Июнни санчил, дюнйейни ушагъаршини йигъыл’, 1907-ъэсди сен ЦIаIхни хивей йихъбышда доюкана ааlлим, шааир, язычий Джаlфаров Селим Аlбдуллетlифна дих едике ыхьа. Гьайни сен манкъун 110 сен быкыр эйхье.
АIбдуллетифна дих Селим ДжаIфараани насылаке эйхье. Мана гейдни дагъамийвал’бышике илгъечIу. Манкъун йицIыдле сен быкыр ихьессе кьоIръэсда Николай, Россия империейна император, тахтыле гьиккягьу, сабара вахтале большевикар гьуIкуматни вукIлелхъа хъабы. Йиссейна девир арайле абкIынна.АIбдуллетифна дих Селим ДжаIфараани насылаке эйхье. Мана гейдни дагъамийвал’бышике илгъечIу. Манкъун йицIыдле сен быкыр ихьессе кьоIръэсда Николай, Россия империейна император, тахтыле гьиккягьу, сабара вахтале большевикар гьуIкуматни вукIлелхъа хъабы. Йиссейна девир арайле абкIынна.ЦIеббийна дюнйейна дявъаI гибгъылыйнкъаI, С.Джаlфаровухъад хьодле сен ыхьа. ДявъаIйн дюнйейлхъа мысвалла авку. ДжаIфараана АIбдуллетиф хизанука Закатала шагьарейхъа кочмишхьа. Мана замана дирни, экIни инсанаршина вухьа. АIбдуллетиф саваднана инсан ыхьа. Духайс аIрабни мизел хъаIдхъас, окIанас хаIрхъау. Селим Джаlфаровыхъад ыIлимылхъа хаlдын гьаIвас ыхьа. КIыл’валей Шекийн рабфак таамау. Сифтара Закаталайни, гойне Рутулни районбышди хиваршей дагъайдни сыныфбышисын мактаббы ачмишау, манчисын бинебы аляъа гиргъыл. Манчиле гьихъа хиваршей мандикбишейдын мактаббы ыхьа. Дибырарше халкьысын мактаббы ачмиш гьаъас мешатыйвалла гьооле вухьа. Селим маъаIллим гикIасын гьуIджумбыд ыхьайнбы. Амма мана нишиле джар хъаIркьын деш, Рутул районей, Закатала районни сабара хиваршей ыIлим хаIрхъааъан (светские школы) мактаббы ачмиш гьаийнбы, манчисын бинебы аляийнбы.Селим маъаIллимыхъад гьар джура гьунар ыхьа. Манкъуссе джулхъа инсанар сааъас вахыI. Мана гьам югна маъаIллим, гьам ташкилатчий, гьамыр ойкIанна язычий, шааир ыхьа. Манкъве 1927-ъэсди сен “Мизаршина баля” донана пьеса обкIун. Дагъыстанни, Закаталайни, Къахни, Белеканни, Шекийни,Шемахийни, Къубайни, Бакуйни, Ганджайни шагьарбышди базарбишей 30-40 миз къивийхье, манчин гыргыдабы ацIахьай дагъамна иш вобна.Амма Селим маъаIллим мизаршина дерйагь вухьа. Мана цIаIхни, аварни, лезги, азербайджанни, мутураршини, руссни, аIрабни ва медни мизаршил йишон гьау. Мана гьам кавказ, гьамыр турк мизаршина хааlрна пешекар, гейр кIорана ааlлим ыхьа.1930-ъэсди сенбышей Селим маъаIллим МагьаIчкъалей Бабаев донани йиIкьнекни мактабей, хъийгъа Буйнакскэй маъаIллимна ишлемишхьа.1930-ъэсди сенбышей цIаIхни мизес латын гьаIрфыбишикван одкIуний, хъаIдхъыIй гьувойнкъаI, профессор А.Н.Генкое Селим Джаlфаров джус кумагыс шигыртна аляртIу, саджигэй экспедициебышей иштырак гьау. Манке С. Джаlфарове Владикавказни педагъожи институтни математика факультетей хъаIдаххъаI ыхьа.1933-ъэсди сен мана проф. А.Н.Генкойни теклифука Азербайджанни педагъожи институтни филоложи факультетейхъа илгъечIу. Манкъве, Генкойка янашеба, цIаIхни мизени цIеддийни хъаIдхъийна,одкIунийна бине гивхьу. Манкъве дагъайдни сыныфбышин хьебни сенни арайл (1935 –1937) хьодле мизен, сайид хъаIдхъийн китаббы чапыке къайкы, ушагъаршис адабият яратмиш гьау, манчина бине гивхьу. ЦIаIхни мизелхъа шечIбы, адабият руссни, азербайджанни мизаршиле сакIал гьау. ЦIаIхни мактаббышис цIеббийн маъаIллимар гьаIзир гьавъу. ГьаIйиф ки, цIаIхни мизелин хъаIдхъий, одкIуний 1938-ъэсди сен даянмиш гьау.Селим маъаIллим Хаlбни Ватанни дявъlыйна иштыракчий ворна. ЙыIкьна ыIмыр вухьа. 1937-ъэсди сен дек, 1941-ъэсди сен хаlрна чодж аххъы. Джусуб гейб инджикийвалла гьуву, ишике къырагъылхъа хъау. Амма вудже джун до гьаIмаше ахтыда адхъы.Селим маъаIллимыхъад 200 гьеххан ыIлимын асарбы водонбы. Манчини арайл’ йицIынчиле гьеххана промлембынана монография (хаlдын ыIлимын асар) вобна.Селим маъаIллимын до Бакуйни университетиква, Азербайджанни ыIлимбышди академиейква багълыда. 30-40 сенна Азербайджанын йыIкьнекин мактаббы Селим Джаlфарове одкIунни азербайджанни мизени китабука ишлемишедхьа. Селим маъаIллиме Азербайджаныс, Дагъыстаныс, Азиейни оIлкабышис, Волгайни гьихъийаллани турк миллетбышис ыIлимын санаъаlткарар (аалимар) гьаIзир гьавъу.Селим маъаIллим, йишда йихъий, гьаIкIена дих ворна. Манкъука гьам азербайджанни, гьамыб дагъыстанни миллетбыше гуянмыш воохье.
