Гьайни йигъбышее Рутул районни тасарруфатбышил` ишиква алакьара республикайни хивни тасарруфатни министрна цIеррыйна маIъвын Шарип Шарипов ыхьа. Мана районни сабара тасарруфатбыше вуккеккани юххьанийни ишбышиква делесвалейнче танышхьа.
Ш. Шарипов тасарруфатбышди кьыIдмийн тохумбы эзуйни экынбышихъаиляккы. Къуллухчий къаджейнчиле разийра аху деш, няъас увгьее районни хаIдданани экынбышис къурахын аман гьуво деш. Мани сабабыхъа гора, гьайни сен маIгьсулбышда кеситийвалла вухьес.
Министрна маIъвын СПК «Свердловни» тасарруфатейир ыхьана. Мана тасарруфатни хаIрынкъука МагьдимагьаIммад ФерзаIлиевыка джигайл’ экынбышди вазиятыква танышхьа. ХьытIа оозуйни чолбышее хьинена дагъамийвалла вухьайке, гьайни сен тасарруфат гелир дена аху. Тасарруфатни хаIрынкъуквани ихтелетее манкъве увгьойн:
«Къийна шакIле тасарруфатбы хьян дехьайке растына хъадыйн дагъамийваллабы къедженбы. Эзуйбышис нимее лазымын дарманбы гьувейид, торпахыхъад нам дешхьее, хайир ихьес деш. Манчихъа гора, къийна Дагъыстанэй джурайда мелиорациейн ишбы ыккейсдимее программа ишилхъа абчы. Манчин тасарруфатбышис хьинека алакьани ишее хаIдын кумаг гьелес».
Манчиле гъайре, Ш. Шарипов шаца СПК «Свердловни» тасарруфатын гьокуIматын гьувойни кумагыква гьаийни ишбышиква танышхьа. Манбы хаIдда сенбына идезу ахуйни торпахбышил` алядыйни юваршике темизяъан ишбы ыхьа. Мани карее тасарруфатын шацайий гьайни сен лап хаIбна иш вукку. Манбыше джохъад водун хаIдданан эзан торпахбы юваршикейий кол-косыке темизяуйнбы.
Тасарруфатни хаIрынкъве М.ФерзаIлиеве заквани ихтилетее агъмишаийн: «МаIгьабна дагъамийвалла яранмишувхьана цIеддыйн сен дешодун. Хьинекена дагъамийвалла шахъаб гьаммаше вухьана. АIхырейни сенбышее тасарруфатбышис хьян гьелен архбы къыIл`-кьыIдим къуруда водунбы. Манчихъа ил`дяакы, ши гьар сен торпахбышейхъа кьыIдмийн тохумбы эзанбы. Гьайни сен гьийдни сенбышихъа иляаканкъаI, вазият къат-къатна дагъамба вобна. Къурахбыыхьайке, эзуйн хаIдданан торпахбы маIгьсул дена аху».
Къийна дагъамна вазият садджу Свердловни тасарруфатей деш, районни гыргыни тасарруфатбышее яранмишувхьа вобна. Манбыб зиянейхъа абкIын. Геллесункъве хьытIа окIани джигее савъу.
Рутул районни тасарруфатбышихъа хьинекена дагъамийвалла вухьайгыргынбышикIле ацIан. Амма манчихъа ил`дяакы, шакIле вазият къайдайлхъа абчыйниме гьааъана иш къооджи дешда. Не республикайни хивни тасарруфатни министерства, не мелиорациейни министерства манбышис кумаг гьелес телесмишехьи дешод.
ЙыIкьнейхъа са марахукван суал хъигъечIи. Агар эзуйни торпахбышике тасарруфатбыше хайир ил`дяатIахьее, манке нишине манбыше хардж-бордж гьау, чIиебы эза. Къийна раоныхъад гьиччудджад гьидяу, гелир алятIан тасарруфатбы гьеххаалика водунбы. Манбыше джохъад водни торпахбышил` садджу окI ооза. Са элеес оIришбы гёху, окI таябышейхъа савъу, масса гьуво гивийъаранбы. Таа хъIооIни сеналхъамее манбышихъаб мебна иш воохьи деш. Гыргыни тасарруфатбыше торпахбы эзас ыккан, манбы селлимда гьассарас шавухъаджад иджаза дешин.
Сениле-сенилхъа Россиейл` хивни тасарруфатбышда вазият юг хъооIхьи, амма Рутул районе иш эксина аIл`гьааI. Мысийлхъамее маIгьаIб вухьес вухьай шавукIледжад ацIа дешодун. Амма манчин аIхир хъалесын. Торпахбы гьаIкIебаб ишлемишувхьес вуккананбышисхъа хъелес.
