Россиейни гыргынанкъаI 9 майил` джурабаджура тадбырбы, митингбы, парадбы, йигъынджахбы илгъечIу. Мани йигъыл` ЦIаIхни хивее ХаIбни Ватанни даIвъийни иштыракчершини абидайсанее добы одкIунийн обелиск гиххьы.
Гъамувхьайни йигъыс къадсырыйн тадбырбы ЦIаIхни хивни йыIкьнекни мактабейнче гидгъыл. Мактабын маъаIллимар, шыгыртар хыле ветеранаршини шикыл`бышиква, тIетIбышиквайий шарбышиква парадейхъа хъигъебчIы. Манбы мактабни маIгьаллейнче хивни марказейхъамее ивийкар хъабы. Мааъад манбыше ХаIбни Ватанни иштыракчершини абидайни гьихъа тIет’Iбы гиххьы.
9 майис къадсырыйн йигъынджах хивни клубни хаIрынкъве Вагиф ГьаIджиеве аахъы. Гойне хьинне манкъве джуваб ЦIаIхни хивни администрациейни хаIрынкъус Вагиф АIлиевыс гьуво. Манкъве джуни ихтелете йигъынджахейхъа сабыйнбы Гъамувхьайни йигъыква табрик гьавъу. Гойне хьинне увгьойн: «Къийна ши ХаIбни Ватанни даIвъей гьабтIыйнбы, мааъаб иштыракавъуйнбы йикIел` хъаваляаъа. Манбышди игитийвалис, джомардийвалис ши ахтына кьиймат гьооли. Манбышис сагъулва эйгьи. ХаIбни Ватанни даIвъийн сенбы йишди деккяршис, дидейршис, гыргыни советни халкьыс геед дагъамынбы хъады. Рутул район фронтыле акьаIнада ыхьейид, къырагъыл` аху деш. Садджу цIаIхни администрацейнче 350 авабкьырийн джаванар фронтейхъа абкIын. Хиваршее авхуйни инсанарше садджу фронтыс кумаг гьели ыхьа. Махъа аляъан палтар, ойхьанан кар къихели ыхьа.
1945 сен гыргынбыше фашизмайна кок къацIабкIыннава инам гьау ыхьа. Амма аIрейнче хаIдда сенбы адкIынийле хъийгъа, фашизмайн Украинайл` меб вукIул’ къалхмишааъа гибгъыл.. Къийна йишин эскерар СВО манбышиква вурушмишоохьи вобунбы. Ши умудааъана, манбыше миллетчершина оIги ыхаIсын». Манчиле хъийгъа манкъве ЦIаIхни хивее тезе абидайый обелиск аляаъас кумаг гьувойнбышис таIърыфын кагъызбы хъаIдхъы, грамотабы гьуво. Манбы ЦIаIхни дерайл`ни ветеранаршин ташкилатна хааIрна АIгьмадов НезирмагьаIммад Эфендийна дих, устад ГьыIсейнов ГьаIзрат Магьмудна дих, ишкар ГьаIджиев АIбдулвагьаб МагьаIммадна дих, ишкар ГьаIджиев Алекбер МагьаIммадна дих, ишкар Бабаев Айдын Керамна дих ва сабара мебынбы вухьа.
ЦIаIхни дерайл`ни ветеранаршини ташкилатни хаIрынкъве джуни ихтилете увгьойн: «Къийнийн йигъ геед уфтанын водун. Гьинчиле 79 сенна гьихъа 9 майил` йишин эскерар фашистаршике гъамувхьа. Манбышди кумагыка ши динджиба ешемишоохьи, ушахаршис тербие гьели. Манбышике ватанпарвар инсанар хаIбхъааъа. Къийнаб йишди джаванарше игитерше хьинне СВО джон Ватанни гьийдын бордж хъели. Манбышда гьаарна са ахтыйни доюс лайикьра ворна. Умудааъана, манбыб гъамувхьа хайбышейхъа сагъба-саламатба савкIаласынбы».
Гойне хьинне джуваб СВО иштыракчийни деккис ГьаIджиэфендий КIамазовус гьуво. Манкъуни увгьойка, ЦIаIхни хивейнче фронтейхъа абкIынийнбышди аIрайл` джуна деккир Орудж дидиейир ыхьана. Мана Германиейни фашист эскераршиква аIхырейни йигъылхъамее вурушмишхьана. Къийна Украинайл` авхуйн фашистар, миллетчер манбышин невабы вобунбы. Манбышика йишин духйе вурушмишоохьи. Манбыше деккяршина джомардийвалла гьаагвасда. ЭкIба гъамувхьа хайбышейхъа савкIаласынбы.
ЦIаIхни дерайл` ишлемишехьени сергьадбы къорамишаъани частни хаIрынкъуни кумагчийе Сангалов Михаил Алексейни духее йигъынджагъейхъа сабыйнбы табрикааъанкъаI увгьойн: «ХаIбна Ватанна даIвъий таарыхейхъа гееб йыIкьна ва дагъамна даIвъий хьинне иккебчIы. Манчее хаIбба советын эскерар, тахсир дешин инсанар гьабтIы. АIрейнче хаIдда сенбы илгъечIейид, даIвъийн гьувойн уцIурбы шас къийнад йикIел` водунбы. Манбы шас ненкеджад кIелиханаъас деш. Ши къийна манбы йикIел` хъаваляаъа. Манбышис раIгьмат къихооли.
Манкъуле хъийгъа джуваб ЦIаIхни хивни йыIкьнекни мактабни директорыс АбдулгьаIмид ГьаIджиевыс, Хьойикни хивни дагъайдни мактабни директорыс Эфенди Бабаевыс, ЦIаIхийни дерайл`ни имамыс Эльдар-гьаIджий Сулеймановыс, ЦIаIхни хивни имамыс Джалалий АIббасовыс, ишкар Айдын Бабаевыс ва сабара мебынбышис гьуво. Манбышди гыргынбыше ХаIбни Ватанни даIвъэй йишди эскерарше гьаагуйни игитийвалике йишонебхьа. Манчиле гъайре къийна йишин СВО воохьени эскераршини джомардийвалике гаф гьавъу.
ХаIбни Ватанни даIвэй гъамувхьайни йигъыс къадсырыйн йигъынджах хаIйбышейхъа салютбы къайиккыйква таамхьа. Манчиле хъийгъа мани йигъыс къадсырыйн волейболун турнир гидгъыл. Турнире ЦIаIхни дерайл`ни хиваршейнче ва МагьаIчкъалейнче абыйни дестебыше иштыракау. Геед марахукван оюнбы илгъечIу. Хылийда цIыцIахьайни баIстбышее цIеббыйна джига ДжинаIгъни хивын, кьоIбъэсда джига Хьойикни, хьебыдъэсдаб джига ЦIаIхни командабыше авхъу. Ахтыйн джигабы аххъыйнбышис грамотабыйий медалбы гьуво.
Мани саягъылин 9 майис къадсырыйн йигъынджахый волейболун турнир тешкилявъуйнбышис сагъулва эгьес ыккан. Джурайба ветеранаршини ташкилатни хаIрынкъус НезирмагьаIммад АIгьмадовус, ЦаIхни хивни администрациейс, кумаг гьувойни мебынбышис ташаккурийвалла агъмишааъа. Джанбы сагъда гьаъанбы,машАллагь шос!.