Гьаар сен Рамандина ваз дюнйейл’ шацыйнчиле йицIыдле йигъна гьихъа гивийгъал. Гьайни сен мана мартыни 11-чил’ гибгъыл. Дагъыстанни муфтиятни увгьойква, йишди республике цIеббыйна ХаIмна хаIм 11-ди мартылхъа хъооI, сивар аххъаххъа 12-ди мартыле гивгъалас. Са вазыле мана таамувхьайле хъийгъа, дюнйейл’ни мусурманарше джон аlзизын байрам кечирмишаъас.
Исламни диныс ыIбаадат гьаий, манчилхъан инам йикIеенче ыхьай ва динни гьаIкIеедын кIорааленчен ацIаал’ алеетIуй хаIдын сувааб водун. Гьайни гунагьбынани дюнйейл’ ешемишехьенкъаI, гьар инсанее гьаммашийни дюнйеехъана джига гьазирааъас вуккан.
Ши, цIаIхбыб, мусурманаршини уммайнбы вобунбы, манчихъа гора Исламни диныс ыIбаадат гьаъас ыккан. Темизна мусурманий ихьесдимее, хьобле фарз вобнан бирмишаъу:
1. Шаъадат гьауй. (Аллагьыле гъайре мерна дешда, МаIгьаммад (аIл.с.) манкъве къаховуна пейгъанбар ворна). Агар гьаман джуваббы йикIеенче, каамил’ни фыкреква увгьее , мана мусурманий ворна. Ыкканни миллетна, ыкканни сифатыквана мана ыхьай, тафавут сыкIылин джад дешин.
2. Йигъыс чини вахтал’ хьобле куб ( мичIейдийна, йыIкьыгьлийна, вергъенна, хаIнел’на, хаIмдийна) гиджараIххий алеетIу чини вахтал’ гьаый.
3. Рамандина ваз авхъуй. Рамандини вуза мусурманаршилхъа бирмишау водун сивара аххъый, гыргыни писди карбышике къирагъылхъа хъувхьай, нягьаIкьни карбышике туба гьавъуй.
4. ФитIра къайищий. Гьар мусурманийн бордж водун сенис джуни девлетике, малаке фитIра хъувой касибаршини, чIырынбышди йаIххъеехъа хъувой.
5. ГьаIдж къил’мишавъуй. Агар имкам вобхьее, мусурманийн бордж водун ыIмырее са элеесхьейир ГьаIджилхъа гьаркIыний. Маккеени ва Мадинеени зияратбышис ыIбаадат гьауй, горханабышилхъа гьаркIыний , чIакIни манзикбышее джамаъаIт кубар гьауй, бирмишауйн аIгьдбы быкырауй.
Мусурманни уммайн сене кьоIдле вааджибын, исламни диныква багълыданан байрамбы кечирмишаъа. Манчин са Ураза байрам шенсад Кьурбан байрам водунбы. Ши, цIаIхбыше, манчикIле Рамандин ХаIдын йигъый Кьурбанын ХаIдын йигъва эйгьи. Вазни календарыхъа гора ,гьар сен манбы йицIыдле йигъна шацыйле гьихъа алгъайгьи. КьоIни ХаIдни йигъбышди аIрее йигIцIал’ йигъ эйхьи. ЦIедда Рамандин ХаIдын йигъ кечирмишаъа, гойне Кьурбанын хаIдын йигъ. Рамандини ХаIдни йигъыкIле аIрабна мизяаъани оIлкабышил’ Ид ул’- фитр эйгьи, амма тюркна мизяаъани оIлкабышил’ ва медни мусурманар ешемишоохьени оIлкабышил’ Рамазан Байрам, Ураза Байрам эйгьи.
Рамандини вуза Аллагьыс джуни къуларше хаIм-йигъна ыIбаадат гьаъа. ХьебцIал’ йигъна манбы сиваадженбы. Йигънийигъын не кар ойхьан деш, не хьян илёгъа деш. Мани вуза гьаIкIени мусурмане вудже вудж нягьаIкьни ишике, напсыке къорамишаъа. ЙикIеехъа темизин ниятбы аляатIа. Миз темиз’ба гьувааджи, гьаъан ихтелет’ гьор дешин , саламатын эйхьи. Мани вуза сана-санкъуни хатрес хъоотIа деш. Рамандини вуза гьеххъыйн ниятбы, доъаIбы АIллагье зарада кьабыляъа. Мани вуза инсаныс ыIмыр темизни варакьыле гивгъаласда имкан гьооли. Агар гъу гьауйни гунагьбышиле йикIеенче пашманехьихьее, сайид гьидяъас гъуджад вакIле эйгьихьее, манке гъу гунагьбышике азадаъана. Рамандини вуза джегьеннямын дарвазабы утIумехьенбы, амма дженнетин дарвазабы аахъы эйхьи. ВаъаIз’ вобна: «Агар инсанаршикIле Рамандини вазна кьуват, батIраалла, гудж ваацIавхьанахьий, манбыше эгьесынний: «ЫIмырволли Рамандина вазхьий вухьа».
Рамандини вуза гьаагва вобна хьобле куб вахтал’ гьавъуй. Сувааббы хаIдхъехьи, агар джамаъаIтыква саджигее манбы гьеъэе. ХаIмдийни кубаршиле хъийгъа Рамандини вуза тараIвгьий гьааъа. ТаIравгьийн кубар джамаъаIтыква саджигее гьаъа. Манчихъаб чина кьувва, чин сувааббы водунбы. Рамандини вуза Кьадиргеджейна хаIм хъабайли. Мани хаIмде гьеххъыйн диляг Аллагье кьабыляъан. Мана эн югна хаIм вобна. Кьадиргедже, ааlлимаршини увгьойка, вузани аlхреени йигъбышилхъа хъавайле. Рамандини вуза рагьмаIтыххъа абкIынни инсанаршини рыгьыIле Кьуръан хъаIбхъый хаIдын сувааб водун. Рамандина ваз тамувхьайни йигъни мичIеед, ХаIдни Йигъын кубар гигъалассе, хизанни вукIлеле фитIра къайищес ыккан. Маныд касиб, етим, ыIляадж дешди мусурманийс гьелес ыккан. Агар мани йигъыл’ йигъни хааъар арына мигьман ыхьее, манкъулед къайищес ыккан. ФитIрайн оIлчи, ненкъуке нимеений гехьа ва нягьаIдый ва ненкъусый гьелес манзикбышди имамаршике хъийгIанас ихьесын.
Сен-сениле, шукур Аллагьылхъа, Исламни дин чини кьайдайл’ гьаъан цIаIхбы хаIбхъоохьи вобунбы. Манбышди аIрее хаIббананбы джегьилер вобунбы. Садджу, дин сиясатыква аликкаъас ыккан деш. ГьаIкIени динилхъа арыйни инсанни йикIее мерункъус писин гьауй мысаджад эйхьен деш, нейиб манкъвее мерункъулхъа хыл’ къалхымишааъас деш. Исламын дин ачухын , майиликван, раIгьымыкван, уфтанын, сибыкын, хъодкуйн, инсанаршина раIгьатыйвалла гозетяаъан дин водун.
«Нур» кIазетни редакциейн гыргын мусурманар Рамандини вузака табрикааъа. Аххъасын сивар, гьаъасын кубар, гьеххъасын дилягбы, гьаъасын ниятбы, къайищесын фитIрабы Аллагьее къабыляъанбы! Аамин!
