Камалукана ааIлим ДжуIма маъаIллим

Гуд’бараг Азербайджан Республикайни Закаталайни районена цIаIхбышда хивобна. Мана Кавказни сувабышди гунайл’ни этякбышее, Алазанни дерайл’ еррашмишивхьа.

Гуд’барагни хивее 300 гьектарнани чIиейл’ хьебни аазырыле гьеххан инсанар ешемишоохьи. Манбышди аIрее- калел’бы, джинаIгъбы, атталбы,  муIхаIхбы ва медын джамаъаIтбы водунбы.Гуд’барагни хивее 300 гьектарнани чIиейл’ хьебни аазырыле гьеххан инсанар ешемишоохьи. Манбышди аIрее- калел’бы, джинаIгъбы, атталбы,  муIхаIхбы ва медын джамаъаIтбы водунбы.Хивыс ярашыгъ хьебыдле мертабанани мактабын, ушахаршини бахчейн маданиятни,  медицинайни марказбыше, манзикбыше гьели. 2012 сен хивее хьоцIал’джиганан ушахаршин бахче ачмишхьа. Мани гьадисайс къадсырыйни шадвал’бышее Азербайджанни президенте Ил’гьам АIлиеве иштыракау.Гьелбетте, хивна баракат ахтывалла мааъад гуд’мишехьени халкьыка багълыба. Гуд’бараглыбышин геллесынбы  хивни тасарруфатыка машкьулба. Манбы югун малдарар, багъбанчер, тютюнчер вобунбы. Манбышиле гъайре гуд’барагбы доюкани ааIлимаршиква, динэгьлершиква, инженераршиква, дохтураршиква ва медни ахтыйни дараджайквани санаъаIткараршиква гуянмишоохьи. Манбышы джони ацаалIбышиква, гьунарбышиква гьини дюнйейл’ темизин из гьадсарас чалышмишоохьи.Гуд’барагалий АIгьмад Кьурбанов цIаIхни мизел’ ооъар ишлемишхьана доюкана ааIлим ыхьа. Манкъве «ЦIаIхни мизена гьаIлбышда категория» доюл’на диссертация обкIун МаскIавни шагьарена мудафия гьавъу. Филологиейни ыIлимыкена ааIлимна дараджа алябтIы. 2016 сен манкъве 2 сыныфысын «Ед’на миз» китаб къайиккы. АIгьмад  маъаIллим халкьни йикIел’ камалукана шааир хьиннер аху. Манкъве ед’ни, цIаIхни мизел’, ва азербайджанни мизаршил’ одкIун. 2017 сен манкъун шечIбышикван китаб хъигъечIу.Гуд’барагни хивее ДжуIма МаIммадов  дяцIана инсан баджаIгьат эйхьи, няъас увгьее мана къийнийни йигъыл’ гьаракатука ыIлимыка машкьулехьена ааIлим ворна. М. Дж. МаIммадов 1948 сен кIалхозчийни хизане едике ыхьа.Манкъуна дек’, ГьаIзрат., ХаIбни Ватанни даIвъийна ветеран ыхьа. Манкъве Пензайни, Смоленскни алла алгьааIни вурушбышее игитийваллаангьаагу. Вурушбышди санчее ГьаIзрат ДжуIмайна дих йыIкьра яралаамышхьана. МаскIавни, Саратовни шагьарбышее фашистни гуллебышикен ярабы госпитале хъувадкаъа ыхьа. Амма мааъад джан тавулхъа хъаляъас даIхийхъа гора, ГьаIзрат МаIммадов хаахъа къайиккы. Хаахъа хъарыйни хьебни вузале даIвъий таамувхьана. ХаIбни Ватанни даIвъийе гьагуйни кьаIгьраманни гьаракатбышис Советни гьуIкуматын манкъус ахтыйна кьиймат гьуво ва манна орденбышисий медалбышис лайикьра къаджы.ДжуIмаI МаIммадове мол’ни сеннан мактаб едике ыхьайни хивее быкырау, хъаIдхъий Къахни районни Гуллюкни хивни йыIкьнекни мактабее давамау. Сабара вахтыле Ватанни гьийдын бордж хъелес эскерехъа аркIын. КьоIдле сенна Советни армие къуллух гьавъу, Дж. МаIммадов сагъра-саламатра юрдулхъа саркIыл.ДжуIма геер фагьамнана джегьил’ ыхьа. Манкъухъад хъаIдхъийлхъан хаIдын аIшкьний. Мани сабабыхъа  гора, мана Азербайджан девлет университетни  геологиейнийий географиейни факультетехъа иккечIу. 1975 сен ман факультет таамау, географ-гидпрологын санаъаIт алеетIу. Гойне хьинне Дж. МаIммадов ишлемишхьес Азербайджан ССР-ни гидрологиейни ташкилатехъа къахову. Мааъар мана инженер, хааIрна инженер къуллухбышил’ чалышмишихъа.Гидрологиейни ыIлимыка багълыдани ишилхъа ДжумаI маъаIллимыхъад хаIдын марах ыхьайхъа, мана Азербайджан Милли ыIлимни Институтеххъа кьабляу. Мааъар джурбаджурайни къуллухбышил’ заIгьмат гьавъу. 2002 сениле хъийгъа мана ыIлимна хааIрна ишчий къуллухыл’ ишлемишехьи  ворна.1987  сен ДжуIма МаIммадове угъурука диссертация мудафия гьавъу, географиейни ыIлимбышда кандидатна ааIлимна дараджа алебтIу. Манчиле гъайре докторна диссертациеб обкIун гьазирба вобна. Ишлемишехьени сенбышее ДжуIма ГьаIзратни дихее йиьцIалиле агъаллан ыIлми макьалебы, монографие ва  гидрологиейни вааджибни месалабышис къадсырыйн ишбы одкIун. Манчиква янашеда Дж. МаIммадов «ЦIаIхбы», «ЦIахурлар» китабна автор ворна.Манчеехъа йишди миллетын аIдатбы, меххвар, деккяршин увгьойбы , гьыIкаебы гядкIу.ЦIаIхна миз’ гьуваджийни , кок утIумавъуйни макьсадука ДжуIма маъаIллимын макьалебы Азербайджанни, Урсиятни, Къазахстанни, Латвиейни, Болгариейни, Гурджистанни журналбышее хъигъечIу.ДжуIма маъаIллим садджу ыIлимыквайий адабиятыква джар деш машкьулехьи, манчиле гъайре мана джамаъаIтни ешайишни балее  ахва. Сабара сенбына гьихъа, манкъуни хайишыква Азербайджанни президенте Ил’гьам АIлиеве Гуд’барагни хивее артезиан уIвхасда амур гьуво. Къийна хивни джамаъаIтын хьинекена дагъамийвалла цIыцIааъа деш, манбыше оIлкайни хааIрынкъус И. АIлиевыс ва Дж. МаIммадовус миннатдарийвалла агъмишааъа. ДжуIма чоджийни увгьойка, джуна энки хаIбна хошбахтыйвалла хизан вобна. Манкъве йишди  халкьни аIдатбышиква, баба-дидершини тербиейка, гъиръятука хьебийре ичер чIаIкы хъавъу, джуни хылен эвлемиш гьавъу.  Дидей ДжуIма кул’фатбышиле, невабышиле гуянмишехьена. Шинаб манкъуни гьаракатбышиле шадоохьенбы ва гыргыни ниятбышис угъурбы аIрзаъа.