Аlхырейни сенбышее республикайни хивни тасарруфатыс илехани цlитын хаlдын зиян гьели. Манчин гьар сен эзыйн торпахбы, малкъара гьуваджен оlришбы беябырни вазиятейхъа адаччи. Хивни тасарруфатни ишчершис манчике хаlдын зарар хъетlа.

Цlитl хаlдда Кочубейни, Тарумовкайни, Къызларни, Хасавюртни, Бабаюртни районбышее хаlдда растына хъайли. Гьаваабы къуlма адкlумее, манбы иледаха гийгъал.  Гьар сен хаlдын зарар манчин Рутул районни малдарарше дамазлыгъбы гьуваджени къышалгъбышейни оlришбышис гьели.

Гьайни сен манчика мубариза вуккейсдимее Россельхозмарказни ишчерше гьийгъанче гьихъа мониторинг ыккы. Манбы Ногъайни Къызларни, Бабаюртни районбышее манчика багълыдани вазиятыка делесвалейнче танышувхьа. 

Манбышди увгьойка, аlхырейни сенбышее ыккыйни профилактик ишбышин хаlдын кумаг гьуво водун. Чолбышее манбы гьийдни сенбышиле кlыл’да водунбы. Манчихъа ил’дяакы, цlитыкена гичl аlрейнче темизба абкlын дешда.

Марказын гьайни сен 15- районбышди 12 000 гьектар торпахбышее ёхламабы ыккы.  Манбыше гьувойни маlълуматхъа гора, чолбышее манче кlявъуна тохум гьеххалика растына хъабы. Мана къелил хъивхьассе, торпахбышис дарман уlвхаlс вуккан.

Мани торпахбышди арайл’ Рутул районын дамазлыгъбы гьуваджен оlришбыд водунбы. Районна хааlрна агороном Гьыlсейн Мамедовни увгьойка, къийна Россельхозмарказни ишчерше ыккыйни ёхламабышин 1550 гьектар чlиейхъа дарман уlвхаlс вуккан ыхьай гьагу. Мана иш геджвалилхъа гьидяасарасдимее, районни хивни тассаруфатни управлениее штаб са. Махъа управлениейн ишчер, тасрруфатбышин вукlлелинбы иккебчlы.

Къийнийни йигъыл’ районни тасарруфатбышихъад 68%  торпахбышис уlвхаlсда дарман вобна.  Мани дарманын  до Имидор водун. Гьайни дёлесвалей мана гыргынбыше аливщесда.  Дарманбы республикайни хивни тасарруфатни министерствайн чолбышейхъа еймишааъас.

Ногъайни районни къышлагъбышее малкъара гьувааджени тасарруфатбыше  ейлагъбышейхъа коч гигъалассе мана иш быкырааъас гьаlракатаъа водун.  Коыс майни вузани аlхырбышее гивийгъал. Манкилхъассе оlришбы дарманламишау таамувхьесынбы.