Октябрьни къайидсанчил’ йишди республике Дагъыстанни маданиятын ва мизяршин Йигъ алгъайгьи. Мани байрамыхъад йиссейн таарых дехьейид, къийна дюнйел’ глобализациее аIл’гьаани вахтал’, ман ваджибын Йигъ водун.
Дагъыстан хаIдда миллетбынан, мизяарнан, маданиятбынан республика водун. Дагъыстанна уфтаныйвалла, марахийвалла, джураалла манчиква алаакьаба вобна. Мизяар, маданиятбы джурайнбы ыхьейид, инсанаршин гюувъур-сугъооцый, хасиятбы, фыкырбы сабы водунбы.
Йишда республика хаIбна хали вобна, чин мизяар, маданият халийл’ ооъад гёкуйн накьышбы водунбы. Дагъыстан дареенанкъаI, Ватан къорамишааъас гыргын миллетбы са худ хьинне къалхымишехьи. ШакIле ман йишди таарыхын ашкарда гьагван. Дагъыстан аххъас абыйни душманаршис гьиняаъад оIлум авайкы. Амма суIл’гьыква абыйни мигьманаршис, гьаммаше хайбышин аккабы ачухда ыхьа. МислягьаIтын, садибыйвалин, мигьманыйвалин йишда Ватан къийнийлхъаме гьувааджы. Эле гьаман югун сана-санкъукван миллетбышин алаакьабы югни аIдатбыше, адаббыше , маданиятын маIгькамаъы.
ЦIаIхбыб Дагъыстанын са кIоран таарыхнан миллет водун. ГьаIшде манбышин сабарабы Россиейни таркибее, сабарабы Азербайджан республикайни таркибее ешемишоохьи. Амма йизди увгьойква, йишди миллетын маданият, аIдатбы шалхъа йишди баба-дидершиле хъады. Манчини аIрее: хааIрна-кIыл’на хъуваацIый, сана-санкъуна гьуIрмат авхъуй, мигьман къаршламишаий, дареени инсаныс кумаг гьувой; ушах ыхьайква, даватбышиква, эскерийваликва багълыданан аIдатбы ва медынбы.
Маданиятыхъад чин джигъырбы водунбы. Сабы — аIдатбышиква, кьоIдъэсынбы — фольклорыква, хьебыдъэсынбы – макьамбышиква, ёкудъэсынбы – мыкIаршиква, хьодъэсынбы – палтарыква ва ил.ах.
Ман карбы гьуваджени ва артымишаъани инсанаршикIле маданиятын ишчера эйгьи.
Къийна шахъаб Сувал’ни дерайл’ маданият гьуваджен гьоIкуматын ташкилатбы (клуб, китабхана, фольклорна десте, маданиятын марказбы) водунбы. Эгьес эйхьи, манбышда ишиб къулайква къурмишавъу вобна. Къийна мааъаб миллетни таарыхыхъа ва маданиятыхъа йикI гёдхьанан инсанар ишлемишоохьи вобунбы. Саид Сулейманов Рутул районни маданиятни управлениейс хаIрнана хъарыйле хъийгъа, гьалеб мани сардан иш гьаIракатеехъа эвчIу. Гьар байрамбышил’ районни марказее, республикайни шагьарбышее илгъечIени джурабаджур фестивальбышее районни миллетбышин майданбы эхьи. Махъа гьар хивеенче тамашейс гьагвас йиссейн хорагбы, дезгагьбы, хаани аIрайл’ ишлемишаъан, хивни тасарруфатын ыIгьтаджбы, палтарбы адайли. Майданбы накьра-зурнайквайий мыкIаршиква шешитяъа.
Мани ишбышее гьаммаше гьаIракатбы ЦIаIхни, Мишлешни, Муслагъни хиваршини маданиятни марказбышди ишчерше гьагва. Къийна гьоIкуматни кумагыква ЦIаIхни, Мишлешни хиваршее маданиятын хайбы тезелемишаъы водунбы. Махъа тезе мебел’, макьанбышин ыIгьтаджбы, оргтехника хъады водун. Мани хиваршини маданиятни марказбышди регьберарше Мустафа Рамазановейий Вагиф ГьаIджиеве джони гьаIракатыква музейбы ачмишаъа. Мани музейбышее йиссейн йишин къаб-къашугъ, ыIгьтаджбы, къоранайна бина ва медын карбы водунбы. Мани саъыйни экспонатбышихъаб къиймат дешда, ман йишин таарых водун. Гьел’бедти, маIгьабни инсанаршис хыл’ авхъас вуккан. Мани ишиле гъайре, Мустафа Рамазанове даватбышее ва медни маджлисбышее едини мизелин маIънийбы гьекIва; абыйн туристар йишди миллетни маданиятыква танышааъа. Муслагъни хивни маданиятни ишчерше — Джелил’ Наврузовейий Гул’сават Наврузовае йишин маданият мыкIаршиквайий маIънийбышиква гьихъа артымишаъа, конкурсбышее, фестивальбышее иштыракаъа. Манбышди ишис районын, республикайни маданиятни министерствайн югна къиймат гьооли. Мани хиваршини маданиятни марказбышин директорар ва ишчера республикайни дипломбышис, грамотабышис лайикьавъу. Мустафа Рамазанов ДР-на маданиятна лайикьыквана ишчий ворна.
М. Рамазанове джуни хаани маIгьаллейиб кIыл’на музей гивхьу вобна. Ары-арына мигьман манкъуни былахыква марахламишехьи .
Агар гьар цIаIхбышди хиваршее маIгьбын Мустафа чоджий хьиннен маданиятын ишчера вухьее, гьел’бедти, йишин маданият, таарых, югун аIдатбы миллетни аIрайл’ асырбына ахвасынбы.
Йишда кесетийвалла мааъаб вобна, Мустафа Рамазанов, Вагиф ГьаIджиев, Джелил’ Наврузов, МаIгьаммад ГьаIсилов, Гул’сават Наврузова, Джавгьарат Гераева хьиннен санаъаIт йикIеенче гьаъан инсанар лап сейракба вобунбы. ЙыIкьале манбы бадалааъас хъооIн джегьилераб шакIле къооджи деш.
Ши гыргын мизен устадар (язычера, шааирар, маъаIллимар, адабиятын танкьитчерр, журналистар) ва маданиятын санаъаIткарар джони байрамыква — Дагъыстанни маданиятни ва мизяаршини Йигъыква табрикааъа. Джанана сагъвалла ва ишее угъурбы аIзуламишаъа!
