Октябрьни 21-чил’ йишди республикайни аали мактаббыше, китабханабышее ва маданиятни ташктлатбышее Дагъыстанни маданиятыний ва мизяаршин Йигъ илгъечIу.  Мани йигъыл’ джурабаджур майдамбышее маджлисбы, конференциебы, семинарбы алгъавгьу.

Сабара сенбына гьихъа Дагъыстанни миллетбышин маданият ва мизяар къорамишаъасдимее  ва артымышаъасдимее  ДР-ни Правительствайн 21 октябрыл’ маданиятын ва мизяаршин Йигъ алгъагьасда мислягьаIт къавдже  Мани Йигъна  метлеб Дагъыстанни миллетна кок, сифат, миз’, баба-дидершин аIдатбы гьуваджий вобна. 

Сабара сенбына гьихъа Дагъыстанни миллетбышин маданият ва мизяар къорамишаъасдимее  ва артымышаъасдимее  ДР-ни Правительствайн 21 октябрыл’ маданиятын ва мизяаршин Йигъ алгъагьасда мислягьаIт къавдже  Мани Йигъна  метлеб Дагъыстанни миллетна кок, сифат, миз’, баба-дидершин аIдатбы гьуваджий вобна. 

Гьар сен ДДУ-ни филологиейи факультетын Дагъыстанни маданиятыний ва мизяаршини Йигъыс къассырыйн йигъынджагъбы алгъайгьи, едини мизяаршил’ диктанбы ойкIан, миллетбышин майдамбы тамашейс гьагва. 

 Къийнийна йишда гафчий ДДУ-ни ФФ-ни дагъыстанни мизяаршини кафедрайни хааIрна  профссор Муса Расулович БагьаIммадов ворна.  Мани байрамни, миллетбышди маданиятни ва мизяаршини гьаIкее, манкъвее шас гьайин маIълумат гьуво: «Миллет  миллет хьинне  торпагъын, мизен, маданиятын  гьуваджи.  Мани хьебыдле  джуваб сана-санчика алакьада водун .  Къийна хаlдданани экспертбыше, ааlлимарше  сабара сенбышиле хаlдданан хурун мизяар дюнйейле итбатыхьесын прогнозбы гьели. Агар манбы хъодкуйн джуваббыхьее, манчика саджигее миллеттбыд , манбышин адабиятыд, маданиятыд аlлгьааlс. Анджах манчин оlги даянмишауй миллетбышди гьаlракатбышике аlслыда.

Мактаб ацlаалин хав водун. Махъа хъарыйни гьаарни шигыртна мыраад ваахаl летти ацlаалин хаlдын тика къоппишаий, манчиква «кьочlе» гявцlавъий вобна. Гьелбетте, нимеега  гьаlлва увгьеейид, гlале иттувалла айибхьес деш. Манчис заlгьмат гьааъас вуккан. 

Ушахни тербиейс, маданиятыс, ацlаал’бышилхъани гьаIракатыс цlеббийна гов хизанее гивийхьи. Манчихъа горад, ушахни хъийгъийни ыlмрее вааджибна джига хаанче алятlуйни дарсын, хизанее гьагуйни маданиятын  авхъаахъа. Гойне хьинне, манчиква багълыданани ихтиярбышин геллесынбы мактабысхъа хъели. 

Ед’на миз’ гьувааджий, джуни миллетин маданият гьуваджий, таарых кIелихан гьидяуй  гьаар аIкIелис каамил’ни инсанын бордж водун. Мана эн хаIбна девлет’ вобна. Девлетиб къорамишааъас ва гьувааджес вааIхас вуккан.  Анджах ед’на миз адабылхъа, къулайлхъа мактабее абадчи. Мактаббыше аIлгъаани , хаIбхъааъани мизекIле адабиятна миз эйгьи. Гыргыни республикеени хъаlдхъийни ташкилатбыше, мактаббыше, аали мактаббыше  едни мизаршил’ ооъад гьаммашийн назаарат ыккейс ыккан.  Манчихъа гора, гьайин усылбы гозетяъас ыккан:-ед’ни мизен дарсбы гьелени маъаlллимаршиле оона тlалаб иш гуджлемишааъас ва манбышди хъаlдхъийна, ацlаал’на  дараджа  артымышааъас вуккан- едни мизаршини ва урусни мизени  хъаlдхъийна ва методикайна база тезелемишааъс ва мана Гьоlкуматни федерал хъаlдхъийни стандартыни ( ФГОС-ни) тlалаббышиква уйгъунааъас вуккан;- 2014-ъсди сенни, 29-ди майил’ кьабыляуйн ДР-йн къаанун (ст.10, п.4) маlгькамда гозетяъас лазымда водун. Мааъад одкlун водун : « …Една миз’ гыргыни урусни мизел’ хъаlдхъий аlлгъаани дагъыстанни  таlгсил’ни ташкилатбышее илгъевчlуй  маджбыр вобна»;Миз’, адабият, маданият, йиссейн аIдатбы гьуваджий са хизаныний мактабын бордж дешодун. Манчини балее гыргын инсанар, ташкилатбы аххъас ыккан.  Манчини гьаIкIеедын телеверлишбы зарада-зарада гьагвас ыккан, СМИ-ше манчини гьаIкIеена месала къалхымишааъас вуккан. Дагъыстанни девлет университетни филоложи факультетыхъад  ед’ни мизяаршин ва адабиятын шоIъба( отделение) водун. Манчихъад дагъыстанни мизяаршин ва дагъыстанни адабиятбышин кафедрабы водунбы. Манчиле гъайре , гьаманиджад факультете ед’ни мизяршини , адабиятбышин марказбы (центрбы) водунбы. ШоIъбайни ед’ни мизяршин, адабиятын маъаIллимар гьазираъа, марказбыше китаббы гьазираъас ва къайиккас кумагаъа.  ДДУ-ын 12 сенни аIрее 60 аваркьыл’на  цIаIхни мизена ва адабиятна маъаIллимар  гьазиравъу ва китаббы чапыке къайиккас гьазирау. АIхрени сенбышее телябабы девхьайхъа гора, группа ачухавъу деш. Къийнаб ши гьазирба вобунбы цIаIхни мизен ва адабиятын санаъаIткарар университете гьазирааъасГьар сен университете дагъыстанни миллетни мизяаршиква, адабиятыква, маданиятыква алакьан майданбы, йигъынджагъбы, форумбы, конкурсбы, садибын диктанбы, адабиятын маджлисбы ва медын йигъынджагъбы илгъечIу.

Гьайни сеныб далыйл’ авху деш.  Октябрьни 21-чил’ ДДУ-ни хаIдни утагъее дагъыстанни миллетбышин майданбы илгъечIу. Телябабыше аварбышди, даргибышди, лезгибышди, табасаранлыбышди миллетбышин аIдатбы ( истагъ хъыгъайший, ушах рооцехъа къаляуй, джегьра илёотуй, хьа гьаIбхий ва мед.) хорагбы,  йиссейни вахтан палтарбы, мыкIар гьагу. Манчиле гъайре, ед’ни мизяршил’ одкIунийн китаббы гьагвас гёку.МаъаIллимар, телябабы табрикаъас ва тамашейс майданбышеехъа ДДУ-на ректор МуртузаIлий Рабаданов, проректорар, шааирар, журналитстар абы.  Маджлис ректоре ачмишавъу. Гойне байрамни йигъни гьаIкIеедын филоложи факультетни декане ШаIъбан Мазанаеве  чыхышау.Манчиле хъийгъа тамаше гьааъас абыйн мигьманар телябабыше къурмишауйни майданбыше ивийкыр. Хъодхьурни хорагбышике дадбы гьау.ЦIаIхбышин майдан шаца Севил’ Давудове гьазирау. Мана текра йихьейир, ненкъуледжар йыIкьал’ айху деш манке. Джени гьаIракатыква манкъее цIаIбышин маданият гьагу.  Гьел’бедти , маIгьдын йигъынджагъбы алгъагьасдимее кумаг гьелес ыккан, спонсорар вухьес вуккан. Гьайни сен цIаIхбышин не майдан, не диктант ыхьа деш».«Нур» кIазетни редакциейн дагъыстанын миллетбы джони маданиятни, мизени байрамыква табрикаъа.  МуIгьуббатбы аIреедын гьалед маIккамхьай аIрзуламишаъа.