Гьайин сен республикайни сабара районбышди малдараршис дагъамда хъады. Къышлагъбышее малкъарайсын алаф дехьайхъа гора, манбыше оlришбы бадалау. Дагъамийвалика растына хъабыйнбышди аlрее Рутул районын тасарруфатбыд водунбы.
Рутул районын къышлагъбы Кочубейни дюзил’ водунбы. Аlхырейни сенбышее малдарарше къыlл’-кьыlдим дамазлыгъбы мааъад гьуваджыйхъа гора, торпахбы темизда бербадхьайнбы. Сабара оlришбышике тlазбы хъыхьа. Шацыйн сен къурахыкайий мыцбышикан ыхьа. Манчин ахуйн оlришбы къумни авхъа хъау. Гьайни сен дамазлыгъбышис махъа кочаъас къадагъа гиххьы. Малкъара гьуваджени тасарруфатбы кьыlдим алгъагьасдимее менни джигабышее оlришбы тlабалаъас маджбурхьа. Районни хивни тасарруфатни управлениейн гьувойни маlълуматыхъа гора, гьаlшде тасарруфатбыше Магьаlррамкентни, Дербентни, Тарумовкайни, Къызларни районбышее кираныс оlришбы алятlу водунбы. Манчиле гъайре, сабара тасарруфатбыше джон малкъара Чечнейни чолбышейхъа хъыккы. Гьокуlматын Кочубейни дюзилин оlришбы абрелхъа адчуйнимее хаlбна иш вуккекка вобна, хусусантезе программа кьаблявъу. Дагъамна вазият яранмишувхьайни оlришбышее фитомелиорациейн ишбы ыккекка. Манчина макьсад бербадхьайн торпахбы гьийдни къайдайлхъа хъаляуй вобна. Мани программейхъа Рутул районын тасарруфатбышин оlришбыд гядкlу водунбы. СПК «Свердловын» гьайни сен 400 гьектарейхъа джузгунун колар эзу. Мана иш Ногъайни районейнче абыйни санаъаlткарарше вукку. Кьоlни биргаде 40 агъаллана инсан ишлемишхьа. Манбыше хылехъа алябтlуна иш чини вахтал’ таамавъуна. СПК-на садры Магьтимагьаlммад Ферзаlлиевни увгьойка, фитомелиорациейн ишбы ыккейсдимее гьокуlматын йихьыдле милйон манат пылна къавуккы. Иш саламатба вуккейсдимее гьийгъанче — гьихъа лазымын материал алищыйн. Оlришбышее гуджнан елканбы ыхьайхъа гора, иш сыкlылба цlыцlавхьана. Манчихъа ил’дяакы, мыкlаал’бы гигъалассе иш быкыравъуна. Тасарруфатын фитомелиорациейн ишбы ыккеккан кьоlдъэсын сен водун. Шаца манбыше 200 гьектарейхъа джузгунун колар эзу. Мани ишис назарат гьаъани агрономаршини увгьойка, шаца эзуйн колар югда аляды. Геледжагъыл’ ахуйни оlришбышейхъад манчин колар эзуй фыкрее водун. Тасарруфатни оlришбышее дагъамна вазият яранмишувхьайхъаб хаlдда сабаббы водунбы. Хаlдда сенбына фермерарше мани карас фыкыр гьуво деш. Манбыше саймазыйвалла гьавъу, дамазлыгъбы ейлагъбышейхъа хъыккы деш. Къыlлинад манбыше даварар къышлагъбышее гьуваджы. Гьаlшде мани карее гьокуlматын назарат гуджламишауйн. Манбышис гьайни сен дамазлыгъбы сувалхъа хъыккейс маджбыраъу. Фитомелиорациейн ишбы ыккыйни чолбышее сакьоlлле сенна даварар гьуваджес иджаза дешин. Эзуйни джузгунун коккар утlумхьесдимее вахт вуккан. Манчиле хъийгъа манчис нишикенаджаб гичl дешда. Оlришбышее мани саягъылин ишбы ыккейсдимее СПК «Свердловни» хааlрынкъве М-М. Ферзаlлиеве хаlдын гьаlракатбы гьагу. Районни авхуйни тасарруфатбышди вукlлелинбышед гедж гьидяъу, джохъад водни торпахбышее фетомелиорациейн ишбы ыккейс ыккан,дешхьее сабара сенбышиле водун оlрушбы тlазылхъа сакlлас.
