79-ле сенна гьихъа, 22-ъэсди июнил’ ХаIбна Ватанна даIвъий гибгъыл. Манчин быкырын дюнйе сайидкьыл. СаъаIт 4-чил’ нацистаршини Германиейн Совет гьоIкуматылхъа ярахыквана гьуIджум гьавъу. Анджах аIхреени йигъылхъаме даIвъий гид’вийгъалва умыд йишди гьоIкуматыхъаб вухьана.
Совет гьоlкуматни хааIрункъукIле И.В.СталиныкIле ва авхуйни чIакIни регьбераршикIле гьоIкумат даIвъийс гьазирда дехьай ачухда ацIа ыхьа. 1939-ъэсди сен СССР-нийий Германиейни аIрее даIвъий сана-санкъука гьидяаъасда савда гьавъу вухьа. Амма МаскIавыхъад манчилхъан инам ва Гитлерылхъан ыIгьтибар ыхьа деш. Дюгленда Совет гьоIкуматылхъан басхын гьаъасын «Барбароссын» пIлан Германиейн 1940 сен гьазирау. Гитлер ва джун гьихъийалланбы мислягьаIтеехъа хъабы: дюнйе джос быкырда таъаIбий гьаъасдимее, СССР дагъылмишаъас ыккан. МаIъданбы аххъыйле хъийгъа, Англие ва медын гьоIкуматбы аххъас вахарийда ихьес. 22-ъэсди июнни саъаIт 4-чил’ Германиейни самолетбыше Совет гьоIкуматыни шагьарбышилхъа бомбабы къаъа гибгъыл. Манбышин къошунбы йишди сергьатенче илгъечIу. Совет гьоlкуматни хааIрункъукIле И.В.СталиныкIле ва авхуйни чIакIни регьбераршикIле гьоIкумат даIвъийс гьазирда дехьай ачухда ацIа ыхьа. 1939-ъэсди сен СССР-нийий Германиейни аIрее даIвъий сана-санкъука гьидяаъасда савда гьавъу вухьа. Амма МаскIавыхъад манчилхъан инам ва Гитлерылхъан ыIгьтибар ыхьа деш. Дюгленда Совет гьоIкуматылхъан басхын гьаъасын «Барбароссын» пIлан Германиейн 1940 сен гьазирау. Гитлер ва джун гьихъийалланбы мислягьаIтеехъа хъабы: дюнйе джос быкырда таъаIбий гьаъасдимее, СССР дагъылмишаъас ыккан. МаIъданбы аххъыйле хъийгъа, Англие ва медын гьоIкуматбы аххъас вахарийда ихьес. 22-ъэсди июнни саъаIт 4-чил’ Германиейни самолетбыше Совет гьоIкуматыни шагьарбышилхъа бомбабы къаъа гибгъыл. Манбышин къошунбы йишди сергьатенче илгъечIу. СаIъат 6-ни сурал’ (5:30) Германиейни вакиле Вальтер Шуленбурге Совет гьоIкуматни регьбераршис даIвъий Германиейн СССР-ква гибгъылва хабар гьуво. ХаIбна Ватанна даIвъий 5-ле сенна цIыцIавхьа. МаIгьаб хаIбна даIвъий дюнйейни таарыхее вухьана деш. ХаIддамееган гьоIкуматбы даIвъийе къаришмишхьа. Манчин дюнйейлхъа вайсийвалла, вераныйвалла абы. Аазырбышиква хивар, шагьарбы зерзибау. Милйонбышиква даIвъийе инсанар батмишивхьа. Ушахаршике етимар, едаршике сипIырер гьавъу. Мани даIвъийн энки такьатукан, уфтанын гадебы, ичера гьоIбгъу. Анджах манчин гьассырыйн аджибы, уцIурбы, ярабы гьаIшдед мейид водунбы.Мани даIвъийе медни миллетбышиква саджигее йишди цIаIхбышед (йихъбышед) хаIдын иштырак гьау. ЙикьаIле хъооIни архайн геледжагъ азадын, рагьаIтын, болын ихьеджинва, манбышис джон джанбы хъийккын деш. Йихъбышди даIвъийни эскерарше джони миллетын до аIршелхъа алхъадчу. Джона дих даIвъээхъа оIтир гьидявъуна йихъбышихъаб хизан вухьа деш. ХаIббананбы душманни гуллейке гьабтIыйнбы. Сабарабы батмишеебхьайнбы. ГьаIшдед ацIа дешодун, няайий ва нени оIлумыкейий манбы гьабтIу. Сабарабы яраламишивхьа манче сабкIыл. ГьаIмагьдын джад уцIур медни миллетбыше цIыцIау. Садджу 27 милйонмеегана инсан СССР-на хъикIу, аазырбышиква хивар , шагьарбы веранау, гьоIкуматын экономика кутяу. Анджах инсаныке манчин дарс алеетIас даIхийн. Нацизм донани хочейн калле манке быкырда эзмишау деш. Къийна Америкайни кумагыква ва джони «десмалчершини» кумагыква мед манчин «быIт’» къалхымишаъа гидгъыл.