Маъаlллимийвалла доюкан санаъаlт водун. Мана пеше гьааъани инсанна джига гьаммаше кьомани джаргее вухьес вуккан. Няъас увгьое, ушахаршини джанеехъа цlедда ацlаалийна бина манбыше гивийхьи.
Маъаlллимарше шигыртар хъаlдхъас, окlанас, фыкыррамиш вухьес хаlбхъааъа. Эйгьи вод: «Югни маъаlллимыке ушагъыс югун ацlаал’ идгъечlи. Джони санаъаlтылхъ аlшкь гьагван маъаlллимар йихъбышди гьар хивее дешинбы. Къийнийна йизда гаф хьоцlал’ сенна Миххьегlни хивни йыlкьнекни мактабе ишлемишхьана Аlлиев Салам маъаlллимни гьаlкlее вобна. Салам маъаlллимимыхъаб гееб марахыквана ыlмырна йаlхъ вобна. Мана 1949-ъэсди сен къалайчийни хизанее едике ыхьа. Манбы йишди йихъбышдимее, геед дагъамын сенбы ыхьа. Хаlбна Ватанна даlвъий таамувхьайн хъийгъыйн сенбы ыхьайхъа гора, сувал’ ешемишоохьени инсанаршихъаб гьар каракена дагъамийвалла вухьа. Инсанар касибба ешемишухьа. Хизанбы гудмишаъасдиме, адамейр къазынджыс гьавайкlан вухьа. Манбы десте-дестена Аlранни районбышейхъа, Гурджустанхъа, Теракамабышейхъа гьабкlын. Манбышди аlрайл’ Салам маъаlллимна дек’ Саид дидейир ыхьа.Сувал’ни магьалыл’ мани вахтал’ энки доюкан къалайчер Миххьегlни хивее вухьа. Увгьойбышихъа гора, гьар хизане кьоlйре-хьебийре югба иш ваацlан санаъаlткарар вухьа. Ман санаъаlт деккиле духайлхъа алгъааl ыхьа. Саид дидейн Аlранейхъа арый инсанарше гьийгъанче гьихъа гозетний гьаъан. Хаlббананбыше джохъад водун ишбы манкъусахъаний хъели. Манкъвейид уфтанда темизба текизба мана иш быкыраъананий. Мани вахтал’ Аlранейиб болвалла вухьа деш. Инсанарше къалайчершис гьавъуйни ишис сикlы тахыл’ вая тадарукбы гьели ыхьа. Кьыlдим гьадкlын гьавъуйни ишике алятlуйн гелир юххьан хивейхъаний хъадайли. Мани саягъыл’ адамеерше аилебыний гудмишаъанбы. Салам маъаlллиме дагъъамни сенбышди гьаlкlее гаф гьааъанкъаl эйгьен: «Хивын адамейр хьобле-йихьыбле вазна къазынджейний воохьи. Гойне хьинне юххьан манбы къазынджике сивийкlаланкъаl, джаванар, ушахар манбышди гьихъаний гьавайкlан. Гьар къазынджике хивейхъа саркlыл’ хъарыйнкъве хивни аlрайл’ пайбыний битlалаъа. Пайбыд заманайс сикlынбыний эйхьенбы. Акка-аккана ивийкыр са ногъулен кlанфитий кьоlбле-хьейиблеб аlракьна денений бытlалаъанбы. Дагъамийвал’бышихъа ил’дяакы, Салам маъаlллиме хъаlдхъыйлхъан гьавас гьагу. Едике ыхьайни хивее молюдъэсын сыныф быкырау, манкъве санаъаlтбы Дербентни маъаlллимар гьаlзирааъани училищейхъа хъуво. 1965-ъэсди сен училише таамау, маъаlллимын санаъаlт алятlу. Хивни мактабе ишлемишехьи – ишлемишехьи мана Дагъыстаннни педагъожи институейхъа иккечlы. 1978-ъэсди сен географиейн факультет югни кьийматбышика чlаlваъу.Салам маъаlллиме дагъайдни сыныфбышее маъаlллимийвалла гьавъу. Манкъве гьамыд алидни сыныфбышее гегорафиейний, таарыхын дарсыбы гьуво. Манкъуни увгьойка, джуни ыlмрее манбы геед югун сенбы ыхьа. Манке Миххьегlын мактаб хаlдынний. 150 ушахын ацlаал’ алятlа ыхьа. Гьар сыныфее 20-22 шигырте тербиений алятlан. Ушахаршин хъаlдхъыйид геед югданый. Манбыше джони аlрайл’ баlстний ыккекка… Къийна замана бадалувхьана. Манчис сикlы мактаббышейид хаlдда бадалхьайбы адкlын. Къийнийни ушахаршини фыкрее хъаlдхъыйле гьихъа пыл къазанмишауй водун. Гойне хьинне югда хъаlдхъыйнбышис гьар вахтал’ иш воохьи деш. Геллесди вахтал’ манбышда джига, бабатда хъаlдхъыйнбыше авхъаахъа. Маlгьдын наlгьаlкьийваллабы къаджыйнкъаl, йыlкьале хъооlнбыб йикlдена хъоохьи. Мактаббышди къийнийни йигъни гьаlкlее гаф гибхьыйнкъаl Салам маъаlллимее эйгьен: «Гьаlшде гьийдни мактаббышин садджу до аху. Сениле-сенилхъа махъа хъавайлени ушахаршин сай кlыл’ хъехьи. Масалан, къийнийни йигъыл’ Миххьегlни хивни йыlкьнекни мактабее кьоlни ушахын билиг алятlа. Сабара сенбышиле манбыб аахвас деш. Мактаб адкlынмее, маъаlллимарыб ааlсынбы. Хивее ахвана ихьес деш».Салам маъаlллимее гьийдни сенбышее джуква саджигее ишлемишувхьайн маъаlллимарыб йикlел’ хъавалявъу. Манбы Аlлиев Гъайбуллагь, Дабузов Аlлий, Расулов Валихан, Шихамиров Гьаlджимуса, Исмаилов Мустафа, Нуриев Аллагьверди ва сабара мебынбы. Манбышда гьаарна санаъаlтыс джан гийхьен маъаlллимар вухьа. Салам маъаlллимее 50-ни сенна гьавъуйни ишис хаlдданани мукафатбышисий ахтыни добышис лайикьра къаджы. Мана «ДР-на лайикьуквван маъаlллим», «Халкьни хъааlдхъыйна аlълачий» ворна. Манчиле гъайре мана РФ-ни Президентни В. Путинни грантна мукафатчый ворна.Салам маъаlллим югнар тасарруфатчийир ворна. 1971-ъэсжи сен манкъве даватбы гьау. Сувабышди уфтанни Гокарчиныква аиле къурмишавъу. Гьайни сен манбы саджигее ешемишоохьен хьоцlал’ сен водун. Манбы къызилен даватбы алгъагьас гьаlзироохьи. Манбыше са йиш хаlрхъайгьы. Маlнкъыс хъаlдхъый гьуво, даватбы гьау. Мана хавна-уджагъна гьайъы.Къийна Салам маъаlллим пенсией ворна. Мана Магьаlчкъалайни шагьарее ешемишехьи. Истирагьатей ихьейир, мана ишдена гийъар деш. Невабышди тербиейка маlшкьулра ворна. Манбышис дарсыбы гьели, одкlуний, хъаlдхъый хаlд хъаъа, геледжагъысын тербиейкван инсанар гьаlзирааъа.Йишди редакциейн Салам маъаlллимни ишис ахтына кьиймат гьооли. Манкъус ёлдашикайий невабышика саджигее хылийна ыlмыр ва гьаманменаб саджигена ыlмыр гьааъас аlрзаъа.
