25 сенна гьихъа Дагъыстанылхъа къирагъыле ярахыква террористар абы. Манке хъидёбтIул абыйн «мигьманар» дагъыстанлыбыше Россиейни эскераршиква саджигее гьаIлакавъуйнбы.
| Россиейни ва дюнйейл’ни медни оIлкабышди таарыхе джурабаджур ва сай-гьыIсаб дешин гьааIдисабы ыхьа. Манчин сабарабы таарыхни китабеехъа къизлени гьаIрфбышиква одкIун, шенсабы кIаарни хатIыква. Югун гьааIдисабы экIда кIелийхан, амма писинбы геджда хъувадакка. АIсас писин гьааIдисабы табиятни фаляакатбышиквайий даIвъийбышиква багълыда водунбы. Мани кьоIнчеесана инсанын иштырак водун. |
Дюнйейл’ ненкеджаб не барабарыйвалла вухьана деш, нейид даIвъийн сес камхьайн деш. ДаIвъийбышихъад джурабы ыхьейид, манчини гыргынчин дюнйейлхъа оIлум адайли. ХаIббанани вахталиб манчин тахсирдешин, эн уфтанын, такьатыкван джегьилер дюнйейле алябатIа.
Мед-мед саIгьвбы къидиккасдимее, гьар инсаныкIле джуни гьоIкуматын, республикайн, районын, хивын таарых ацIахьес ыккан. ГьоIкуматни регьбераршикIле ацIахьес ыккан: къийна гъу медни оIлкайл’ ледж адчее ва манчилхъа тахсирдена гьуIджум гьавъээ, къийхъа йигъни оIлкайл’ цIа къитIокIалас. Мани цIайейи эбее гъу хъоххьарас. Анджах манчихъа ил’дяаку, даIвъийн цIа дюнйейл’ни гьар сурал’ сайхьваран.
Дагъыстанни таарыхе джурабаджур даIвъийбы ыхьа. Ман джони мыкIик авхъа хъаъас, хаIдданани оIлкабышис ыккийкын. Анджах Дагъыстанеехъа даIвъийка абыйнбышис оIлум авайку. Мысаджад ва шавукеджад Дагъыстан хъынгыбышилхъа гюъараъас аIхы деш. Дагъыстан регьберарше деш, мааъаб ешемишоохьени инсанарше гьуваджы ва къорамишау.
АIхреедын, 1999 сенни августни вуза ыхьайн гьааIдисабы, инсанаршини йикIенче адкIын дешодунбы. АIрайле 25 сен адкIын. Манке Чечняйни сурале дюнйел’ни террористарше Дагъыстанылхъа басхын гьау. Басаевыний Хаттабын къошунбы гьорбынани йишобышиква ярахука Дагъыстанни Ботлих районеехъа иккечIу. Манбышди къошунбыше умуд гьавъуна джон тераф джигайл’ни халкьын аххъаххъава. Анджах мани дагъамни вахтал’ дагъыстанын гыргын миллетбы са мислягьаIтеехъа хъады, ярахукани къошунбышин оIги даянмишауйн. Ватан къорамишааъас кьаIсинбы, джегьилер, ушахар сугъооцы. Гьар хив манке къалайлхъа сабкIыл. Агар алеетIас хъадее, дагъыстанлыбыше Россиейн дагъылмишхьай даянмишау. Джони торпахбышиле илгъебчIес гьабсыр деш. Гьел’бедти, манке аIсас юк джолхъа Россиейни Армиейни эскерарше алеетIу. Манбышиква барабарба игитийвалла дагъыстанлыбыше вурушбышее гьаагу. Манбышис террористаршиквани вурушбышее хаIдын йикI’ Россиейна премьер-министр Владимир Путинни арыйн гьуво. Мана Ботлихе армиейни эскераршиква ва бандитаршин оIги ыIхас сугъооцуйни ерры игитершиква горушмышхьа. Баба-дидершин васибы, ваъаIзбы, чIиебы душманни къелик авхъа гьуво деш. Мааъад душманаршин къошунбы дагъылмишауйнбы, авхуйнбыб йыIкъалхъа Чечнеехъа гьеебхы.
Анджах меб сентябрьни 5-чил’ душманар инибатеес Новолакни районеехъа гьуIджумыка эбчIу. Иняаъаб даIъвий гибгъыл. Дагъыстанлыбыше иняайиб душманаршис аман гьуво деш. Сентябрьни 15-чис къаанче абыйн душманар гыргынангъанче темизявъйнбы.
Мани вурушбышее дагъыстанни миллетбышиква саджигее цIаIхбышед хаIдын иштырак гьау. Ватанни оIгеедын бордж хъели кьаIгьраман хьинне йишда йихъий, игит’ мишлешелий, милиционер МаIгьаммад ШаIъбанов хъикIу. 1999 сенни августнийий сентябрьни вузаршини гааIдисабышее 279 эскерий офицер гьабтIу, 800 яраламишхьа. Мани вурушее 2500 душманыс оIлум авайкы.
Къийнаб дюнйейл’ саакитийвалла дешда. Россиейн Украинайл’ СВО ыккеккан хьебыдъэсын сен водун. Манчис йишин оIлка магърибни гьоIкуматбышди гыргынбы джос таIъбы гьаъасди иштагьбыше маджбырау. Мани оIлкабышди чIакIынбышис Украинайни хылеква джон кIаарын ишбы къаджес ыккыйкын. Манбыше кьоIни чуба хьиннени халкьбышди арайл’ ледж адчу. СВО аIлгьаани кьоIни сеннийий сурани аIрее нимеен инсанарне гьабтIы. Дагъыстанлыбыше гьаммаше хьинне джона игитийвалла гьаагва вобна. Манбышди йицIынчиле агъаллани эскерыс Россиейни Федерациейни КьаIгьраманын до алятIас кьисматхьа. ГьаIйифки, манбышди сабаранбышис ман добы гьабтIыйле хъийгъа гьуво.
ЦIаIхни миллетни игитершини кьаIгьраманийвал’бышди алланаб хабар шалхъа гьивийхьарна. Манбышди джомардийвал’ни гьаIкIеена хабар шас мебынбыше гьааъа. СВО йишди халкьына хьебыдваIщеле агъаллана эскер вурушмишехьи ворна. Манбыше йишди раIгьатийвалла гозетявъу, мааъад джон гьунар гьагва.
Хьебыдле уIл’джумна гьихъа республике теракт ыхьа. Азгъунувхьайни террористарше къанчиле агъаллан тахсирденан инсанар гябтIы. Манбышин геллесынбы полициейн ишчер вухьа. Меб Дагъыстанэй эб кIявъу. Ши къулайка ешемишебхьай сабаранбышис, абни ва къабни душманаршис, кьабылехьи дешодун. Гьар элейс манбыше ваIгьши гьаIйванаршин гьаракатбы гьаъа гивийгъал. Амма манбышикIле ацIа дешки, йишин халкь хъаIкьанаъас мумкум дешда ва шалхъа ярахыква арыйнкъус гьаммаше оIлум авайкен.
