ХаIбба вахтний йизда йаIхъ Лекни (Къурдулни) хивеехъа гидёохьана. Гьайни зарбас Сувал’ни магьаIлылхъа гьаркIынийнкъаI, вахт тIабалавъу мани уфтанни хивейхъа гьаркIыний назарейхъа алятIу. Махъа зынайий йишди редакциейна къуллухчий Кьурбан Омаханов Сувал’ни магьаIлылни «Инсан» донани фондни хаIрынкъуква АIсадуллагь-гьаIджийква гьабкIын.
Лека ши уфтанни темизни мактабее, ФАПее, манзикее вухьа ва гойне хивни джамаIъатыква хивни гедишатни ва дагъамийвал’бышди гьаIкIее гаф гьавъу.
Мана хивыб, йишин гыргын хивархьинне, кьаIра хъивхьа аIл’гьаавоб. Хив кьаIрахъивхьамее мактабее ушахарыб кIыл’хъоохьи. Мактабна директор Казим маъаIллимни увгьойква, гьайни сен мактабее ёкьудле джад ушах водон. ХъооIни сен манбы Гыл’мецIахъа аIл’гьааI ва мактаб къаIра хъихьес. Мумкум вобна багъламишаъас.
Хивыхъад ФАП водод ва манчини хаIрынкъве Раджаб дохтурее шаква гаф гьавъу. Манкъуни увгьойква, дарманбышке джо быкырба таIъмиравъу вобонбы ва бирдан лазымхьей Рутулгъанче адайленбы. Дохтурни джуваббышихъа гора, хивни джаIмаъатна сагъламийвалла гозетявъуй джуна иш вобна.
Хивни джаIмаъаIтыквани горушее манбыше вахт-вахтал’ йаIхъ харабоохьива ва ишыгъбы дехьива зигаара гьавъу ва мани карее кумаг гьеъэва увгьо.
Ишыгъбышда масала йишди кIазетни Редакционный совете агъмышавъуйле хъийгъа, мани хивын депутатар, манбышди аIрее АIсадуллагь Рамазанове хаIбна заIгьмат гьавъу. Манкъве Дагэнерго донани ташкилатее ишлемишехьени ГьаIзрат Гераевыке кумаг гьеххъы хивеехъа хъооIн харабын ишыгъен диракбы тезелемишаъас.
Сабара маIълумат Лекни таарыхыке гьелес. Лек Дагъыстанеена цIаIхбышда (албан-йихъбышда) гейб йиссейна хив вобна. Манчина бинаа ЦIаIхни хивыхъаб хъигьна аваалайл’ гивхьу. Лекни хивыхъад медын дойид, Къурдул, водун. Урусни мизел’ Курдул ойкIан ва эйгьи. Мана хив Гыл’мецIни администрациехъа гёохьа. Лекбы гыл’мецIни лугъадыл’ йишонааъа, амма манбышихъад джон легьдже водун. Манбыше джони йишонее хаIдда -би гицIыний ишлемишаъа.
Лекна хив ХаIбни Кавказни сувабышди зинджирни къузайл’ни этякыл’ илёбзур вобна. АIкьананче иляаканкъаI, мана къалайк’ акар къооджи. Сагъни ва солни сураке Лекагъан дерайн аIчебы (гомабы) аIлгьаа водунбы. Манбы чичилхъа хивни гьийд илекка. Лек гьаIшде Россияйна Азербайджаныква сергьатеена хив вобна. ОIгийл’ манче Балякьадайн гадиг ачухда ыхьа. Гадиг алгъавгьу, Азербайджанни Сарвагни хивеехъаний гейбачIе. Агар хъодкуда алетIее, Сарвагыб йиссейба цIаIхбышда хив вухьа. Совет гьоIкумат дагъылмишхьайле хъийгъа, сергьат Россиейнийи Азербайджанни аIрее гивхьу. Балякьадайн гадиг утIумхьайн. Лекбышихъад ясланын экынбы, уфтанын малкъара ухьийхьанаъан оIрушбы водунбы. Лека кьыIд’мына мыкIада эхьи, къыIлина – серында. Гьаммаше Лекагъаныке алла куляк эхьи. Йишди республикайни марказеенче махъа 327 км., районни марказенче — 21 км., ЦIаIхеенче -14км. поштини йаIххъын водун.
Лекыс эн дёлесна хив Гыл’мецI вобна. Мани хивын ушахар 10-11 сыныфбы хъаIдхъас Гыл’мецIни йыIкьнекни хивеехъа авайкIан. Лек деръягьни акьвале 2172 метрына ахтывалее вобна. 2010 сен аххъыйни сиягьийхъа гора хивее 267 инсан оркIун ворна. Анджах манбышин хаIббананбы медни вилаятбышил’ ешемишоохьи. Афсаана вобна – лекбышин сабарабы Ахтани районеени Хновни хивеенче хъабыйнбы вобунбы.
Лекна хив йихъбышди арайл’, къонши тайфабышди арайл’ гьаммаше гьыIрматука, доюка вухьа. Мани хивее ваIкьана пеше ваацIан, доюкан йихъбышин ниссе гьаъан, хивни , джамаъаIтни къайгъве аахван инсанар гейб вобонбы. Лекын джамаъаIт гьалалын, темизин, йаIгьнан джамаъаIт водун. Лекни хивыхъаб йиссейба асырба-асырна доюкан ааIлимар, дин-эгьлеер вухьа. Сабара хивын джамаъаIт Совет гьоIкуматни деврее Азербайджанхъа кочмышхьа. Къах районни АIгъйезийни хивее юрд абчы. Хъийгъа Леканче джегьил’ хизанбы Урсиятни шагьарбышеехъа кочмишехьи гидгъыл. ГьаIшде джурабаджур шагьарбышее лекбышин хизанбы растына хъадайле. Лекбышихъаб югун малдарар, авчеер, тIотIар гьувадженбы оIгийл’ вухьа. Лекбыше гьауйни даварни ниссейхъаб кьиймат дешда. ГьаIшде лекбы алверылхъа гябкIы. ХаIббанан лекбышин джегьилер къуIванани мебеликва маIшкьулоохьи. Манбышди аIрее ишкарарыб ( бизнесменарыб) вобунбы. Гьел’бедти, лекбышихъаб медын санаъаIтбы гьаъанбы, спортыква маIшкьулоохьенбыб кIылба дешобунбы. Инам гьаъан, Лекын кIоран таарых ойкIананбы гьале вухьесынбы. ЦIаIхийле хъийгъа , мана коIбъэсда кIорани таарыхнана хив вобна.
