Токlани ишхеке къийна инсанна ыlмыр, ешайиш аlслыда. Маlгьдын джамаъаlтни тасарруфатыхъад отрасль дешин токlан иших ишлемиш гьидяъан.

Йишда къийнийна макьаале Рутул районеени токlани ишихбышди гьаlкlеена вухьес. Йишин район аlкьанани сувал’ни районбышди сыранеехъа гехьа. Мааъад йихьыдле миллет’  (рутулбы, цlаlхбы, лезгибы, аварбы, лакбы, азербайджанлыбы) мугьуlббатыква ешемишоохьи. Советни девурын токlани ишхени сардан районыс хаlбна иш къавдже. Эфирзанбышеенче, чlалагбышеенче, дамабышиле оогъанче токlан иших цlыцlау. Гьар хааъаб токlана лампышка хъибхьу. Мантёраршини дестебыше джамаъаlтни кумагыква осан диракбы къуершеехъа кlяъу, манчиле оогъанче сим цlыlцавъу. Манке мантёрухъаб хаIбна гьуlрмат вухьа. Гьар хааъар мантёр гыранна мигьман ыхьа. Манбышин хаlббананбы гьаммашийсын миг­ьманар вухьа.Токlани ишхен инсанар ачухни дюнйелхъа манке хъыгъавъу.  Сабара вахтале токlалин пешт’бы, телевизорбы, холодильникбы , радиобы алищу. Гойне мобильный телефонбышин вышкабы гиххьы. Маныд токlака ишебашеехъа адчу.  Инсанар  дюнйелхъа хъигъебчlу. Рутул районни Сувал’ни магьаlлылхъа токlан иших цlыцlауйн 40-45 ле сен эйхьи. Гыргын кар мысахьее йиссе хъехьен. Мани сенбышди аlрее токlан истолбабы йиссе хъыхьа хъыlчейнбы, симмар хъодуйнбы, трансформаторбы йиссе хъыхьа. Сувал’ни магьалыл’ аlсас гуджнакан гёгъыйбы, йизбы  гёгъуйнкъаl,  токlан ишихбы гьаlфтабына эйхьи деш. Манчина сабаб истолбабы гьыlгъадкурий ва симмар хъодуй ваяхуд трансформаторбы гёдхьуний воохьи.  Сенис хъаъанбы, анджах манчин такьатбы таамхьайнбы.  Манчихъа гора, Сувал’ни магьаlлыл’ быкырба токlани ишхена линия тезелемишааъас вуккан. Токlан иших дешданкъаl, сувал’на ыlмыр даянмишоохьена.Аlхреени вахтал’ сайиб токlаква багъл­ыбанана дагъамийвалла Рутул районе, аIсас ЦIаIхни дерайл’ гьалеб гуджлемишивхьана.  Анджах федерал программайква гьайни сен быкырни республике электроснабжение къайдалхъа адчесдимее чIакIын пылбы къайиккы водунбы.  2021 сенийни январьыке Рутул районейид ман ишбы гидгъыл водунбы. Манчини гьаIкIеедын аIтрафлы маIълумат ацIахесдимее ПАО « Россети Северный Кавказ» Дагъыстанеени филиални управ­лениейни хааIрункъука Кьурбан ЫIмаровыква гаф гьавъу. Манкъвее шас гьайна хабар гьувы:-  ГьаIкIебаб къийна токIани ишхеква багълыбанана дагъами­йвалла республике ярамишивхьа вобна. Манчина сабаб хаIдда сенбына аIдатый ремонт гьидяуйка багълыба. ТокIан диракбы, симмар, трансформаторбы, подстанциебы йиссе хъыхьа ЭкIда-экIда манбы харабехьенбы, гёйхьананбы, хъоданбы, гьыIгъайкаранбы. Вахтал’ хъаъас усулоохьи деш. Манчихъадыд хаIдда багьнабы водунбы.  Гелес маIгьадын дагъамийвал’бы сувал’ни районбышее хъызахха.  АлетIас йишин Рутул район. Махъа токIан иших цIыцIаъыйн сенбы водунбы. Сувал’ни маIгьалылхъа ХХ-ъасырни 70-ди сенбышее токIан иших цIыIцIаъы. Манчиле хъийгъа 50 сен оIт’мишхьа. Анджах мана токIана линия къийнаб быкырба бадалавъу дешобна. ХаIдданан истолбабы, симмар, трансформаторбы манк­иммы джад водунбы. АIрее-аIрее ремонтбы гьаъыйнбы, анджах манчин хылёоли деш. ГьаIшде умуд вобна  мана линия тезелемишааъасда. Къийна районе 100 меегана мани санаъаIтын инсанар ишлемишоохьи вобунбы. 60 инсан йишди республкеенченбы, 40 Къузайни Кавказни республикабышиле кумагыс абыйнбы вобунбы. Манбы хаIм-йигъ районее ишлеми­шоохьи вобунбы. Садджу шас дагъам­ийвалла мыкIаалин, йизбыше, хъидгъырийбыше гьооли.  Районее майдам гьазирау водун. Махъа еттыгъда токIан диракбы, сим, кабел’ ва медын дезгьабы  хъады гищу водунбы. Мантёрар ишлемишебаххьи гибгъыл вобунбы.Гьел’бедти, ЦIаIхни дерайлид ман ишбы дёлесийвалее гигъаласынбы. ЦIебба Гыл’мецIнийий Мишлешни хивеена быкырба токIана линия бадалавъуй пIланее алеетIу водун.  Гойне ахуйнбы хъаъас.  Гьалекийс трансформаторбы бадалаъа дешод­унбы, анджах манчис аIдатый ремонтбы гьаъасынбы. Геледжагъыл’ манбыд тезелемишаъасынбы.  АIсас иш гибгъылна. Мана аIхреехъаме гьивхьарааъасда. Йишди миллетыкIле Кьурбан ШаIъбанна дих ЫIмаров югра ацIа ворна.  Манкъуни гьаIракатыква, баджарагъука йишди хиваршее токIака багълыданан хаIдда ишбы гьаъы: трансформаторбы бадалаы, диракбы хивни аIрее къяъы, чIакIын лампышкабы кучебышеехъа хъаъы ва медын ишбы гьаъа. Анджах,  манкъве джун до, иш гьавъува, няаджад ва мысаджад цIыцIаъа деш. Ши манкъука кIорааленче гаф гьааъас усулувхьа деш, няъас увгьее мана мани вахтал’ джигайл’ Рутул районе ишлемишехьийий.  Манкъука хаIдын интервью ши ишбы таамауйле хъийгъа гьаъас.