Терроризмайхъад не миллет, не дин дешин

Гьайни сенни августни вуза Дагъыстанеехъа къирагъыле ярахука басхын гьаыйн къайидсад сен быкырхьа. Манке хъидёбтIул абыйни «мигьманар» дагъыстанлыбыше Россиейни эскераршиква саджигее гьаIлакавъуйнбы. Анджах манчин халбы  хилдже сенна таарыхе едигарыс ахвасынбы. Манчис гьаIкIена кьиймат аIрайле вахтбы адкIынийле хъийгъа гьевлес. Мани вурушбышее кьоIни сана сураке джегьилера гьабтIу.

Россиейни  ва дюнйейл’ни медни оIлкабышди таарыхе джурабаджур ва сан-гьыIсаб дешин гьааIдисабы ыхьа. Манчин сабарабы таарыхни китабеехъа къизлени гьаIрфбышикава ойкIан, шенсабы кIаарни хатIыква. Югун гьааIдисабы экIда кIелийхан, амма писинбы гежда хъувадакка. АIсас писин гьаIдисабы табиятни фалякатбышикайий  даIвъийбышиква багълыда водунбы. Мани кьончеесана  инсанын иштырак водун. Инсан гьихъийаллани дюнйейл’ мугъает ихьес ыккан. Табият хъицIараъас чалышмишхьес ыккан деш ва ман игъийцIарас ыккан деш. Агар ман аIгьтиятбы гьидваджее, манке зел’зелебы, сел’-сибабы, одкIулуйбы, пIаджарбы ва медын фалякатбы эйхьи. КьоIдъэсын писин гьааIдисабы инсанни азгъуныйвалин ацIа-ацIа гьаъа. Милйонбышиква сенбы инсан дюнйейлхъа арыйн аIрайле адкIын, анджах гьаммашийн сул’гь яратмишаъас даIхийн. Дюнйейл’ не барабарыйвалла вухьана деш нейид даIвъийн сес камхьайн деш. ДаIвъийбишихъад джурабы ыхьейид, манчини гыргынчин дюнйейлхъа оIлум адайли. ХаIббанани вахталиб манчин тахсир дешин, эн уфтанын, такьатыкван джегьилер дюнйейле алябатIа. Россиейни  ва дюнйейл’ни медни оIлкабышди таарыхе джурабаджур ва сан-гьыIсаб дешин гьааIдисабы ыхьа. Манчин сабарабы таарыхни китабеехъа къизлени гьаIрфбышикава ойкIан, шенсабы кIаарни хатIыква. Югун гьааIдисабы экIда кIелийхан, амма писинбы гежда хъувадакка. АIсас писин гьаIдисабы табиятни фалякатбышикайий  даIвъийбышиква багълыда водунбы. Мани кьончеесана  инсанын иштырак водун. Инсан гьихъийаллани дюнйейл’ мугъает ихьес ыккан. Табият хъицIараъас чалышмишхьес ыккан деш ва ман игъийцIарас ыккан деш. Агар ман аIгьтиятбы гьидваджее, манке зел’зелебы, сел’-сибабы, одкIулуйбы, пIаджарбы ва медын фалякатбы эйхьи. КьоIдъэсын писин гьааIдисабы инсанни азгъуныйвалин ацIа-ацIа гьаъа. Милйонбышиква сенбы инсан дюнйейлхъа арыйн аIрайле адкIын, анджах гьаммашийн сул’гь яратмишаъас даIхийн. Дюнйейл’ не барабарыйвалла вухьана деш нейид даIвъийн сес камхьайн деш. ДаIвъийбишихъад джурабы ыхьейид, манчини гыргынчин дюнйейлхъа оIлум адайли. ХаIббанани вахталиб манчин тахсир дешин, эн уфтанын, такьатыкван джегьилер дюнйейле алябатIа. Мед-мед саIгьвбы къидиккасдимее, гьар инсаныкIле джуни гьоIкуматын, республикайн, районын , хивын таарых ацIахьес ыккан. ГьоIкуматни регьбераршикIле ацIахьес ыккан: къийна гъу медни оIкайл’ ледж адче ва манчилхъа тахсир дена гьуджум гьавъэ, къийхъа йигъни оIлкайл’ цIа къитIокIалас. Мани цIайейи эбе гъу хъоххьарас. Анджах манчихъа ил’дяаку, даIвъийн цIа дюнйейл’ни гьар сурал’  сайхьваран.Дагъыстанни таарыхе джурабаджур даIвъийбы ыхьа. Ман джони мыкIик авхъа хъааъас, хаIданани оIлкабышис ыккийкын. Анджах Дагъыстанеехъа даIвъийка абыйнбышис оIлум авайку. Мысаджад ва шавукеджад Дагъыстан хъынгыбышилхъа гюараъас  аIхы деш. Дагъыстан регьберарше деш, мааъаб ешемишоохьени инсанарше гьуваджы ва къорамишау. АIхреедын, 1999 сенни августни вуза ыхьайн гьааIдисабы, инсанаршини йикIенче адкIын дешёдунбы. Арайле къайидсад сен адкIын. Манке Чечняйни сурале дюйел’ни терорситарше Дагъыстанылхъа басхын гьау. Басаевнайий Хатабна къошунбы гьорбишиквани лозунгбышиква ярахука Дагъыстанни Ботлих районеехъа икечIу. Хатабнийий Басаевни къошунбыше умуд гьаъуна джон тераф джигайл’ни халкьын ахъаххъава. Анджах мани дагъамни вахтал’ дагъыстанын гыргын миллетбы са мислягьатеехъа хъады , ярахукани къошунбышин оIги даянмишауйн. Ватан къорамишааъас кьаIсинбы, джегьилер, ушахар сугъооцы. Гьар хив манке къалайлхъа сабкIыл. Агар алеетIас хъаде дагъыстанлыбыше Россиейн дагъылмишхьай даянмишау. Джонни торпахбышиле илгъебчIес гьабсыр деш. Гьел’бедти, манке ааIсас охур ( удар) джолхъа  Россиейни Армейни эскерарше алеетIу. Манбышиква барабарба игитийвалла дагъыстанлыбыше вурушбыше гьаагу. Баба-дидершин васибы, ваъаIзбы, чIиебы душманни къелик авхъа гьуво деш. Маъад  душманаршин къошунбы дагъылмишауйнбы, ахуйнбыб йыIкъалхъа Чечнеехъа гьеебхы. Анджах меб сентябрьни 5-чил’  душманар гьини элейс Новалакни районеехъа гьуIджумыка эбчIу. Иняъаб даIъвий гибгъыл. Дагъыстанлыбыше иняайиб  душманаршис аман гьуво деш. Сентябрьни 15-чис район къаанче абыйни душманаршике темизяу абын душманар илёоIха гибгъыл.1999 сенни августнийий сентябрьни вузарше, Дагъыстан азад гьаъани даIвъийе 279 эскерий офицер гьабтIу, 800 яраламишхьа.  Мани вуруше 2500 душманыс оIлум авайкы.20- ъэсди асырни 90-ъэсди себышее терроризмайн оозуни тохумен гьаIшдеб кIаарна баляа еймишааъа вобна. ЦIаIхбышисыд манчин юрдулым хъетIу. Хайбышеехъа мисийбат аблявъу. Мани вурушбыше дагъыстанни миллетбышиква саджигее цаIхбышед хаIдын иштырак гьау. Терроризмайн, экстремизмайн оIги ыIхыйхани йаIххъыл йишин игитер: миххьейбы- АIбдурагьман Кьурбанов,  Амин АIлиев, АIбдулла Рамазанов, мишлешелий МаIгьаммад ШаIъбанов, муслагъалий ГьаIдаев , коршбы – Арсен Рамазанов, Вагиф РамазановГябтIыйнбышиле гъайре, шахъаб яраламишавъуйнбыб вухьа. Манбы гыргынбы терроризмайка ва экстремизмайка вурыш вуккеккан джегьилер вухьа.  Ши йишин таарых кIелиханаъас ыккан деш. Ватанна садибийвалла гьуваджесдимее, терроризмайква эксина   иштырак гьауйни ва  мааъад джан гиххьыйни игитершина гьIурмат гьуваджес вуккан ва кIеливханаъас вуккан деш.  Манбышис, гьабтIыйнбышди хизанбышис гьоIкуматын кумаг гьувой бордж водун.