Мактабна директор АIлий Сулеймановий завуч Сафар Наврузов мактабни ишбышихъаб хъигьна Къизилюртхъайий абкIын. Манчихъа гора , мактаб тезе хъаIдхъийни сенийс гьазирывал’на гаф шас Таджидтин маъаIллиме гьавъу. Манкъвее шас мактабни бинайл’ экскурсие гьаъы. МагъаIлле гьаъан ишбы гьагу, кIухнеехъа гьабкIын, мактабни китабхаане вухьа. АIтрафлы хъидгIынбы гьаъасда шахъаб, мактабын чIакIынбы джигайл’ девхьайхъа гора, гьаъас ыхьа деш. Гьел’бедти, мааъад гьаъасын хаIдда ишбы мейидод.
Мани мактабейиб ши едини мизени ва адабиятыни дарсбышиди гьаIкIейиб марахламишивхьайнбы. Маайид китаббы еттыгъда дешод. Манбышди китабхане садджу 3 сыныфын цIаIхни мизелин ва хъаIдхъийни адабиятын китаббый кIейдкур. АIца деш ман китаббы медни мактаббышее ыхьай ваяхуд дехьай.
Манчиква гьайни сафарийена йишда мактаббышиква багълыбанана иш таамувхьана.
