Йишди МуIгьаммад Пейгъанбаре (аIл.с.) джуни уммайлхъа тапширмишауйн чIырыхъувхьайнкъаI тIотIаршини иттука маалиджебы гьаъый. Гойне ааIлимарше манкъуни джуваббышис кьувва гьувы
ГьаIкIедад тIотIаршике къайищуйни итвухъад хаIдын инсанар хъувабкааъан гьаIракатбы водунбы. Дохтурарше хаIдда йикIени, вухьнени, ичIалатбышди чIирвал’бышис ман бирмишаъа. Инсанар асырбына гьихъа, иттука хъувабкааъа вухьа. Манчихъа гора авалыйке джад инсанарше тIотIаршин вечебы гьуваджи ыхьа. Анджах къийнад тIотIарше итв гьаъан сир быкырда инсаныс ашкараъу дешодун. Йишди гьIокуматыл’ хаIдда тIотIар Башкирие, Татарстан, Дагъыстан, Ростовни вилаятыл’, Краснодарни, Ставропольни крайбышил’ ва медняаIнкъа. Шаца, гьыцис тIотIаршилхъа лиджан ады. Урсиятыл’ хаIдда тIотIаршин вечебы гьатIу. Манчин мани республикабышди экономикайс хаIдын зиян гьувы. Манбы гьатIун багьнабы хаIддабы ыхьа. Сабара экспертбышди увгьойка манбы радиациейке гьатIу, шенсанбышди увгьойква гьаваа бадалувхьайке, сабаранбышди увгьойбышиква къурахын мана баляа абы. ТIотIар чолбышее, чIалагбышее, сувабышил’ ухьийхьан. Манчихъа гора тIотIаршике аляатIани итвбышихъад хаIдда джурабы водунбы. Ман тIетIбышди ночIеке аIслыда эхьи. ХаIббананбышди увгьойка, эн югын , джанас хайирыкван итв тIотIарше сувал’ гьаъан водун. Сувал’ энки дарманыкван тIетI’бы аляйли. ГьаIкIедад тIотIаршике къайищуйни итвухъад хаIдын инсанар хъувабкааъан гьаIракатбы водунбы. Дохтурарше хаIдда йикIени, вухьнени, ичIалатбышди чIирвал’бышис ман бирмишаъа. Инсанар асырбына гьихъа, иттука хъувабкааъа вухьа. Манчихъа гора авалыйке джад инсанарше тIотIаршин вечебы гьуваджи ыхьа. Анджах къийнад тIотIарше итв гьаъан сир быкырда инсаныс ашкараъу дешодун. Йишди гьIокуматыл’ хаIдда тIотIар Башкирие, Татарстан, Дагъыстан, Ростовни вилаятыл’, Краснодарни, Ставропольни крайбышил’ ва медняаIнкъа. Шаца, гьыцис тIотIаршилхъа лиджан ады. Урсиятыл’ хаIдда тIотIаршин вечебы гьатIу. Манчин мани республикабышди экономикайс хаIдын зиян гьувы. Манбы гьатIун багьнабы хаIддабы ыхьа. Сабара экспертбышди увгьойка манбы радиациейке гьатIу, шенсанбышди увгьойква гьаваа бадалувхьайке, сабаранбышди увгьойбышиква къурахын мана баляа абы. ТIотIар чолбышее, чIалагбышее, сувабышил’ ухьийхьан. Манчихъа гора тIотIаршике аляатIани итвбышихъад хаIдда джурабы водунбы. Ман тIетIбышди ночIеке аIслыда эхьи. ХаIббананбышди увгьойка, эн югын , джанас хайирыкван итв тIотIарше сувал’ гьаъан водун. Сувал’ энки дарманыкван тIетI’бы аляйли. ОIгилийке джаб йишин цIаIхбы тIотIаршиква маIшкьулоохьен халкь ыхьа. Гьам Сувал’ни дерайл’ни , гьам АIранеени цIаIхбышди хиваршее тIотIар гьуваджен хизанбы ыхьа. Гьаарункъухъад джун меранбы ыхьа. Меранбыше 50-100 тIапIанбы ыхьа. ГьаIшдеб мани санаъаIтыква марахламишоохьенбы вобунбы. Анджах аIхреени сенбышее манбышике зигарабы къийххьи. Манбышди увгьойква , гьайни сен хаIдда тIотIаршин вечебы гьатIу. Итвбыд саъас ыхьа деш. Ши манчини гьаIкIеена хъобкуна хабар ваацIавхьесдимеега, тIотIар гьувадженбышиква йишонавъу. Йишонавъуйнбышди са гIаленче хьинне къайиххьыйн : « ГьаIкIедад гьайни сен хаIдда тIотIар гьатIу, итв къайищесын ыхьа деш» . Гьаарункъвее нишикейий манбы гьатIу са багьна гивийххьи. ХаIббананбышда увгьойка тIотIар гьатIуйна багьна – интернет водун. Манбыше эйгьен: «Гьайни сенбышее хиваршеехъа интернет хъады. Сувабышил’ манчин вышкIабы, хиваршее антеннабы гиххьыйле хъийгъа манбы гьааIтIа гидгъыл. Интернетын са сураке хайир гьелихьее, шениса сураке зиян шас хъетIаъа. Радиациейн манбы гятIы….»Ши мана дагъамийвалла акьвалхъа ашкараъасдимеега, ЦIаIхни администрациейни хааIрункъука Вагиф АIлиевыква гаф гьавъу. В. АIлиев тIотIар гьувадженбышда са ворна. Манкъуни тIотIаршини меранни иттун джурабаджур ярмаркабышее, фестивальбышее, конкурсбышее иштыракаъу. Манкъуни иттус экспертбыше хаIбна кьиймат гьувы. ГьаIшде мана республикее тIотIар гьувадженбышди аIрее югни санаъаIткарыс гьыIсабехьи. Манкъвее джун тIотIар гьуваджен къулай ва нягьаIрий манчил’ мугъаетебхьес мебынбышис хаIдхъаъа. Йишди суалыс : « ГьаIкIенне водун, гьайни сен ЦIаIхни дерайл’ хаIдда тIотIар гьатIуй ва манчина багьна вакIле нишикене къооджи?», манкъвее джаваб хъувы: « ГьаIкIедад хаIдын зиян тIотIар гьувадженбышис ыхьа. Инсанаршин суранчиле хаIдданан тIотIар гьатIунбы. ХаIдда заIгьматбы гьаъыйхъа ил’дяакы, итвбы алеетIас аIхы деш. ХаIббананбыше манчике гелирний аляатIанки. Гьаарункъвее джуна касибыйвалланий къооджи итв масса гьувойка. Анджах гьайни сен ессибышисын джад итв етыгъда ыхьа деш. Гьаарункъве са каралхъа тахсир гийхьи. Йизди увгьойка , багьна садджу интернет дешодун. ЦIеддыйке , гьайин сен къурахыкван ыхьа. Юххьан гёгъыйбы дехьайхъа гора, окI, тIет-тIеле вахтал’ ачмышхьа деш. ТIотIаршике чисын ем саъас аIхы деш. Гойне гидгъылыйнбы гёгъыйбы, мыкIаал’бы. КьоIдъэсда багьна, йизди увгьойка , мана вобна – къирагъыле хаIдда тIотаршикван тIапанбы хъады. Манчин джигайлин тIотIар гятIунбы. Хьебыдъэсда багьна- вахтал’ тIотIаршини тIапIанбышис, меранбышис дарманбы ыIхы деш. ХаIдданан тIотIар шинарше алмишаъу гьатIу. Зы манчини гьаIкIеена гаф гыргыни тIотIар гьувадженбышиква гьавъуна. Ин ша Аллагь , хъооIни сен мана баляа вухьес деш. Йишди суфрабышил’ иттукан шанбы ихьесынбы…»