ХаIбна Ватанна давъаІ гибгъылийнкъаІ, миллетбышди вукІлелхъа хаIдда кІарын йигъбы ады. Няъас увгьое, душман 1941-ъэсди сенни июнни 22-че хабар дена сергьад пызмуш гьавъу басхын гьау. Совет гьуІкуматын миллетбы са хьинне душманыка мубариза вуккейка гибгъыл. Манбышди фыкырей са кар ыхьа: экІба душманар аІзизни торпахыле авакІан гьавъуй ва джона кок къацІабкІыний. Амма ман кар ихьесдимей, хьодле сен адкІын.

ДавъаІ гибгъылийнкъаІ, фашистаршин къошинбы ва техника шале къат-къатна хаIдда ыхьа. Гойнед Совет гьуІкумат давъаІйс гьазирда ыхьа деш. Са хьебни-ёкьни вузани арей душманарше хаIдда торпахбы хыляхъа алятІу. ЦІеддийн хаIдын зиян фашистаршис Москвайни кІане хъетІу. Манбышди фыкырей ыхьайн Москва авхъу, манчика давъаІ таамувхьай. Амма йишди миллетбышда игитийвалла, кьаІгьраманийвалла мааъаб ваацІавхьа. Манбышди фыкрей са кар ыхьа: гьабтІасынбы, амма Москвайни шагьарейхъа са душман иккечІес деш. ГьаІмагьдыд ыхьайн. Фашистаршин оІги алятІу, манбы аІзизни торпахыле къогьооши гибгъыл.ДавъаІ гибгъылийнкъаІ, фашистаршин къошинбы ва техника шале къат-къатна хаIдда ыхьа. Гойнед Совет гьуІкумат давъаІйс гьазирда ыхьа деш. Са хьебни-ёкьни вузани арей душманарше хаIдда торпахбы хыляхъа алятІу. ЦІеддийн хаIдын зиян фашистаршис Москвайни кІане хъетІу. Манбышди фыкырей ыхьайн Москва авхъу, манчика давъаІ таамувхьай. Амма йишди миллетбышда игитийвалла, кьаІгьраманийвалла мааъаб ваацІавхьа. Манбышди фыкрей са кар ыхьа: гьабтІасынбы, амма Москвайни шагьарейхъа са душман иккечІес деш. ГьаІмагьдыд ыхьайн. Фашистаршин оІги алятІу, манбы аІзизни торпахыле къогьооши гибгъыл.ХаIбни Ватанни даIвъэй Совет гьуІкуматни миллетбышка саджигэй дагъыстанлыбышед гьаракатука иштырак гьауйн, джони арей йихъбыб хаIбба вухьа. Манбышди хаIббананбыше Ватанни йаІххъыл’ джан гьуво.  Йишди са кІыл’ни Хьойикни хивейнче 25 инсан эскерейхъа хъортІул аркІын. Манбышда 15 даIвъэй батмишебхьа. Авхуйнбы сабкІыл хъабы, гойне раIгьматыххъа абкІын. ХаIбни Ватанни даIвъэйнче сабкIыл хъабийнбы:Бабаев Гъайбуллагь – Мурманскни сурал’ эскерей ыхьа. Хаахъа хъарийле хъийгъа «Правда» колхозей бухгалтерна ишлемишхьа.Раджабов СейидаІгьмад – Кавказни алла, Сталинградни ва медни вурушбышей иштырак гьау, мааъар яраланмишхьа. Ярабы хъувадкийле хъийгъа,  мер душманар аІзизни торпахыле авакІанааъа Германиейхъамей гьирхьыл’. Эфендиев ШейихмагьаІммад – эскерейнче хъарийле хъийгъа, Азербайджанхъа кочмишхьа. Талайни хивей гудмишхьа, гойне раIгьматыххъа аркын. АIбдуллаев Шериф – 1-ъэсди Украинайни фронтей вурушмишхьа. Чехословакиейна пайтахт Прага душманыке азад гьавъу, мааъад  гъамебхьава къайиххьы. Мана кьоІни элейс яраланмишхьа. Эскерейнче хъарийле хъийгъа, хилидже сенбына къалайчийвалла гьавъу, гойне Агъйезейхъа кочмишхьа, мааъар совхозей ишлемишхьа.Мамедов Маняф – Закаталайни шагьарейхъа кочмишхьа, мааъар раІгьматыххъа аркІын. Кьасымов Кьасым. — Закаталайни Талайни хивее гудмищхьа.Хойикбышке давъаІ гибгъылийнкъаІ, хаIббананбы джони хагьишука абкІын. Манбышда сайир ГьыІсейнджанов АІгьмад ыхьа. Мана етим ыхьа, гойнер кІырийке сыкIыл’ра йыІкьра ыхьа. ДавъаІ гибгъылийле къаттивхьанасмей эскерей ыхьа. Эскерейнче саркІыл хъары хивейхъа. Хъийгъа мана аркІынна Азербайджанни Теракамайни сураххъа. Вудж аркІынийле хъийгъа, хивейхъа кьоІйре военныйбы абы мана тІабалаъа. Манбышди увгьойка, манкъве хаIбна игитийвалла гьавгуйхъа гора, Совет ГьуІкуматын эн гыранын орден гьуво ыхьа. Хивни джамаъаІтын увгьойн, мана етимний ва хъарийле хъийгъа Теракамайлхъа аркІын. Нени районейхьа аркІын ыхьай айдында ацІа деш. Мани военныйбыше гьавъуйни хабарыхъа гора, АІгьмаде разведротей къуллух гьааъа вухьа. Са йигъыл’ хаІмдийна вахт вухьа, мана джуни ротайка разведкейхъа гьаркІынни вахтал’, гьийб са хив вухьа. Командире АІгьмадий са мерна солдат вазият ваацІавхьес къахову. Манбы хивейхъа хъабы иляаканбы, хивни мактабей немецароб ешемиш воохьи, джойиб къалябкІы воб. АІгьмаде джукани достукІле увгьойн: дора иляакас нименбыйи мааъаб  фашистар. Дюгленба эбчІу, манбыше гранатбы гьиводкур немецаршилхъа, автоматыка гуллебы айгьи гибгъыл. АІгьмадыкани солдатыкІле гьабтІыйн немецар къавджу хъаІркьыІн джуледжар вудж алгьааІ къайирхын. АІгьмаде экІда инкъун палтар хъытІаху учІуІр хъау. Хилидже немецар гябтІы гьейбаха. Йидж  ман фашистаршин штаб вод ыхьа. Ман Хьойикехъа абыйин военныбы сабкІыл абкІынийнбы. Амма АІгьмаде КьаІгьраманна хаІне алябтІый, илдябтІый айдында ацІа деш. Хивей гьаІшдер мана йикІел’хъаляъанкъаІ, «Герой» АІгьмадва эйгьи. Бабаев Паша  давъаІ гибгъылмей, аркІынна эскерейхъа. Мана хьодле сенна душманыка вурушмишхьа. 1945-ъэсди сен хаахъа хъарийле хъийгъа, Азербайджанхъа кочмишхьа аркIын. Хилидже сенбына автобусна шофер ишлемишхьа.Хьойикни хивейнче даIвъэйхъа абкІынинбышин хаIббананбы джаа батмишебхьа.Бабаев Маджид 1917-ъэсди сен едике ыхьа. 1943-ъэсди сен октябрни вуза батмишхьа.ГьаІджимагьаІммадов Сейфулла 1906-ъэсди сен едике ыхьа. 1942-ъэсди сен майни вуза батмишхьа.Гьамзатов ЫІса 1900-ъэсди сен едике ыхьа.1943-ъэсди сен октябрни 7-е батмишхьа.Лелаев АIбдулла 1913-ъэсди сен едике ыхьа. 1943-ъэсди сен октябрни вуза батмишхьа.Наврузов Небий 1920-ъэсди сен едике ыхьа. 1944-ъэсди сен июлни 24-е хъикІу. Мана Украинайни Могилевни вилаетни Горецк районни Сусловка хивни кІане бастур гьау ворна.Наврузов Навруз 1920-ъэсди сен едике ыхьа. Рядовой. 1945-ъэсди сен батмишхьа.Тагъиев ШихагьмаІд 1908-ъэсди сен едике ыхьа. Рядовой. 1943-ъэсди сен майни вуза батмишхьа. Амма медни маІълуматыхъа гора, мана 1943-ъэсди сенни мартни 31-е хъикІу. Краснодарни вилаетни Урмы донани хивей бастур гьау ворна.ШаІъбанов ГьаІсан 1913-ъэсди сен едике ыхьа. Рядовой. 1943-ъэсди сен октябрни вуза батмишхьа. ШаIъбанов Сираджидин 1918-ъэсди сен едике ыхьа. 1943-ъэсди сен мартни вуза батмишхьа.Заманов Мурад 1907-ъэсди сен едике ыхьа. 1942-ъэсди сен июлни вуза хъикІу. Мана Орловни вилаетни 2080 донани ахтывалей бастур гьау ворна.МагьаІммадов Керим 1943-ъэсди сенни сентябрни 30-е хъикІу. Волгоградни вилаетни Кузмичи донани хивей бастур гьау ворна.Маллеев Мали 1922-ъэсди сен едике ыхьа. 1945-ъэсди сен феврални вуза батмишхьа.Тарханов ГьаІджиаІлий, Мурадов Незир, Кьурбанов Закарий ва Кьурбанов Сулейман манбыб даIвъэй  мыса батмиш вухьай ацІа деш.Хойикни хивейнче давъаІйле гъайре заІгьматни фронтей иштырак гьаъанбыб хаIбба вухьа. Манбыше Кавказылхъа душманын гьуІджум гьавъуйни вахтал’ окопбы, каналбы гьикIварас хаIбна заІгьмат гьавъу. Хьойикенче мани ишбышис Раджабов ГьаІджимагьаІммад, Маллеев ШихаІгьмад, Бабаев Нуруллагь, Бабаева Наджабат, ГьаІсратова Пери, Раджабов ХанаІгьмаІд, Наврузов Урудж, Кьурбанов ГьыІсейн хъобтІул вухьа. Маллеев ШихаIгьмад ва Наврузов Урудж мааъаб ишлемиш воохьенкъаІ, гьабтІы. Раджабов ГьаІджимагьаІммад хаахъа хъарийни са вузале раIгьматыххъа аркІын. Мани фронтни иштракчейршиле гъайре, хивей авхуйнбыше фронтыс хаIдда кумаг гьуво. ХаІм-йигъ ишлемиш воохьи вухьа. Эскераршис турсбы, хьахьалийбы гьодхур, посылкабы оІтир гьаъа ыхьа.   Хьойикна хив кІылна вухьейиб, амма джо ХаIбна Ватанна давъаІ экІба таам вухьесдимей хаIдын кумаг гьуво.  Сасса чІакІни хиваршейнче манимейган адамейр Ватан къорамиш гьааъас абкІын деш. Манбышин хаIббананбы джони хагьишука абкІын. Манбы къийнийни йигъыл йикІел хъавалявъуй ва гьабтІыйнбышилхъа раІгьмат къаховуй йишди гыргынкъун бордж водон.