Гьайин, 2022 сен таамхьес сура вазалеб кIылбанана вахт авху. Сенни аIхрее ши чалышмишоохьенбы джигабышил’ кIазет хъаIдаххъанбышиква горушмишивхьес. Манбышда ешайишна вазият ваацIавхьес ва дагъамийвал’бы ацIахьес. Манчиле гъайре, сенни аIхрее тезе сенийсын кIазет ойкIанна вахт вобна.
Мани ниятбышиква 12-14 декабрьни вуза «Нур» кIазетын ишчера Рутул районе вухьа. КьыIдмийна гьаваа мыкIаба вухьейиб, йизбы йаIхъ-кьыIтIил’ деший. Ши усулувхьайнбы хаIдданани джигабышее вухьес, инсанаршиква горушмишивхьес ва подпискабы кIазетис гьаъас.
ЦIеддыйни йигъыл’ ши Рутул вухьа. Мааъаб районни ташкилатбышее вухьа. КIазетна хааIрна редактор Байрам АIбдуллаев районни хааIрункъусана Ибрагьим Ибрагьимовысана ыхьа. Манкъус йишди миллетыква багълыданан дагъамийвал’бы ашкарау ва мана кIазетын вуккеккани ишиква танышаы. И.Ибрагьимовни увгьойка, хаIдданан дагъамийвал’бы джукIле ацIа водунбы ва манчиле ооъаб ишлемишоохьи вобунбы. Районни хааIрункъве кIазетни ишис кьиймат гьувы ва манчис подпискайква хыл’авхъас джуваб гьуво.
Гьамани джаб йигъыл’ йишда десте Сувал’ни маIгьалылхъа абкIын.
Сениле хаIббанана вахтний махъа гьидяйкIанан. Зы махъа ааIни поштини йаIххъын шадаы. Къык гьалахьен, ман ишбы гьаъани инсанаршис. ГыргынанкъаI гуджнада йаIхъбыйий , йыIгъаарый , бендбыйий аляъа. Районни марказе асфальтбы кIяы , либасджабый хивна бадалувхьа. Манчиле гъайре шакIле тезеда аляуйн бинаабы, гьаIйкалбы мааъад къадже. Къалайни хивена йыIгъий тезелемишааъа. ХаIбна йыIгъ Амсарний Вочни хиваршини аIрее гивхьесый гьазироохьи. Мааъад гуджнада техникайий ишлемишехьи.
Лап ши шадавъуйнбы ЦIаIхни дерайлхъа гунайни сурале цIыцIавъуйни тезе поштини йаIххъын. ГьаIкIебаб мааъад хаIдын заIгьматбы вод къаджу. ГьаIшде манче машинбы раIгьатда ийкарас эхьи. ЫкIейкIбышике, савругбышике, селершике хаIбна къорху дешда. ХаIдданани дагъамни джигабышее йаIхъбышди солни сурал’ шакIле бетоныкейий йиваке гьауйн гьаIсарбы къадже. Бирданхьес машин йахъыIке къахъа хъигъечIе , манчис хъидхьыр даянмишехьен, манчин хъаъакIанас гьайсар деш. Шас йикIел’ водунбы, маIгьдын писин зиянбы оIгийл’ зарада-зараданий эхьи. Эгьес эхьи, ман бендбы, гьаIсарбы ЦIаIхеехъаме шас хъызаххыйнбы.
Ши лап шадавъуйнбы, ЦIаIхни хивее аIхреени вахтал’ гьауйни ишбыше. Хивна либас быкырба бадалувхьа воб. ЙаIхъбы аIкьхъаы, гармабы аляу, клубна бинаа быкырба тезелемишавъу. Хивни администрациейн хаIдданан ташкилатбы : идаара, музей, китабхана, клуб, почта, имамна гоз’ ва медынбы махъа алгъаъас. Саджу мебелёд хъалес аху. Юххьан мана тезелемишавъуна хаIбна бинаа ачухавъуй фыкрее водун.
Мани йигъыл’ ши ЦIаIхни хивни джамаъаIтыква хъызаахы ва аляуйни тиклибышихъа иляакы. ЦIаIхее гьаъасын ишбы гьале хаIдда водунбы. Манбы гьаъасын пылбыд гьоIкуматын къекканбы. Ниятеехъа алеетIу водун цIеббыйна мадраса , гьаIшдийна йыIкьнекна джуIма манзик йиссейн архитектура гьуваджы, тезелемишавъуй.
ЦIеббыйна хаIм йишди сафарийна къавгьу, 13 декабырыл’ мичIееб ши ЦIаIхни мактабеехъа гьабкIын. Мааъаб ши маъаIллимаршиква горушмишивхьа. Ши абына сабаб манбышис агъмишавъу. Мактабни директорни АбдулгьаIмыд’ ГьаIджиевни увгьойква, мактабни гыргыни ишчерше тезе сенийсын кIазет одкIун водун. Ман вахтал’ гьийхьаран ва марахыкван макьалебы вод гьели. Мани мактабни маъаIллимарше, нягьаIдый кIазет гьалед юг хъаъас, шас мислягьаIтбы гьувы.
Мааъад зы йизын тезеда чапыке къайиккыйн китаббы мактабыс пайис гьувы ва едини мизел’ ооъаб нягьаIбый ишлемишивхьес , мислягьаIтбы маъаIллимаршис гьуво.
Манче ши абкIынийнбы Хьойиккехъа. Мааъаб ши дагъайдни сыныфбышди мактабее вухьа. Мактабыд югни суралхъа вод садкIыл. Аанче, къаанче ремонтбы гьаы, гьаIшде абрелхъа хъадыва, эгьес эйхьи. Мани йигъыл’ мактабна хааIрна Эфендий Бабаев къадже деш, мана мактабни ишбышихъар хъигьна Рутулхъайий гьаркIын. Мактабна вазият шас Перджагьан Наврузовае юшенавъу. Манбышда къоIйирсана цIаIхни мизен ва адабиятын санаъаIткарар вобунбы.
Манче ши йаIхъ авхъуна Мишлешни хивеехъа . Мишлеше мактабее вухьа. МаъаIллимаршиква, директорыква Арсен маъаIллимыква гаф гьавъу. Эле манар цIаIхни мизена ва адабиятна маъаллим ворна. Мааъаб гаф подпискайни гьаIкIее вухьа. Маайид ши пайис йишин тезеда хъигъечIуйн китаббы гьувы. Мактабни директоре, завуче , организаторе мактабни ишини ва дагъамийвал’бышди гьаIкIеедын маIълумат гьувы. Мишлеше ши администрациее, поштее, ушахаршини бахчее вухьа. Лап разийба ушах бахчейни ишиле авху. Мааъад гьаIкIебаб иш гейбни къулайка воб вуккекка.
Тезера сечмишауйни хивни хааIрункъука Ислам Ибрагьимовыква хъызаахас шас кьисматхьа деш. Манар командировкеейий. Мани йигъыл’ хивее имааджийий. Сабаранбыше хивни къирагъыл’на пиядаба илгъебачIена йыIгъий хъааъа, сабаранбыше хивни аIрайлин йаIхъбыйи хъахъа, сабаранбыше волейболын майдам аляъасын ишбыйий къеджи.
Гьаммашийнбы хьинне , ши гимгее гивъурни агъсаххъаларшиква гафбы гьаы. Манче ши абкIынийнбы йыIгъ хъааъани джигеехъа кьуват гьевлес.
Ниятее ыхьайн алидни хиваршеехъа гьаIбкIыний, анджах йаIххъыл’ садкIуйни мыкбышиле машин алгъадчес даIхийн.
Манче сиджааху хъабыйнбы Муслагъахъа. Хивни администрациейна тезера сечмишауна хааIрна Нажмуддин МаIгьаррамов хивее деший. Мана Бабаюртни районеени Муслагъни бинайлхъайий ишбышихъар хъигьна гьаркIын. Мани джитIани манзил’ни аIрее Н. МаIгьаррамовейид хил’дже ишбы гьауйий хивни аIрее. ЦIеддыйке гьыIгъадкыр ааIн баругбыйий бендбышиква бадалау. Хивни аIрайл’на гимга тезелемишавъу, абрелхъайи абчу ва медын ишбы гьаы.
Мактабее ши маъаIллимаршиква хъызаахы. Ши абына сабаб манбышис йишонавъу. Директорни Мустафа МагьаIррамовни увгьойква, джо гьихъаджад «Нур» тезе 2023 сенийсын одкIун водун. Манчее гьелени макьаалебышиле, къалхимишаъани суалбышиле разийба вобунбы. Мани мактабысыд ши йишин китаббы пайис гьувы. Гойне шакIле директоре ва маъаIллимарше мактабни шигыртаре эскераршис фронтеехъа оIтираъас гьазирауйн басиркIабы гьагу. Манчеехъа турсбы, ахъаъаляъан кьуIман гурт-вахчегбы, хьахьалийбы, къурун чуры, кIанфит’-кIалит’ ва медын манбышис лазымехьен карбы гиххьы. Югда ихьес, агар медни мактаббыше манбышин гьаIракатбы чечнайс алеетIе. Муслагъа йыIкьыгьлийн кар ГьаIджий маъаIллиманкъаI одхьун, манче йаIхъ Гыл’мецIахъа авхъу. Йигъ джитIада ыхьейид, веригъ кIёочессе ши Гыл’мецIа вухьа. ЦIебба мактабеехъа гьабкIын. Эле махъа тезе мебелий хъады. Программайква «Точка роста» тезе сыныфна гозий гьазирааъа.
Манче ши поштини ишчийква Вазир Дадашевыква хивни администрациехъа гьабкIын. Майид попискайни гьаIкIеедын ихтелет’ ыхьа. Хив хаIбна вухьейиб, мааъад аIхреени вахтал’ кIазетын подписка кIыл’хъыхьа водун.
Хивни хааIрункъвее Гъейбуллагь ЫIмранове манчилхъа фыкыр гьевлесдава ва мана иш къулайлхъа абчIесда увгьо.
Инсанаршини дагъамийвал’бышиква ши дёлессе танышивхьа, ши сабкIылыйнбы ЦIаIхеехъа. Са хаIмыб мааъаб гьавъу, декабрьни 14-чил’ ши йыIкьалхъа сабкIыл. Мани йигъылиб меб ши районни девхьайни ташкилатбышее ивийкыр, «Рутульские новости» кIазете, 1 мактабе, больнице вухьа, Йишди гьамбазаршиква, цIаIхбышди джегьил дохтураршиква хъызаахы.
ДжитIада эгьес, йишда сафарий югна вухьа. Фыкреехъа алеетIуйн ишбы гьаыйнбы. Умуд вобна, 2023 сенин подпискад писин ихьес деш.