Мусурманни уммайнимее Рамандина ваз эн аIзизна ваз вобна. Манке Аллагьее инсаныс джуни гунагьбышике темизхьесда имкан гьооли. Гьаар сен Рамандина ваз дюнйейл’ шацыйнчиле йицIыдле йигъна гьихъа гивийгъал.
Гьайни сен мана юххьан, мартыни 23-чил ‘ гибгъыл. Мана таамувхьайле хъийгъа, юххьанни йигъбышил’ дюнйейл’ни мусурманарше джон аlзизын байрам кечирмишаъас.
Исламни диныс ыIбаадат гьаый, манчилхъан инам йикIеенче ыхьай ва динни гьаIкIеедын кIорааленчен ацIаал’ алеетIуй, хаIдын сувааб водун. Гьайни гунагьбынани дюнйейл’ ешемишехьенкъаI, гьар инсанее гьаммашийни дюнйеехъана джига гьазирааъас вуккан.
Ши, цIаIхбыб, мусурманаршини уммайнбы вобунбы, манчихъа гора Исламни диныс ыIбаадат гьаъас ыккан. Исламни диныс ыIбадат гьаъани инсанаршикIле мусурманарва эйгьи. Темизна мусурманий ихьесдиме, хьобле фарз бирмишаъу:
- 1. Шаъадат гьауй. (Аллагьыле гъайре мерна дешда, МаIгьаммад (аIл.с.) Манкъвее къаховуна пейгъанбар ворна). Агар гьаман джуваббы йикIеенче, каамил’ни фыкреква увгьее , мана мусурманий ворна. Ыкканни миллетна, ыкканни сифатыквана мана ыхьай, тафавут сыкIылин джад дешин.
- 2. Йигъыс чини вахтал’ хьобле куб, гиджараIххий алеетIу гьавъуй.
- 3. Рамандина ваз авхъуй. Рамандини вуза мусурманаршилхъа бирмишау водун сивар аххъый, гыргыни писди карбышике къирагъылхъа хъувхьай, нягьаIкьни карбышике тууба гьавъуй, миз’ темиз’ба авхъуй.
- 4. ФитIра къайищий. Гьар мусурманийн бордж водун сенис джуни девлетике, малаке касибаршис, чIырынбышис фитIра хъувой.
- 5. ГьаIдж къил’мишавъуй. Агар имкам вобхьее, мусурманийн бордж водун ыIмырее са элеесхьейир ГьаIджилхъа гьаркIыний. Маккеени ва Мадинеени зияратбышис ыIбадат гьауй, горханабышилхъа гьаркIыний, чIакIни манзикбышее джамаъаIт кубар гьауй, бирмишауйн аIгьдбы быкырауй.
Мусурманни уммайн сене кьоIдле вааджибын, исламни диныква багълыданан байрамбы кечирмишаъа. Манчин са Ураза байрам, шенсад Кьурбан байрам водун. Ши, цIаIхбыше, манчикIле Рамандин ХаIдын йигъый Кьурбанын хаIдын йигъва эйгьи. Вазни календарыхъа гора, гьар сен манбы йицIыдле йигъна шацыйле гьихъа алгъайгьи. КьоIни ХаIдни йигъбышди аIрее йигIцал’ йигъ эйхьи. ЦIедда Рамандин ХаIдын йигъ кечирмишаъа, гойне Кьурбанын хаIдын йигъ. Рамандини ХаIдни йигъыкIле аIрабна мизяаъани оIлкабышил’ Ид ул’-фитр эйгьи, амма тюркна мизяаъани оIлкабышил’ ва медни мусурманар ешемишоохьени оIлкабышил’ Рамазан байрам, Ураза байрам эйгьи.
Рамандини вуза Аллагьыс джуни къуларше хаIм-йигъна ыIбаадат гьаъа. ХьебцIал’ йигъна манбы сиваадженбы. Йигънийигъын не кар ойхьан деш , не хьян илёгъа деш Мани вуза гьаIкIени мусурмане вудже вудж нягьаIкьни ишике, напсыке къорамишаъа. ЙикIеехъа темизин ниятбы аляатIа. Миз темиз’ба гьувааджи, гьаъан ихтелет’ гьор дешин, саламатын эйхьи. Мани вуза сана-санккъуни хатрес хъоотIа деш. Рамандини вуза гьеххъыйн ниятбы, доъаIбы АIллагье зарада кьабыляъа. Мани вуза инсаныс ыIмыр темизни варакьыле гивгъаласда имкан гьооли. Агар гъу гьауйни гунагьбышиле йикIеенче пашманехьихьее, сайид гьидяъас гъуджад вакIле эйгьихьее, манке гъу гунагьбышике азадаъана. Рамандини вуза джегьеняммын дарвазабы утIумехьенбы. Садджу дженнетин дарвазабы аахъы эйхьи. ВаъаIз’ вобна: «Агар инсанаршикIле Рамандини вазна кьуват, батIраалла, гудж ваацIавхьанахьий, манбыше эгьесынний: «ЫIмырволли Рамандина вазхьий вухьа».
Рамандини вуза гьаагва вобна хьобле куб вахтал’ гьавъуй. Сувааббы хаIдхъехьи, агар джамаъаIтыква саджигее манбы гье- ъээ. ХаIмдийни кубаршиле хъийгъа Рамандини вуза тараIвгьий гьааъа. Рамандини вуза Кьадиргеджейна хаIм хъабайли. Мани хаIмде гьеххъыйн диляг Аллагье кьабыляъан. Мана эн югна хаIм вобна. Кьадиргеджее, ааIлимаршини увгьойка, вузани аIхреени йигъбышилхъа хъавайле. Рамандини вуза рагьмаIтыххъа абкIынни инсанаршини рыгьыIле Кьуръан хъаIбхъый хаIдын сувааб водун. Рамандина ваз тамувхьайни йигъни мичIеед, ХаIдни Йигъын кубар гигъалассе, хизанни вукIлеле фитIра къайищес ыккан. Маныд касиб, етим, ыIляадж дешди мусурманийс гьелес ыккан. Агар мани йигъыл йигъни хааъар арына мигьман ыхьее , манкъулед къайищес ыккан. ФитIрайн оIлчи, ненкъуке нимеений гехьа ва нягьаIдый ва ненкъусый гьелес манзикбышди имамаршике хъийгIанас ихьесын.
Гьайни сен Рамандина ваз 23-ъэсди марте гибгъыл. Аллагьни кумагыква гьайни сенийн Рамандин ХаIдын йигъ ши апрельни вуза алгъагьас. Хъодкуда ненкейи ихьес , шакIле телевизореенче эгьесын . Садджу гыргыни мусурманарше ман са йигъыл’ гьаъас ыккан. Аллагьыс мислягьаIтеехъа хъабайлен джун къулар, гейб вуккийкан. Рамандина ваз Аллагье джуни къуларшин иман, сабыр, ооIрхый, джулхъан инам ёхламишаъасдимее дюнйейлхъа къахову.
Рамандини ХаIдын йигъ мичIеедыйн кубар манзике гьауйле хъийгъа гийгъал. Ман хьебыдле йигъна айкIан. Мани байрамыс мусурманар гьале хаIмде гьазироохьи гивийгъал. МанчикIле ХаIбна ХаIм эйгьи. Гыргыни инсанарше мани йигъыл’ хаIдын гиджараIххийбы аляатIа. МичIеед тезе палтар аляъа. Адаамер кубаршис манзикехъа гьавайкIан. Манчиле хъийгъа мусурманарше сана-санкъвус баракабы гьаъа. Баракайс кьаIсди инсанаршисахъа, деккисахъайи едисахъа, гогьарбышаанкъаI, къоншибышаанкъаI гьавайкIан. Мани йигъыл’ гыргынкъуни хааъад ачухын, болун суфрабы эйхьи. Ушахар акка-аккал’ байрамыка табрикааъа ивийкар. Мани йигъыл’ чIырынкъулхъа ал’джаахвас, горханабышилхъа инсанар гьавайкIан. Мани йигъыл’ ющен сана-санкъука гьидяаъанбы, цимисинбы барышмишоохьи. Инсанар чалышмишоохьенбы джане кIейурыйн кир , пахылыйвалла, оIдж , писин напс йикIенче темизяъас.
АIхреени сенбышее, шукур Аллагьылхъа , исламни динилхъа хъооIн цIаIхбы хаIбхъоохьи вобунбы. Садджу, дин сиясатыква аликкаъас ыккан деш. ГьаIкIени динилхъа арыйни инсанни йикIее мерункъус писин гьауй мысаджад эйхьен деш, нейиб манкъвее мерункъулхъа хыл’ къалхымишааъас деш. Исламын дин ачухын , майиликван, раIгьамыкван водун.
«Нур» кIазетни редакциейн гыргын мусурманар Рамандини вузака табрикааъа. Аххъасын сивар, гьаъасын кубар, гьеххъасын дилягбы, гьаъасын ниятбы, къайищесын фитIрабы Аллагьее къабыляъанбы! Аамин!
