Дохтурыйвалла дюнйейлхъа инсанна ыIмыр къорамишааъас къахувыйн санаъаIт водун. Гьаарункъус дешобна дохтурын санаъаIт гьаъасда кьисмат ва имкам гьуво. Дохтур ихьес аIкIелис серрастна, ацIаалис гуджнана, йикI темизна, рушватылхъа маIтях дешда, хыл’ сибыкна, рагьаIмнана, мурватнана ва ыIмрелхъа майил’нана инсан ыккан. Агар инсаныхъад манчин сурабыджад гьаIракатбы дешхьее, манкъуке дохтур ихьес деш. Мана инсанни джанна къаалим ихьес. Манке дохтур азраилилхъа сийкIал.
ЦIаIхбышди аIреенчеб доюкван дохтурар, ааIлимар хаIбба хъигъебчIу. Дохтурарше : АIшуров Бегьраме, Кьарнаев Сабире, Кьасумов МагьаIммаде, Мустафаев Бейдуллагье, Мирзоев Эмирджане, ЫIсаев Рамазане, Дабузов Абакаре, Рамазанов МагьаIммаде, ГьаIджиев Аллагьвердийе, Магьмудов Магьмуде, Незиров АIбдулле, Эфендиев Саламе, Кавузов Джебийе, ГьаIджиев Таджидине, ЫIсаев Таджиддине, ЫIмаров Сирадже ва мебынбыше джон дараджабы ишбышиква къалхымишаъу. Манбышин добы садджу югвалис агъмишаъа. Къийна манбышда вааджибна иш дохтурарше: Улуханова Лалае, МаIммадов Агъаширыне, Раджабов АIрзумане, Керимов УIмаргьаIдже, Ибрагьимов Геланийе, ЫIсмаилов Якьубе, АIгьмадов АIбдулнасире, Кавузов ГьаIджимаIгьмыде, ГьуIсейнов Алетдине, Кьарнаев Халиде, Ширинов Ширине, Маллеев Саиде, АIлиев Махаче, Мирзоев Мирване ва мебынбыше давамааъа.
Шахъаб югна дараджа алебтIуйн джегьил’ дохтурар Азербайджанылиб вобунбы. Къийна Урсиятыл’ни шагьарбышеейиб йишди миллетын гьаIракатыкван джегьилер ишлемишеебаххьи вобунбы. Нимеега шахъаб кар ацIан, хыл’ сибыкын дохтурар вухьее, шас манбышике дагъамийвалехъа гябкIуйнкъаI кумаг ихьесын.
Ши йишин раIгьматыххъа абкIынийн , миллетис хаIдын кумаг гьувойн дохтурарыб йикIел’хъаляаъас ва манбы джегьилершис чечнайс гивхьес.
Манбышда сайир Рамазанов МагьаIммад АIлийна дих ыхьа. МанкъукIле джамаъаIтни аIрее « КьоIни къелилин рентген» эйгьи ыхьа. Дохтур МаIгьаммаде гиххьыйн диагноз чIакIни клиникабышее тасдикьаъа ыхьа. Манкъве маалидже гьаъына инсан быкырра хъуваракка ыхьа. Манкъун ацIаал’, билиг профессорынчиква барабарда ыхьа.
М. Рамазанов 1939 сенни майни 25-чил’ Рутул районни Миххьейни хивее едике ыхьа. Молидни сенийн мактаб таамауйле хъийгъа, МагьаIммад Рамазанове Дербентни медучилищехъа иккечIу. Манке Дербентын медучилище югун ацIаал’бы гьеленчини сыранедын са ыхьа. Ман медучилище югни кьийматбышиква таамаы, йаIххъыляына ишлемишхьес районеехъа. Манчер мана оIтирауна ишлемишхьес Гыл’мецIни администрациехъа. Манкъвее Гыл’мецIни, Лекни хивее фельдшерын санаъаIт гьаъы.
М. Рамазанов 1967 сен Дагъыстанни девлет медицинайни институтехха эчIу. 1973-ъэсди сен ман ааIли мактаб таамаы, джегьил’ дохтур йаIххъыляъына ишлемишхьес Калмыкиейхъа. Рююстин районни Эльдниевскни поселокни больницайс хааIрна дохтурна гиххьы. Мааъар хьебыдле сенна ишлемишхьа хъарына Дагъыстанеехъа. Дохтур МаIгьаммад хаIдданани шагьареени больницабышеехъа ишлемишхьес хъортул’, анджах манкъвее джун миллет ешемишехьен джига сечмишау, няъас увгьее манкъукIле ацIа ыхьа нени чIырвал’бышиквайи ва дагъамийвал’бышика йишин инсанар мааъаб растына хъабайли.
Мана оIтирауна ишлемишхьес ЦIаIхни больницеехъа. Манке мани больнице Сувал’ни маIгьалыл’ни джамаъаIтын маалидже гьаъа ыхьа. Больницайни ыIгьтее 13 хивар ыхьа. Сабара хиваршеехъана поштина йаIхъджаб вухьа деш. Мани хиваршеехъан больницайн машин балкан вухьа. Сасса вахтал’ чIырынкъусахъа, ушах эхьени заъаIфайсахъа, къел’-хыл’ гьадкьурийнкъусахъа, кIац ыхьайнкъусахъа буранык’, йизык’, гёгъыйк’ пиядаба гьавайкIан ыухьа. Агар лазымдахьее, чIырына насылкIеехъа гиххьы мыгал’ний хъарайли. Эле гьамани дагъамни вахтал’ МагьаIммад дохтурее джун ацIаал’, гьаIракат бил’дираы ва джамаъаIтни аIрее хаIбна гьуIрмат къазанмишавъу. Маалиджебы гьаъас садджу ЦIаIхни дерайлин инсанарджаб деш абайли вухьа. Манкъусахъа, югни дохтурысахъа хьинне, мислягьаIтыс, джан ёхламишаъас районеенче, Азербайджангъанче инсанар абайли вухьа.
ЦIаIхеени больницехъа МаIгьаммад дохтур хъарыйле хъийгъа, больницайна иш, либас быкырба бадалувхьана. Манкъвее дохтураршина ва техперсонална иш къулайлхъа абчы. Вахтал’ плановой ёхламабы алгъайгьи гиргъыл’, профилактик вейбар гьар чIырвал’бышикен ва медын ишбы вахтал’ къеджи ыхьа хиваршее. Районеенче лазымын дарманбы ва дохтурын дезгагьбы аляатIа ыхьа. ЧIырынбышисын одхьуний нимеехье юг хъаы. Яраб маIгьдын хав ЦIаIхни дерайл’ ыхьее, МагьаIммад дохтур маалидже гьаъа дехьайн. Манкъвее диагнозыд вуджеени гийххьи, маалиджед вуджеений гьаъа. Манчиле хъийгъа инсан «кIунухьиннеений» хъехьена. Манке хиваршеени больницабышее гьаIшдийн медицинайн аппаратбы ыхьа деш. Манчихъа илдяакы, МаIгьаммад дохтурее УЗИ хьинне диагноз, чIырына ёхламишауйле хъийгъа, гийхьенний.
МIагьаммад дохтурыхъаб уфтанна дохтурна миз’ вухьа. Манкъвее инсанын психологие манзилее ашкараъанний. Вейбайквайий дарманыкваджар деш , манкъвее маалидже джувабыква гьаъа ыхьа. Лазымра ыхьее алдахьванас, алдайхьвананний. Анджах манкъуле наразийна чIырына ыхьанаджар деш.
Сабара сенбышиле ЦIаIхни дерайлин йыIкьнекин больница Мишлешни хивеехъа хъыккы. Маайир больницайни хааIрни дохтурни къуллухылхъа МагьаIммад дохтур гиххьы. Са сенни аIрее больница тезе мотор хьинне ишлемишехьи гидгъыл.
Манкъвее джуна хаIббанана ыIмыр цIаIхин миллет чIырвал’бышике хъувадкаъас къабсыр. Гьар цIаIхбышди хизанна мана гыранна мигьман ыхьа. Манкъвее, Аллагьыле хъийгъа, хаIбба инсанар оIлумыке къадтивхьанавъу. Деккин санаъаIт джуни духее Гьарунее алетIу. Сабара сенбына мана дохтурна Мишлешни больнице ишлемишхьа. ДжамаъаIтни увгьойква, манар саваднана дохтур ыхьа. Гойне мана ишлемишхьес Урсиятылхъа аркIын. ГьаIшде мана Тольятийни шагьарее хирург-травматологна ишлемишехьи ворна. Дохтурын санаъаIт гьаIшде джуни невабыше сечмишаъу. Астарханни медакадемиейни 5 курсее хааIрни хыдылее хъаIдаххъа, кIылинкъвее Астарханын медколледж таамаы, силибышди дохтурын санаъаIт хаIдхъехьи водун. 2000 сенийн октябрын 20 йигъ манкъуни дюнйейлхъа къахувыйни ыIмрен аIхреедын йигъ ыхьа. Алидни дерайл’ни хиваршеехъа чIырынбы ёхламишааъас гьаркIынийнкъа, мана аIджалын алертIуна.
Хыллийна ыIмыр гьидявъээйиб, МагьаIммад дохтурее цIаIхбышди таарыхе джун до къизлени гьаIрфбышиква гьадсыр. Манкъвее аазырбышиква йишди миллетин инсанар хъувабкавъу, анджах джусда дарман идяакына. МаIгьбын инсанар ваIш сенике са элейс абайли. ГьаIкIерар мана кIар ацIана, хыл’ сибыкна, мерынкъун ыкIар джулхъа аляатIана дохтур ыхьа.
Сагъра ахунахьий, манкъус гьайни сен 85 сенний быкырхьес. Аллагье манкъун гунагьбы багъышаъанбы. Ши манкъулхъа раIгьмат къихооли. Аамин!
