Аlхырейни вахтал’ гьоlкуматын инсанар коронавирусыке къорамишааъасдимее иш гуджламишавъу вобна. Къийна республикайни гьар сурал’ инсанаршис вакцина гьавъуйниме пунктбы аахъы водунбы. Мани сардан сагъламийвалла гьуваджени ташкилатбыше гьааъани ишиква делесийвалейнче танышхьесдимее, зы гьайни йигъбышее Бабаюртни Тезебыршни амбулаторией ыхьа. Амбулаториейни хааlрни дохтуруква Уlмаргьаlджий Керимовыка горушмишхьа.
-Уlмаргьаlджий дохтур, аlхырейни вахтал’ зы ваква экlра-экlра горушмишехьи. Гьаlшде республикее пандемиейква яранмишувхьайни вазиятын шавусджад диндж гьели деш. Къийнийни йигъыл’ хиваршее воохьени инсанаршини вазиятыке гаф гьееъэ?
-Гьаlкlедад, пандемиейн хьебыдъэсын этап Россиейс дагъамда хъады. Къийна оlлкайни сабара чlакlни регионбышее мани сураке гееб дагъамна вазият яранмишувхьа. Гьар йигъыс чlырыхъоохьенбышин, гьабатlанбышин сайид агъалла хъехьи. Мани сардан, Дагъыстанейиб вазият сибыкба дешобна. Гойне хьинне, манчика багълыда ыккеккани ишбыше гьалекийс шас ыкканан хьинне натийджабы гьели дешод. Коронавирусыкена гичl вобна хьинне авхуна. Манчина дагъамийвалла зарада-зарада аlрейхъа хъигъааlни тезе штаммышыкена вобна. Манчихъа ил’дяакы, хиваршее сакитийвалла вобна. Шахъаб, эйгьес эйхьи, коронавирусыке чlырынбы дешинбы. Къийна са-кьоlйре инсан ворна, пневмониейка больницабышее маалидже алятlа. Манбышда вазиятыб писба дешобна. Манбыб экlба хъувабкы хайбышейхъа савкlаласда умуд вобна.
-Коронавирусын оlги явашаъасдимее республике гуджнаба вакцинация вуккекка. Мани карее амбулаториейхъад дагъамийваллабы водунбыне?
-Йишди амбулаториейн, мана иш цlеббыйни йигъыле гибгъыл вобна. Къийнийни йигъылхъассе 500 агъаллани инсаныс вакцина гьавъу. Манбы — мактаббышин маъаlллимар, гьоlкуматни ишил’ ишлемишоохьенбы, ешли инсанар, пенсионерар вобунбы. Манчиле савагьийда, гьайни йигъбышее тезебанба 150 доза вакцинайна хъабы. Манбыд ыlхыйха водунбы. Гьихъа инсанар вейба ыlхас хъаваlйкьананбыний. Гьаlшде вакцина гьааъасва амбулаториейхъа джо абайли. Инсанаршихъад манчилхъан инам аlхырейни вахтал’ нимеехьее хаlдхъыхьа. Няъас увгьое, вакцина гьавъуйни 500 инсаныке чlырыхъыхьана саджар ыхьа деш.
— Къийнийни йигъыл’ Тезебыршни амбулаториейн хьулени инсанысне хидмат гьаагва?
— Манбышин сай экlда-экlда бадалехьен. Сенее хьоб-йихьыд аиле хиваршейнче кочмишоохьена. Манбыше джига бадалавъуйхъа гора, йишди сиягьенче авайкlананбы. Манчихъа ил’дяакы, манбышин сай 3500 даахъа хъехьи деш. Манбы кьаlсинбы, ешлибы, джаванар, ушахар вобунбы.
— Къийна республике коронавирусыка саджигее гуджнаба гриппна чlырываллаб еймишоохьи вобна. Мана чlырывалла ушахаршини аlрайл’ хаlбба растына хъабайли. Манчика багълыда геллесди джигабышее йыlкьнекин мактаббы ишлемишехьи деш.
— Мана вахтына (сезонный) чlырывалла вобна. Гыргынанкьаl хьинне шасанад гриппыква чlырын ушахар вобунбы. Къийнийни йигъыл’ манбышин сай 25% водун. Гуджнаба еймишувхьес гьавайсар деш. Гьайни делесийвалей манчика багълыда ши ушахаршис вейбар ыlхы. Гриппыка чlырыхъувхьайнбышин сай йигъ-йигъыле кlыл’хъехьи водун. Агар манбы хаlбхъувхьей, шинад мактаббы утlумаъас маджбурувхьесынбы. Гьалекийс, манчикена къорху дешда.
— Уlмаргьаlджий дохтур, ушахаршди аlрайл’ коронавирусыке чlырыхъувхьайнбы вухьайнбыне?
— Гьинчиле сабара вахтна гьихъа ши ушахаршди аlрайл’ ПЦР тестбышика ёхламабы ыккы. Дурустда увгьое, ыккыйни тестбышин ши шадавъу деш. Манке кьоlни ушахыхъаб мана чlырывалла ашкарувхьа. Манчиле хъийгъа хъувойни анализбышеед манбышихъаб мана чlырывалла вухьай ашкаравъу. Ши геджвалейхъа гьидяссыр, манбышин маалидже гидгъыл. Къийна манбышда вазият югба вобна. Карантинейнче хъигъебчlы, мактабейхъа гьавайкlан вобунбы.
— Гьинчиле сабара вахтна гьихъа республикайс алава ПЦР тестбы хъады. Манчике шос пай вухьанане?
— Амбулаториейхъад манбы водунбы. Гьайни дёлесийвале зы манбы Рутулгъанче хъады. Чlырывалла ашкарааъасдимее ши манчикед истифада гьаъан. Агар тестын инсанни джанее вирус ыхьай гьагвее, ши мана больницейхъа оlтираъа.
— Чlырынбы маалидже гьаъасва няхъане йаlххъыл’ гьааъа?
— Манбышди хаlббананбыше шас делесни больницабышее маалидже алятlа. Хаlдданани вахтал’ чlырынбыше Бабаюртни больницее, нейид Татаюртни участковый больнице маалидже алятlа. Дагъамна чlырына Магьаlчкъалейхъа хъыккекка. Сибыкни чlырынбышис маалидже ши амбулаториее гьааъа.
— Оlгийл’ шохъаб машинекена дагъамийвалланий. Къийна…
— Сабара вахт вобна, мана мисала аlрейнче алябтlына. Гьаlшде шахъад тезе скорый машин водун. Манче амбулаториейн дохтурар, чини вахтал’ чlырынкъусхъа гьивхьарааъанбы. Гойне хьинне дагъамын чlырынбы больницейхъа гьивхьарааъа. Амбулаториейс машин гьувойле хъийгъа, йишда иш нимеехьейб сибык хъувхьа. Мани карее гьаlшде дагъамийвалла дешда.
— Нени чlырывал’бышквана къийна шу экlба-экlба растына хъабайли?
-Манчини аlрайл’ кьомана джига гипертониейни чlырываллайн авхъаххъа. Аlхырейни сенбышее манбышин сай кьоlни элес хаlд хъыхьа. Гьаlшде ешлибышика саджигее, джаванаршихъабыб мана чlырвалла вобна. Манбы гьаммаше йишди назарате вобунбы.
— Уlмаргьаlджий дохтур, гъу вакцина гьавъунане?
— Гьинчиле хьейибле вазна гьихъа зы кьоlйибсана вакцина гьавъуна. Захъа иляакы, амбулаториейни дохтураршед вейбаlр ыlхыlйнбы.
— Вакцина гьидявъуйнбышис гьиджоо эгьес ыкканий?
— Къийнийни йигъыл’ коронавирусна чlырывалла садджу вакцинайква явашааъас вухьес. Масалан, къийна хиваршее ешемишоохьени 500 инсане вакцина гьидявъунахьий, шахъабыб хаlбба чlырынбыний вухьес. Амма мани сардан шасана саакитийвалла вобна. Манчихъа гора, зы шавае вакцина гьидявъу, хъидябкьыlн вейбар ыlхас манбы хъоотlал.
-Зас гьини дагъамни вахтал’ шос угъурбы аlрзаъас ыккан.
— Сагъра ихьена!
