Феврални 12-чил йихъбышди доюкани духайн, хаlдда сенбына Рутулни районее, республикее джурбаджурни ахтыйни къуллухбышил’ ишлемишхьайни мишлешелий Къоджаев Рамазан Къоджейни духайн едике ыхьайн 85-л’ сенний быкырхьес.
Гьар миллетни таарыхе замаанайс сикIыйн кьаIгьраманар воохьенбы. Манбыше халкьни меега къаджейни ишбышда гаф хаIбба вахтбына кIеливийханна деш. ГьаIмагьарни инсанаршина сайир цIаIхни халкьына доюкана дих Рамазан маъаIллим ыхьа. Манкъус хыллийна ыlмыр гьааъасда кьисмат вухьа деш. Мана 2005 сенее раlгьматыххъа аркlын. Амма миллетнимее, республикайнимее къаджейни ишбышиква Р. Къоджаеве хыллийвалийс цlыцlоохьена, цlобана ачухни рангалил’на гов гьабсыр. Манкъуна ыlмырна маlъна халкьыс, миллетис, республикайс, оlлкайс къуллух гьавъуй вухьа.Къоджеевана насыл гьар вахтал’ халкьни арайл’ ахтыйни дараджайквани насылбышди сыранее вухьа. Рамазан маlъаллиме джуни гьунарыква, йаlгь-ламысыка наслана дараджа гьалеб ахты хъавъу. Р. Къ. Къоджаев 1936 сен Мишлешни хивее хаlбба ушахарнани хизанее едике ыхьа. 1953 сен манкъве йыlкьнекин мактаб быкырау, Мишлеше маlъаллимна ишлемишехьи гиргъыл: 1955 сен Дагъыстанни девлет университетни таарых-филологиейни факультетеехъа иккичlу, хъаlдхъий таам гьаийле хъийгъа, едике ыхьайни хивни мактабее маъаlллимийвалла, гойнер директорийвалла гьавъу. Р. Къоджаевын баджарыгъ, ишилхъан гьавас къаджы, 1968 сен мана Рутул районни Исполкlомни садрыйна маlъвын сечмишау; 1974 сен райкlом Партиейна кьоlръэсда каатиб ыхьа, 1979 сен районни Исполкlомна садры сечмишхьа.Рамазан Къоджаев 21 сенна Рутулни районее ахтыйни къуллухбышил’ ишлемишхьа. Мани вахтал’ манкъуни кумагука районын экономика, маданият, хъаlдхъий гьаракатеехъа хъады, республикайл’ районна гьуlрмат ахты хъивхьа.1989 сениле 2000 сенилхъамеена Рамазан маъаlллимна ыlмыр Дагъыстан Республикайни Правительствайква багълыба вухьа. Мана махъа ДР-ни Правительствайни Садрыйни Аlбдуразакь Мирзабековни теклифыква хъары. Мааъар джурбаджурни къуллухбышил’ ишлемишхьес кьисматхьа. 1994 сен мана республикайни Паччагьийвал’ни Советеена цlаlхни миллетикена цlеррийна эл’чий ыхьа. Манкъве алятlуйни йыlкьни юкын манкъухъаб миллетни арайл’ еттыгъна гьуlрмат вухьай субутавъу. Вуджейид халкьын гьагуйн ыlгьтибар джурбаджурни хайирыквани ишбышиква тасдыкьау. Манкъве хылехъа алябтlуна иш сурак’ гьавайсарна дешдий ва джуке даахаlсда ишиб ненкеджаб гарданахъа алябатlана дешдий. Республикайни Паччагьийвал’на уlзви хьинне, ёкьни сенее манкъве йаlгъ-ламысыка миллетис къуллух гьавъу, джамаъаlтбышис даягъна ыхьа.Ыlмырни аlхреени хьони сенее Къоджейна дих Рамазане Дагъыстан Республикайни джамаъаlт-сиясатни «Нур» кlазетис хаlбвалла гьавъу. Манкъуни хъарыйка, цlаlхни миллетин кlазет хъаlдаххъанбышин сай кьоlни элейс хаlд хъихьа. Манчиле гъайре йишин кlазет медни кlазетбышиква са бойил’ хъихьа. Р. Къоджаев гьаlкlерар къуллухыс аваакlуна инсаний. Манкъуна коллективни ишчершиквана гаф, йишдимее гьарджура шарааитбы яратмышаъас чалышмышхьай къийнад зас югда кlелёдун. Манкъве ненкеджад джун хайир гозетяъа деший. Манкъунимее инсаныс, халкьыс хайир гьувой гыргынчиле гьихьа ыхьа.Гыргыни ишее коллективни хааlрункъуке хаlдда кар аслыда. Агар мана гьааъани пешейна санаъаlткархьее, манчинимее джан гёдхьанахьее, вуджее хаlбвалла гьааъани ташкилатни балеен ахвана инсанхьее, гьелбетте, манкъуна джига гьаммаше сифтийни джаргее, кьома вухьес. Мыцlа Рамазан Къоджаевыр гьаlмагьарни къуллухчершина са ыхьа.Рамазан маъаlллим няаъар ишлемиш ыхьеейир, гыргыни мани ишбышил ацlааликва темизба иш вукку, джука иш вуккеканбышди балеен аху. Гьаммаше гьуlрматука ыхьа.Рамазан Къоджаевни ишбышис гьуlкуматыныб хаlбна кьиймат гьуво: мана кьоlни Шараф орденыс (орден Почета), Совет гьуlкуматни кьоlни медалыс, ДР-ни Аали Советни Шараф грамотайс, Дагъыстан Республикайни девлетни ишчершини ахтыйни дойис лаайикьра къаджы.Гьар инсане гьавъуйни ыlмрен гьаракатбы джуле хъийгъа ахуйни мирасын субутаъа, къаджейни ишбышиква Оорункъуни оlгийлин бордж джигайлхъа гьихьараъа. Шакlле гьаман ацlанки, Рамазан Къоджейни духее Оорункъуни оlгийлин бордж лаайикьука оlдемишаийн.
