МиххьегI, Дагъыстан Республикайна, Рутул районеена цIаIхбышда хив вобна. Мана ХаIбни Кавказни сувабышди солни этякыл’ гивхьу вобна. Агар Самур дамайни ахмышивхьайква  сент’ алэтIее, хив солни, гунайни сурал’ еррешмишивхьа  вобна. ГьаIшде МиххьегIна хив, ЦIаIхни администрациехъа гёохьа.

Дагъыстанни марказеенче махъа 322 км., районни марказенче 20км, ЦIаIхеенче -5км. поштини йаIххъын водун.  ЦIаIхни администрациейни сиягьыйква гьаIшде Миххьейни хивее 532 инсан оркIун ворна. Анджах манбышин хаIббананбы менни шагьарбышее ешемишоохьи вобунбы.Дагъыстанни марказеенче махъа 322 км., районни марказенче 20км, ЦIаIхеенче -5км. поштини йаIххъын водун.  ЦIаIхни администрациейни сиягьыйква гьаIшде Миххьейни хивее 532 инсан оркIун ворна. Анджах манбышин хаIббананбы менни шагьарбышее ешемишоохьи вобунбы.Миххьей деръягьни акьвале 2171 метрына ахтывале вобна. Солни сураке манбы хыIягъбышин, сагъни сураке – гыл’мецIбышин къоншубы вобунбы. Манбышда оIрушбышда ва гёхани чIиебышда сергьат цIаIхийбышиква, хыIягъбышиква, гыл’мецIбышиква аIлгъаа вобна. Хивни гьийгъанче Самур аIл’гьаа. Чини шени сурак’, сувани этякыл’, кIуняхын чIалаг гийгъал. Хивни далыйл’ ахтыйна сува вобна.  Геодезистаршини увгьойка, мана сува хивыква саджигее гьибгIын аIл’гьаа вобна. Сувани этякыл’ кIоран чаттагъбы кIядкIу водунбы. Манчихъа гора, хив ешайишис къорхунани джигее вобна. ХаIдда сенбына гьихъа мана хив кочмишааъас вуккыйкын, анджах ман джуваббы кагъызел’ аху.Миххьейни хив до,  урусни мизени транскрипциейл’, «Микик»  ойкIан.  «Миххьей» джувбна семантик маIъна шакIле хъобкуба ваацIа деш. Хивни агъсаххъаларшини увгьойка, асырбына гьихъа хив « Куд’мар»ва эйгьени джигее вухьа. ГьаIшдийна  хивнани джигее «махьибы» — чIакIын хъийшалан джигабы, варабы гьаъан аттабы ыхьа. Мункум вобна, хивыс до манчике хъады ихьес. Миххьейбы оIгийлике джаб югун малдарар, къалайчера вухьа. Манбы Кавказыл’на даIвъий аIлгьаанкъа Врангел’ни вугьнуцыйвалике къаддибхьын деш. Миххейна хив кIаджарбышилхъамее гёохьанавъуна. Манке хивее хаIбба инсанар гьабтIу, аIсас джегьилер. Авхуйн сагъба инсанар АIранеехъа, гьаIшдийни Къахни районеехъа сургунавъу. Манбышин сабарабы 1863- 1865 сенбышее йыIкьалхъа сабкIыл, меб тезел’бан юрд абчы. Сабара таарыхчершини увгьойка, Илисуйни хивее, Къахбашил’ шенке чIакIын миххьейбышин убабы ыхьа. Совет гьоIкумат къурмышхьале хъийгъа Миххьейни хивни джамаъаIтын хивын тасарруфат къалхымишаъа гидгъыл. Манбышин цIедда гыл’мецIбышиква саджигее кIалхоз Карл Маркс дойилин  ыхьа. Манбыше бадалоохьи кIалхозыс садрывалла гьавъу. Гойне миххьейбышин джамаъаIт цIаIхбышди кIалхоз «Правдайлхъа» аливку. Гьам сельсоветыд са ыхьа. Ёкьни хивын — ЦIаIхын, Миххьейн, Хьойикын, ХыIягъын – кIалхозыд , сельсоветыд са ыхьа. Манбыше гыргын тассаруфатни адын ишбы саджигее къаджы.ЦIеддыйн дагъайдни сыныфбышин мактаб даIвъий гивгъалассе гьихъа ачмышхьа. Манчина цIеррыйна маъаIллим-директор Кьарнаев Халид Кьарнайна дих ыхьа. Манкъун маъаIллимын гьаIракатбы къадже, МаскIавхъа хъортIул Шарафни орденыс Почётайс лайикьау.ХаIбни Ватанни даIвъийн, менни миллетбышис хьинне, Миххьейни джамаъаIтысыд хаIдын уцIур гьуво. ДаIвъийн кIаарна хабар идтябуйн хав аху деш. Хивеенче цIеббыйнбы даIвъийни цIаеехъа  ГьаIджиев ШаIъбан, ГьуIсейнов АIлий, ЫIсмаылев НураIгьмад , Кьасумов АIгьмад, Сафаров Керим гябкIы, няъас увгьее манке манбы эскерыйвалее ватанын бордж хъели вухьа. Манбышихъаб хъигьна аIрзабы одкIун даIвъээхъа АIлиев АIбдулла,АIлиев АIлий, АIгьмадов МагьаIммадсалигъ, АIгьмадов ГьаIниф, ГьаIсанов ДжумаIлий, Гулишев ГьаIджикерим, Дабузов Шавкат, Дадашев АбдураIгьим, Заманов Мурад, ЫIсмаылев МагьаIррам, ЫIсмаылев ГьаIйдар, Кьарнаев Халид, Кьасумов АIбдурагьман, Кьурбанов АIбдулла, Магьмудов Рамазан, Нуриев БайрамаIлий, Пашаев Рамазан, Дибиров ГьаIджий, РаIгьманов Халил, Гулишев Джабраил, Эмиров МагьаIммад, Эл’даров Джамал, Эл’даров Эл’дар, Эл’даров Гьамзат. Гыргыба Миххьейни хивеенче даIвъээ 29 джегьилее иштырак гьау. Манбышда 13  йыIкьалхъа сабкIыл деш. Манбы даIвъээ гьабтIуйнбы, батмишебхьайнбы. 16 джегьил сабкIул хъабыйнбы. Манбышда 8-ре даIвъээ инвалидар вухьа хъабы.  Гьаарна, йишдимее,  са кьаIгьраман ворна. ХаIббананбышин чIакIни дераджайкван орденбы ва медалбы гьуво. Манбышис сабарабы сержантар, офицерар вухьа. Гьаарункъвее гъамувхьай дёлес хъаъасдимее , джуна игитийвалла гьаагу.ДаIвъээнче хъабы, манбы хивын тасарруфат къалхымишаъа гибгъыл. Кимийна пешекарна, кимийна искIалатчийна, кимийна къалайчийна, кимийна маъаIллимна ишлемишебхьа.  Кьарнаев Халид ЦIаIхни, Миххьейни мол’ни сыныфни мактабна директорна ишлемишхьа. Гойне мана Гыл’мецIни мактабни интернатна тербиечий ыхьа. Дабузов Шавкат Рутулни райком комсомолна цIеррыйна катибна ишлемишхьа, хъийгъа кIалхозна садры хил’дже сенбына ишлемишхьа. 10 сенна Гыл’мецIни мактабна директорна, гойне ЦIаIхни мактабна завучна, хъийгъа Миххьейни мактабее маъаIллимна ишлемишхьа. Пенсиехъа хъигъечIуйле хъийгъа, манкъвее джуна ыIмыр цIаIхни адабиятыс кьабсыр. Манкъвее джуни поэзиейн китаб цIаIхни мизел’, фронтеени  очеркбышин  китаб урусни мизел’  одкIун.  Манкъвее хаIбна гов цIаIхни адабиятни таарыхе гьабсыр.ХаIбна заIгьмат даIвъийни вахтал’ хивни едарше цIыцIавъу. Манбы хаIбна арх гьивкIарас вуккы,  пешекарын дал хыляхъа алеетIу, сюрийхъаб хъигьна абкIын, хивни аIреедын адамершин ишбы къадже. Едааршикеб медалбышисый орденбышис лайикьавъуйнбы вухьа. Гьел’бедти , хивее кьаIгьраман едяарыб вухьайнбы.Хивни ишкаре Кьасумов ШаIъбан Юзбашийни дихе хивни ветеранаршини едигарыс мактабни кIане гьаIйкал гивхьу.Миххьейни хивыхъад гьайин тохумбы водунбы: Дабызаанбы, Талеванбы, Баллеванбы, Мардусанбы, Закарееванбы, Адяманбы, АкаIлееванбы, Апашанбы, ХанаIгьмаданбы, Ушкананбы. Мыхъыланбы, Нурееванбы, Эштаранбы, МаматIееванбы, Горгеванбы, Кьусуранбы, Тартаранбы, Зайдееванбы.  Сабара тохунбышин нассылбы гьаIшде Миххьее дешинбы.ХХ-ъэсди асырни кьоIдъэсди сурал’ миххьейбышин хаIдданан хизанбы цIедда Азербайджанни Къах районеехъа кочмишебхьа. Гойне манбыше кочен сент’ Дагъыстанни Къызларни районеехъа аххъы. Мани районни хиваршее манбыше тезе юрдбы къурмишау. ГьаIшде хаIббанан миххьейбы МагьаIчкъалее ешемишеебаххьи вобунбы. Югни-пис’ди йигъыл’ манбы джони Ватаныл’ни хивеехъа гьивийхьаранбы.ГьаIшде хивее йыIкьнекин мактаб, китабхана, медпункт, манзик, дукан ишлемишехьи. Гьар хизаныхъад джон нек’, джон багъ, диринг водун. АIсас хивна девлет хивеенче хъигъебчIуйн инсанар вобунбы. Манбышди сабаранбыше хаIбна гьуIрмат къазанмишавъу. Миххьейни хивеенче чIакIын ааIлим дохтурар хъигъебчIу. Манбы: Кьарнаев Сабир Халилна дих, медицинайни ыIлимна кандидат, Дагъыстанни девлет университни неопотологиейни кафедрайна доцент ва ушахаршини больницее шоIъбайна хааIрна ишлемишхьа.Манкъвее джамаъаIтни аIрее хаIбна гьуIрмат къазанмышавъу; 
Кьасумов МагьаIммад АIбдурагьманна дих, медицинайни ыIлимна кандидат, Дагъыстанни девлет медакадемиейнна доцент, республикайни поликлиникайни шоIъбайна хааIрна ишлемишхьа.  Кьасумов МагьаIммад АIбдурагьманна дих, медицинайни ыIлимна кандидат, Дагъыстанни девлет медакадемиейнна доцент, республикайни поликлиникайни шоIъбайна хааIрна ишлемишхьа.  МаIгьачкъалеехъа хъалессе гьихъа мана ЦаIхни больницайна хаIрна дохтур ыхьа. Манкъухъад 50-хъа авадкьурыйн ыIлим ишбы водунбы; Дабузов Абакар Шевкетна дих , медицинайни ыIлимна кандидат. Мана доюкана республикайна акушер-гинеколог гьыIсабехьи. Мана Пермский областильни Березники шагьарни больницайни хааIрна дохтурна маIъвынна, Хасавюртни больницайни главрачна  маIъвынна, МаIгьачкъалайни №1 роддомна хааIрни дохтурна ишлемишхьа; Рамазанов МаIгьаммаде АIлийни дихее 30 сенна Сувал’ни магьаIлыл’ хааIрни дохтурна къуллух гьавъу. ЦIерра хааIрна дохтурна ЦIаIхни больницее, гойне Мишлешни больнице ишлемишхьа. Манкъвее хаIбба йишин инсанар йыIкьни чIирвал’бышике хъувабкавъу.  Сафаров Айваз Сираджна дих ЦIаIхни амбулаториейна хааIрна ишлемишхьа, гойне Рутул районни хааIрункъуна маIъвынна ишлемишхьа. ГьаIшде МаIгьачкъалее къуллухыл’ ишлемишехьи. АIгьмадов АIбдулнасир Семед’на дих МаIгьачкъалайни №1 больницайни лор шоIъбайна хааIрна ишлемишехьи ворна.  Манбышиле гъайре мебын югун, доюкан фельдшерар, йыIкьале вуIххъан дохтурар миххьейбышихъаб вобунбы.  Эгьес эйхьи, Миххьей доюкани дохтураршина хив вобна.ЦIеррыйна йыIкьнени мактабна директор АIлиев ГьаIбибуллагь маъаIллим ишлемишхьа. Манкъун гьаIракатбы къадже, Рутул районни хъаIдхъийни шоIъбайна хааIрна гиххьы. Мани къуллухыл’ сабара сенбына ишлемишхьа. Гьел’бедти, гьар мактабна маъаIллим югни джуваббышис лайикьра ворна. Миххьейбышихъаб югун шааирар: Дабуз Джаббарый Дабуз Шавкат вобунбы. Манбышин асарбы мактаббышее алгъааI водунбы. Сабара манбышин шечIбы дагъыстанни ва урусни мизяршилхъа сакIалау водунбы.Миххьейбышихъаб инсанаршин ихтиярбы гозетяъани ташкилатбышее ва ярахукани кьуввабышее ишлемишоохьен инсанарыб хаIбба вухьа ва гьаIшдеб  вобунбы . Манбышди аIрее раIгьматтых Семед’ Вагьабов, АIбдурагьман Кьурбанов, Теймур АIлиев, АIбдурагьман Кьасумов, Мурад Кьасумов ва мебынбы. ГьоIкуматын къуллухчераб миххьейбышихъаб кIылба дешобунбы. Манбышди аIрее ШаIъбан Кьасумов ООО «Строитель-21» ва «Печатник» ташкилатбышда директор. Мана хил’дже сенбына ДР-ни ДжамаъаIтни палатайна уIзвы ыхьа, Сувал’ни маIгьалылхъан телефонын связь манкъуни гьаIракатука цIыцIау.  Магьтий Рамазанов хаIдда сенбына ДР-ни финансбышди министерстве ревизорна ишлемишехьа. Кьасумов Загьид ЦIахни администрацейна хааIрна ишлемишхьа, гойне мана районе къуллухбышил’, аIхреени сенбышее Рутул районни маджлисна сарына ишлемишхьа.  Манбышиле гъайре мебын чIакIын къуллухчера миххьейбышихъаб вухьа ва меб вобунбы. Совет гьо1кумат дагъылмышхьайле хъийгъа , миххьейбы алверылхъа илгъебчIу. ГьаIшде манбышихъаб хаIбба ишкарар (предпринимателяр) вобунбы. Зас манбышин добы алядхъаIс ыккан деш, няъас увгьее закIле манбы гыргыба доюн-доюн ваацIа деш.Миххьейбышихъаб югун спортсменарыб кIылба дешобунбы.  Манбышди аIрее чIакIын дараджабы спорте алеетIуйнбы АIзим АIгьмадовый      Ниязий   Сафаров вобунбы. Манбышин гьааIракатбы авакьараъас вуккананбыб миххьейбышихъаб вобунбы.Гьел’бедти ши гыргын хивын таарых ва мани хивни инсанаршини гьаIкIеедын маIълумат гьуво дешодун. Агар китаб къайиккас шас кьисматхье, манке ши гыргын маIълумат гьелесын. Садджу шокен кумаг ман ихьес, агар шу редакциехъа вушди хивни гьаIкIеедын . инсанаршини гьаIкIеедын маIълумат оIтиреъэ.