Ишгъеквана ыIмыр гьавъуна ааIлим

Ноябрьни 11-чил’ йишди миллетна дойиквана ааIлим, ДДУ-на профессор Бабаев Баба Джабраил’на дих раIгьматыххъа аркIын.
Аллагье югун инсанар джусаххъа гьайни гьорани дюнйейле гьаIкIени дюнйелхъа зараба алябатIа. Манбы гьаIкIен джуваббы водунбы. Манкъун аркIыний йишди миллетни меега, республикайни меега, токIани ишгъеква багълыданани ыIлимни меега йыIкьын зиян водун. МаIгьбын билигыкван, ацIааликван, джамаъаIтыс хайир гьелен инсанар гьайни дюнйелхъа сейракба абайли ва бирданхьессе авайкIан. Баба маъаIллим садджу югна ааIлим джар деш ыхьа, мана гьам югна хизанна саIгьыб, джуни миллетна ватанпарас ыхьа. АIхреени йаIххъылхъа мана оIтираъас вудж ешемишехьени джигеехъа Баба маъаIллимын гогьарбы, хивын, миллетын инсанар, ишилин гьамбазар, ааIлимар, джун телябабы сабы.
Ненайий манкъуква танышра ыхьа, гыргынкъус мана хъийккынна. Джуни сагъвалее Баба Джабраиловиче хаIббанани джегьилершис хаIбни ыIмреехъан ишыгъ гьагу. Манкъуни фыкрее хаIдда гьаъасын ыIлимын ишбы ыхьа, анджах аIджалын маджал гьидёвойн.
Баба Бабаев едике Муслагъни хивее Джабраил’дайийни хизане 1958 сен ыхьа. Манкъвее къизлени медалыква Мишлешин йыIкьнекин мактаб таамаъы, 1976 сен МаскIавни инженерно-строительный институтеехъа иккечIу. Хебыдъэсди курсе хъаIдаххъанкъа мана тепловой ва атомный токIан станциебы аляъас хаIбхъааъани факультетехъа илгъечIу. Ман институт таамауйле хъийгъа, 12 сенна Кольскын атомын станцие аляъани джигее ишлемишхьа. Мааъар ишлемишехьенкъаI токIаква багълыданани ыIлимыква маIшкьулехьи гиргъыл’. Манкъвее джуни гьихъа гивхьуна макьсад окIанас ыIлимна иш, нягьаIдый вергъени ишихыква ва мыцыква истифада гьаъы токIан иших яратмишаъас. Манчинимеега мана мани ыIлимыква маIшкьулхьес Г.М. Кржижановскни дойил’ни институтеехъа СССР-ни энергетикайни министрни маIъвыне, джуни ыIлим ишни регьбере йаIххъыляъы. Манке мани ыIлимни институтын Дагъыстанни Чиркей ГЭС-кван алаакьабы гьуваджи ыхьа. Б. Бабаеве джуна ыIлимна иш гьамааъаб опрабировать гьавъу. Дагъыстанеедын мани институтын филиал утIумаыйле хъийгъа , 1996 сен мана илгъечIуна ишлемишхьес Дагъыстанни девлет университетехъа. Мааъар ишлемишехьенкъаI химиейни ыIлимна кандидатна диссертация мудафия гьавъу.
2016-ъэсди сен Россиейни ыIлимни Академиейни институтее докторна диссертацие: «Разработка и исследование энергосистем на основе возобновляемых источников с фазопереходным аккумлированием тепла» мудафия гьавъу. Манкъус техник ыIлимбышди докторна дараджа гьувы.
ДДУ-ни кафедре «Возобновляемые источники энергии» ишлемишехьенкъаI 500 агъаллан токIани ишгъеква багълыбанан санаъаIткарар гьазиравъу. Къийна манбышин гыргынбы чIакIни къуллухбышил республикайни ва Россиейни токIани станциебышил’ ишлемишоохьи вобунбы. Б. Бабаеве гьазиравъуйн санаъаIткарар, саджар иш дена аккас’ аху дешорна. Манбышиле гъайре, Баба маъаIллимни регьберийваликва, 2700 аваркьыл’ни СКВФО-ни субъектбышиле абыйни санаъаIткарарше джона дараджа ахтыхъавъы.
Ишни гьамбазаршини аIрее Б. Бабаеве хаIбна гьуIрмат къазаммишавъу. ХаIббанана ыIмыр телябабышиква ыIлимын таджрубабы гьаъа лабараториябышее абкIын. Агар манкъуни ыIлимни ишбышис тасарруфатеехъа къайиккас потент гьувойнхьий, республикайн экономика нимехьее гьихъаний аIлгьаас. Ишгъеке, газыке инсанаршике хаIдын пылбы алетIас дешдий. Манкъуни йыIкьал’ илёрзул’на инсан ва медын чIакIын ташкилатбы ыхьа деш. Сасса вахтал’ манкъвее джуни ыIлимни ишбышин таджрубабы джуни даачений гьаъа.
Баба Бабаев гьаIкIена ааIлим ыхьа, манкъувка чIакIни токIани станциебышди регьберарше, инженерарше мислягьаIтбы къеджи ыхьа.
Гьар сен Баба Джабраиловиче цIаIхбышди мактаббышее джуни харджийбышиква физикайкен олимпиадабыний алгъайгьи. Манкъвее билигыкван ушахар къаIвуххы , джусаххъа хъаIдхъас ДДУ-ний алябатIа.
Олимпиаде югун ацIаал’бы гьагуйни шыгыртаршис ва манбышди маъаIллимаршис пайис грамотабы ва пылыкван конвертбы гьели ыхьа. Зынар манкъуква 3-4 элейс олимпидабы алгъайгьенкъаI ыхьана.
Баба маъаIллимыхъад хаIдын гьавас джуни едини мизелхъан, адабиятылхъан ыхьа. Мана гьаммаше манчини тIаркIеена инсан ыхьа. Югни, писди йигъбышил’ мана джуни миллетыква саджигее ыхьа. Гьам йишди «Нур» кIазетна гьаваскар ыхьа.
Джига дженнете вухьена йигъна, Баба маъаIллим, Аллагье гунагьбы вас багъышаъанбы. ЦIаIхни миллетни таарыхе гъу ишигъ хьинне ачухна гов гьабсыр. Гъу ацIанбышди йикIее, едигарыс ахвасда .