Гьайни сен республикайн чини таарыхе йицIыдъэсди элейс Дагъыстанни халкьбышди садибыйвалин йигъ алгъайгьи. Гьар сен байрам сентябрьни 15-чил илгъечIи.
Дагъыстанни халкьбышди садибыйвал’ни йигъни байрамыхъад хаIдда сенбы дешинбы. Манчис диб 11 сенна гьихъа регионни халкьбышди III-ди Съезде гиххьы. Манчина макьсад республикайн хаIдда миллетбынани халкьын мугьуIббат гьалед хаIдхъауй вухьа.Дагъыстанни халкьбышди садибыйвал’ни йигъни байрамыхъад хаIдда сенбы дешинбы. Манчис диб 11 сенна гьихъа регионни халкьбышди III-ди Съезде гиххьы. Манчина макьсад республикайн хаIдда миллетбынани халкьын мугьуIббат гьалед хаIдхъауй вухьа.2010 сен съезде чыхышаъанкъаI, ДР-ни Президенте МаIгьаммадсалам МагьаIммадове увгьойн: «Йизди фыкрыква, Дагъыстанни халкьбышди садибыйвалин йигъ донан республикайн байрам къурмишаъас ыккан. Мани байрамын сувахъанни оIлкайни джамаъаIтбышис джон энки югун аIдатбы гьуваджес имкан гьевлес».Дагъыстанни халкьбышин цIеддыйн съезд Темир-Ханшуре, гьаIшде Буйнакск, 1920 сенни ноябрьни 13-чил илгъечIу. КьоIдъэсыний хьебыдъэсын съездбы 1992 ва 2010 сенбышее ыхьа. Дагъыстанни Президентни фирманука, гьар сен республикайн байрам, 2011 сениле гидгъыл, сентябрьни 15-чил алгъайгьи ва ман базарын йигъ эйхьи. Сентябрьни 15-чини йигъыхъад хаIдын таарых водун. Эле 1741 сенни гьамани йигъыл’ дагъыстанни халкьбыше ярахыква Дагъыстан ылхъа гьуIджум гьавъуна Надир-шагьна къошун гьалакавъу.АIдатыхъа гора, республикайл’ Дагъыстанни халкъбышин байрам геедни ярашыгъыква алгъайгьи. Гыргыни шагьарбышейий районбышее концертбы эхьи, мани байрамыс къадсырыйн ачухун дарсбы илгъечIи. Мааъаб йыIкьнекна джига МагьаIчкъалайни хаIдни майдамыл’ни концертын авхъаахъа. Манчее республикайни доюкани артистарше ва ансамбльбыше иштыракаъа. Манчилхъа тамаше гьааъас республикайн чIакIынбы, сиясатчер, журналистар абайли.Гьайни сен, эпидемиологиейни вазиятыхъа гора, байрамна маджлис залеэ инсанар дена вухьес. Шадлыгъбы РГВК «Дагъыстан» гьагвас. Концертее «Лезгинка», Дагъыстанна джегьилийвалла» ансамбльбыше, Дагъыстанни операйни ва балетни театрын, халкьни дезгабышди Оркестрын иштыракау.Умудааъана, хъооIни сен республикайн вааджибын байрам шешитда, чини къайдал’ алгъагьас.