Ноябрьни 27-чил’ Дагъыстанни хаIрункъуна Сергей Меликовна джамаъаIтыквана ачухна гаф вухьес. Манкъвее республике яраммишивхьайни ешайишна вазият йишонааъас, экономикайни гьаIкIеедын маIълумат гьелес, джуни адресылхъа хъадыйни кагъызбышис ва инсанаршини суалбышис эфирее джаваббы хъелес.
азирыйвалла къооджи вобна. Республикайни инсанаршихъад имканбы водунбы мнакъуква, аIрачер дена, юшенааъас ва джурабаджур суалбы гьелес. Манчини гьаIкIеена хабар гьевлес, джаIмаъатын фыкырбы ацIахьес ва манбышин аIсас дагъамийвал’бы ацIахьесдимее , « Нур» кIазетын ишчера Бабаюртни районеени цIаIхбы ва аварбы ешемишоохьени бинабышилхъа гьабкIын.
ЦIеббыйна энки хаIбна, хаIдда сенбына гьаIллагьидяаъана дагъамийвалла, манбы ешемишоохьени хиваршихъад статус дехьай водун. Мааъаб ешемишоохьен инсанар « хаIйбышее гивабхын» вобунбы. Манчихъа гора не прописка, не хайбышисын документбы, не газбы цIыIцаъас, не тезе ташкилатбы ачмишаъас ва аляъас аIха деш. Манчиле гъайре , пенсиебы , ушахаршин пособиябы аляатIас, джурабаджур лазымын справкабы алетIасдимее , инсанар бизарааъанбы. Бабаюртни, Рутулни районбышди администрациебышеехъа вуIххъас гябакIа. Сайиб манчиква алаакьана дагъамийвалла, медицинайква багълыбанана вобна. Къийна мани добы дешди хиваршихъад са аIдатый больница дешин. Мааъаб ешемишоохьени инсанаршис Рутул районни сагъламийвалла гозетяаъани ташкилатын маалиджабы гьаъас ыккан. Анджах чIыры хъыхьана инсан Татаюртни ваяхуд Бабаюртни больницабышеехъа хъувкекка, няъас увгьее Бабаюртни бинабышиле Рутулни районни больницеехъа 350- 400 км. водун. Мункум вобна мана чIырына инсан махъа гьидихьарасджар.
Инам гьаъас ыкканий, джуни джамааъаIтыквани ачухни горушее мана дагъамийвалла агъмишааъасда ва мана гьаIллааъасда мислягьаIт къавджесда.
ЦIеддыйн йишин горуш Камбулатни бинайл’ ешемишехьени джамаъаIтыкван ыхьа. Мани бинайл’ аливку кIуссурбы (аварбы) мыIхахбы ( цIаIхбы ) ешемишоохьи вобунбы. Хивни джамаъаIтни увгьойква, хивна дагъамийвалла газбышиква, хьинеква, ишыгъбышиква багълыбанана вобна.
Гьайни аIхреени вахтал’ хивни аIрайл’ ишкараршини кумагыква спортын утагъ аляъа водун. Мана иш аIхреехъаме быкырааъасдиме кумаг лазымда водун. Кумаг пылыквад, ыIгьтаджыквад гьелес ихьесын. Манчиле гъайре, утагъеехъа спортын (дезгагьбы) инвентарь лазымда водун. Спортсменар гьазирааъасдиме тренерар лазымба вобунбы. Манбышис маъаш гьелес ыккан. Джегьилер терсинани йаIхъбышилхъа гимакIаджинва манбы занытIааъас вуккан. Эле спорт манчина дарман вобна.
Камбулатна сайиб дагъамийвалла хъодкуйн, гьаIшдийни тIабалбышикван мактаб дехьай вобна. Ушахарше йиссейни сыныфбышее хъаIдхъий гьаъас маджбыроохьи. КьоIни сменайква мактаб ишлемишехьи. ХаIбна даркашийвалла вобна. Мактабна магьаIлла абрелхъа абчес вуккан. Махъа аIккяан дарвазабы гиххьес ыккан, булах аляаъас вуккан ва медынбы.
Мани мактабее ши директорыква едини мизяаршини дарсбышди гьаIкIеена гаф гьавъу. Рамазан маъаIллимни увгьойква, джохъаб саъаIтбышиквана дагъамийвалла дешда. ХъаIдхъийни программе гьагван хьинне, джо иш вуккеккана. Садджу кесетийвалла китаббышиквана вобна. Манбы еттыгъда дешинбы. Мана иш гьаIракатеехъа едини мизелин дарсбы гьелени маъаIллимарше абчес вуккан. Ман суалыд республикайни регьберылхъа гьелес ыккан.
Гьамани джад йигъыл’ Камбулатни йыIкьнекни мактабее СВО иштыракаъани джегьилершикван горуш илгъечIу. Мани горушее алидни сыныфбышди ушахарше иштыракаъы. «Нур» кIазетни ишчерше къийнийна вазият юшенавъу ва нишисый Украине СВО алгъайгьива увгьо, ва манчин сабаббы ашкараъы. СВО-ни иштракчерше ушахаршис аIтрафлы, хъодкуйн фронтее эхьени ишбышин маIълумат гьуво. Мани горушее мактабни завучейий тербиечей чыхышбы гьаъы.
Манче йищда десте Ленинни дойил’ни цIаIхбы ешемишоохьени биналхъа гьабкIын. Мани бинайл’ Аттални, Калел’ни , ДжинаIгъни, Коршни хиваршенче кочмишивхьайн инсанар вобунбы. Мани хивыхъадыд хивын статус дешин. Манчихъа ил’дяакы, мани бинайл’ йыIкьнекин мактаб, клуб, ФАП ишлемишехьи. Мани бинайле 50 агъаллана джегьил’ ворна СВО иштыракаъана. Манбышди сайир мобилизациехъа гирхьуна Тарлан Къараев ворна.
Йишин горуш цIедда Калел’ни мактабни дагъайдни сыныфбышди маъаIллимаршикван ва ушахаршикван ыхьа. Гьайни элейс манбыше ши шадавъуйнбы. Ушахар шаква, джони аIрайл’ едини мизелий юшенааъа. Манбышис ши «Лачын» журналбы битIалаъы, едини мизени дарсбышди гьаIкIеедын маIълумат гьуво. Ушахаршисыд шакван горуш хошеехъа хъады. МаъаIллимабыше едини мизелин китаббы, программабы, прописьбы еттыгъда дехьайна зигара гьавъу.
Хъийгъа ши маъаIллимаршикван , алидни сыныфбышди джегьилершикван горуш алгъавгьу. Мани горушеехъа отпускайс хъарына, СВО-хъа мобилизациейква аркIынна , калелий Къараев Тарлан АIлийна дих хъортIул’.
«Нур» кIазетни хааIрни редакторе Б. АIбдуллаеве горушна тема « Ваджибын ихтелет’» агъмишавъу. Манкъвее ушахаршис нишихъа горайий СВО гидгъыл, манчин метлеббы гьиджобыйий водунбы увгьо. Манкъуни джуваббышихъа гора, къийна ши мани карее сана-санкъус хыл’ авхъас вуккан ва са мислягьаIтеехъа хъавалес вуккан. Садджу маъаIллимаршихъа, деккяршихъа, едяаршихъа ва гьоIкуматни СМИ эйгьени хабарбышилхъа инам гьаъас ыккан. Манкъуни увгьойква, «Нур» кIазетни редакциейн СВО-ни цаIхбышди иштыракчкршин китаб гьазираъа водун. Мани китабееехъа гыргын мааъад иштыракаыйн ва гьаъан джегьилер гябкIас. Гьаарункъуни ыIмрени ва игитийвал’ни гьаIкIеедын материал ихьес.
Хъийгъа горушеехъа арыйни Т. Къараеве СВО-ни гьаIкIеена гаф гьавъу. Джуни эскерни къуллухын сурабы гьагу. Манкъуни увгьойква, джо, СВО иштыракаъани эскерарше, интернете джона десте вобна ташкилявъу. Ши мааъад сана-санкъукван алаакьабы гьуваджи, дагъамийвалеехъа гябкIыйнкъаI, сана-санкъус кумагбы гьели. Алаакьеехъа хъыIгъдяаIнкъа , ши мана тIабалаъана . Хизаныс хабар гьооли. Тарлан чоджее йишди ва шыгыртаршини суалбышис джаваббы хъуво.
Мани горушее чыхыш Кьурбан Омаханове гаджетбы, телефонбы ишлемишаыйни гьаIкIеедын ихтелет’ гьаъы. УшахаршикIле увгьойн, дяцIани сайтбышеехъа иккимебачIи, махъа умойкIван. Вушин одкIуний, вушин сесеква увгьойн джуваббы къийхъа вушди эксина, вушди деккяршини , маъаIллимаршини эксина илёзарас. Вушин цIеббыйн ыIгьтибарнан гьамбазар, вушин деккяр, едяар, маъаIллимар вобунбы. Медни оIлкайни инсанарше шос югун тербие мысаджад гьелес деш.
Хъийгъа мактаббышее еймишехьени нягьаIкьни ишбышди гьаIкIеедын ихтелет’ гьаъы ва нягьаIбый манчике къорамишивхьес ва аIгьтият гьааъасва мислягьаIтбы гьуво. Кь. Омаханове джун китаб « ЙикIеедын сирбы» СВО-ни иштыракчийс Т. Къараевыс ва Калел’ни мактабни едини мизяаршини утагъыс пайис гьуво.
Хъийгъа Юсуф Бабаеве Тарлан Къараевыкван верлиш джуни хааъад цIыцIаъы.
Мани йигъыл’ ши усулывхьайнбы Теземуслагъни мактабеехъа вуIххъас. Манбышис ши республикайни хаIрункъуква илгъечIесди эфирна хабар гьуво. «Нур» кIазет одкIунийни ва мактабни хъаIдхъийни гьаIкIеена гаф гьавъу. МаъаIллимарше вазият джони ишина юшенавъу.
Верыгъ кIёочесди вахтал’ , ши сабкIылыйнбы МаIгьачкъалэйхъа. Мани йигъыл’ фыкреехъа алетIуйн ишбы ши быкыраъыйнбы.
