ШакIле ацIан, къийна Бабаюртни районе хаIбба цIаIхбы ешемишоохьи вобунбы. Махъа манбы Совет гьоIкуматни деврее Сувал’ни маIгьалыле кочмишоохьи гибгъыл.
Манбы ХаIбна Ватанна даIвъий таамувхьайн сенбы ыхьа. ЦIебба манбы махъа кочес авайкIан вухьа. Манбышис гьоIкуматын Бабаюртни районе малкъара гьуваджес, сук, биринз оозас, багъ-бустанбы адчес чIиебы 49 сенна арендеехъа хъувы. Мааъад алеетIуйни гелириква инсанар доламмишоохьи вухьа. Сен-сениле маадын хурун бинабы чIакIы хъехьи гидгъыл. Сувал’ни маIгьалыл’ни хивааршенче махъа хизанбышиква инсанар кочмишебахьи гибгъыл. Бинабы хиваршилхъа садкIыл. Хивын тасарруфат гьаIракатыква ишлемишехьи гидгъыл. Мааъад мактаббы, кIлуббы, амбулаториябы ва медын социал-ешайишин ташкилатбы ачмишау. Анджах мани хиваршис къийнад статус гьуво дешодын, манчихъа гора инсанар сабара дагъамийвал’бышиква растына хъабайли. Масалан , сабара ташкилатбы Рутул районыс тIбы эхьи, сабарабы Бабаюртни районыс. Хивар сен-сениле чIакIы хъехьенбы, амма ман суалбы гьаIллаъау дешодунбы. Къийна Бабаюртни районе цIаIхбы ешемишоохьена йихьыбле бинаа вобна. Мааъад калелин гыл’мецIын, лекын, миххьейн, цIаIхын, хойикин, муслагъын, мишлешин, джинаIгъыIн, коршын, атталын, муIхахын джамаъаIтбы ешемишехьи. Гьихъа манбышихъа гьаарынбышихъад джон кIалхозбы ыхьа. ГьаIшде хаIдданани кIалхозбышике са добы аху, йаIъни малкъара, сук, хьытIа оозан чIиебы аху деш. ГьоIкуматыныд пIланыква , гьийдынхьинне, кумагбы гьели деш. ХаIдданан кар хусулсийлхъа илгъечIу. Хивни тасарруфатыс майе гивихьес вукканни инсанаршисыд мешатбы гьаъа. Мана мебни макьалейсда гаф…
Дагъамийвал’бышихъа илдяаку, хивни тасарруфатыхъа джан гёдхьанан инсанарыб мааъаб ешемишоохьи вобунбы. Манбышда сайир Ленинни дойил’ни СПК-на садры Исакь Балаев ворна. Мана хуленихьее элейс йишди макьалебышда кьаIгьраман ыхьа. Гьел’бедти , мана манчик аваакIы ворна, няъас увгьее са гьаIракатыква ишлемишехьен ташкилат манкъун водун. Къийна Ленинни дойил’ни СПК-ъад къарамал, даварар, эзан чолбы, багъбы, окIбы саъан чIиебы водунбы. КъыIлийс манкъвее джон мал кочес Сувал’ни маIгьалылхъа хъыккекка. Ненке махъа гьабкIынее, Исакь джуни фегьлебышиква ишлемишехьи шассахъа чолее авааки. Гьайни элейсыб мана кьыIдмийсда окI сааъа чолеейий ворна. Манбыше тезе глона-прессыква окIий хутулыс ыIвхийха. Исакьни увгьойква, ман техниква гьаIшде алищу. Са манчиква прессовать гьавъуйни хутулее 14 тай окIан водун. Глоныква прессовать гьаъуна окI, хъооIчи деш. ОкI савъуй, нимеехье рагьаIт хъувхьа. Нимеега техника югун ыхьейд, ман ишлемишаъас аIхан санаъаIткарар вуккан. Манчейиб СПК-хъаб кесетийвалла дешда. Ташкилатна механизатор Джанаев Гьарун ворна. Манкъуна вукIыл’ тасарруфатни технике хъыIгъааI вобна. Манкъуле кгайре, СПК -йнтехника Вале ва МаIгьаммадрасуле ишлемишаъа. Ташкилатее пешекарар, дояркIабы ва мебын ишчера ишлемишоохьи. Манбышис вахтал’ джони заIгьматыс сикIыйн доннух хъели. Манчиле гъайре, лазымдахьее,хивни джамаъаIтыс , СПК-ни ишчершис уджузни кьийматыква няк, чуры, окI ва медын мал гьели. УIлджумее кьоIни-хьебни элейс няк МаIгьачкалайни мороженныйбы гьаъани фабрикеехъа хъооли.
Агар Исакь хьиннен садрыбы медни хивни тасарруфатбышихъад вухьайнбыхьий, манке къат-къатна гьихъаний ешайиш хиваршее югданий ихьес.
Манче ши Калел’ни СПК –ни чолбышеехъа гьабкIын. Маайиб окIый гёоха. Шасахъа СПК-на садры Уджагъ Улуханов дёлес хъыхьа. Манкъвее къыIлина къеджени ишбышиква ши танышавъу. Манкъуни увгьойка, джона эн хаIбна дагъамийвалла суламишаъан хьян дехьай вобна. Манчин гыргын каран оIги ыIхийха. Умуд аахвана садджу гёгъыйбышилхъа. Гьайни сен оозуна окI аIляа югба гибгъыл. Намыд чIиехъад ыхьайн. Гойне къурах гидгъыл. АляаIн биткIбы далыйлхъа ыIхы. Манчихъа ил’дяаку, Уджагъ СПК къелилхъ ахъаъасдимее чалышмишехьена. Манкъусыд районни хивни тасарруфатни управлениени сураке кумаг ыккан. Гьел’бедти, къийна СПК Ленина СПК Кальялский барабараъас ихьес деш. Манчинимеега вахт вуккан ва джамаъаIтын гьаIракат.
Чолбышее гьаIррамишивхьайле хъийгъа, «Нур» кIазетын ишчера кIазет ойкIананбышиква Быршнини хивее, Ленинни дойл’ни бинайл’ хъызаахы. Манбыше шас джамаъаIтна вазият йишонавъу ва сабара ешайишиква, ыIмрека багълыданан суалбы гимгабышее къалхымишау.
