Августни 4-чил’ Бабаюртни районеени рутулбы ешемишоохьени Тезе Быршни хивее ыIлимыква багълыданан конференцие « Кавказско-албанские народы: история и современность» илгъечIу. Ман Регионбышди аIреени джамаъаIтни ташкилатни « Конгресс кавказско-албанских народов» мислягьаIтуква къурмишаъы. Ман ташкилат къейдеехъа Тулайни шагьарее алеетIу водун.
Быршни хивее илгъечIуйни конференциее таарыхыква, языйка ( мизеква), аIдатбышиква ва адаббышиква, джегьилершис тербие гьувойква, машрыкыл’ни Кавказыл’ ешемишехьени миллетбышиква алаакьан суалбы иляккы.
Конференциейна маджлис Тезе Быршини хивни шадлыгъбы алгъайгьени утагъее «Дагъыстан» илгъевчIу. Мана маджлис гивгъалассе гьихъа утагъ беземишаъы, тезеда къайиккыйни дагъайдни сыныфбышисын китаббышин гьагуй (выставка) кунджее тешкиляъы ва аппаратурабы гьазираъы.
Мани йигъыл’ гьам тезеда къайиккыйн дагъайдни сыныфбышин китаббы презентовать гьаъы. Сайид гьаман эгьес ыккан, ман китаббы рутул мизени быршни лугъадыл’ къайиккыйнбы водунбы. Манбы рутулбышди адабиятни мизеква гейд уйгъунда хъооI дешодунбы. Манбы хъаIдхъийни министерствайни иджазайква деш къайиккы, меценатарше джони харджыйбышиква манбы чапаъы. Манчин авторар Шакир Давудов ва Муса Максимов вобунбы.
ЫIлимни конференциее иштыракаъас ва докладбы гьаъас ааIлимар (язычер, таарыхчера, этнографар) , китаббышин авторар , ыIлимын ишчера , Быршни йыIкьнекни мактабын маъаIллимар, джамаъаIтни ташкилатбышин эл’чера, маъаIллимара, джамаъаIтчера, журналистар, спортсменар ва Тезе Быршни хивын джамаъаIт сады. Конференциее иштыракаъанбышди аIрее Россиейни медни субъектбышиле, шагьарбышеенче ва хаариджи оIлкайле абыйн эл’чераб вухьайнбы. Садджу рутулбы джаб деш, медни дагъыстанни джамаъаIтбышин эл’чераб вухьайнбы.
Конференцие МОО «ККАН» ташкилатни са садрее Шакир Давудове ачухаъы. Манкъвее абыйн мигьманар саламыква къаршиламишавъуйле хъийгъа , цIеддыйн джуваб хивни агъсаххъал маъаIллимыс Велиюлла Селимовыс гьувы. Гойне марахыкван доклад МОО «ККАН» ташкилатни шениса садрее Ризван Максимове гьаъы. Манкъвее сабыйнбышис ташкилатын вуккеккани ишина, гьаIллаъани суалбышда, къалхымишаъани дагъамийвал’бышда хабар гьувы.
Дагъыстанни мизяршини гьаIкIеедын чыхыш ва манбы нягьаIдый гьуваджес ва гьаIракатеехъа адчес ДДУ-ни профессоре, филологиейни ыIлимни докторе, ДР-ни Халкьни Маджлисни депутате Узлипат ГьаIсановае гьаъы. Рутулни мизени гьаIкIеедын чыхышбы ДДПУ-ни профессоре АIлисултIан АIлисултIанове , джамаъаIтче Вагьаб Казибекове гьаъы. АI. АIлисултIанове хивни ва мактабни китабханабышис вуджее одкIунийн рутулни мизен лугъадбы пайис гьувы. Марахыкван тезеда къайиккыйни китаббышди гьаIкIеедын чыхышбы Азербайджангъанче абыйни китаббышди авторарше, шааирарше Муса Максимовейий Ил’яс Черкезове гьаъы. Муса Максимове джун китаббы киърилицайл’ни алфавитыл’ Шакир Давудовыква саджигее одкIун, анджах Ил’яс Черкезове латыницайл’.
Манбышди чыхышбышиле хъийгъа китаббышди гьаIкIеедын фыкырбы «Нур» кIазетни журналисте, ДНИИП-ни ыIIлимни хааIрни къуллухчее Кьурбан Омахановеагъмишау. Манкъвуни увгьойква, гыргын мактаббышис гьазираъан китаббы адабиятни мизел’ ва са алфавитни хатIыл’ ихьес ыккан. Гьел’бедти лугъадбышеедын джуваббы синонимбы хьинне мизее ишлемишаъас ыккананбы. Китаббы окIанассе гьихъа программа гьазирааъас вуккан. Программаб, китаббыд миз’ ваацIани аIлимее, ед’ни мизелин дарсбы гьелени маъаIллиме ва методикайква маIшкьулехьени ыIлимни ишче саджигее къурмишаъас ыккан. Быршни хивни лугъадыл’ къайиккыйн китаббы хизанбышее, мактабее дидактик материал хьинне ишлемишаъас ихьесын. Кь. Омаханове хаIбна кьиймат китаббышди автораршини заIгьматыс гьувы. Манкъвее джун китаббы МОО «ККАН» ташкилатни садрыбышис Ш. Давудовысый Ризван Максимовыс гьувы.
Тезе Быршини мактабни директоре Фарух Бабаевейид эле гьаманчини гьаIкIее джун чыхыш гьаъы.
Ман конференцие къурмишаъас ва дагъыстанни миллетбышди мизершиква, этнографиейква, таарыхыква багълыданан ыIлимын суалбы къалхымишаъас хаIдын кумаг МаскIав ишлемишехьени ааIлиме Халилов Шамиле Рустамни дихее гьаъы. Мани йигъыл’ конферециее Каказ — албан миллетни гьаIкIеедын марахыкван ыIлимын доклад гьаъы. Манкъвее суалбышис джаваббы хъувы.
Конференциее гьар темайс ааидын чыхышбы Быршни администрациейни хаIрункъвее С. Селимове, ДР-ни спортни министрни кумагчее А. Гапизове, юристе К. Рустамове, гьичIоокаранбышди тренере Н. АIлимове, маъаIллиме Н. Мазанове, теологиейни ыIлимни ааIлиме М. Садыкьове ва мебынбыше гьаъы.
Конференциейн екунбы Ш. Давудове ыIхы. МислягьаIтеехъа хъабыйнбы маIгьдын маджлисбы экIда-экIда гьар районбышее, шагьарбышее алгъагьас ва алебтIуна иш аIхреехъаме гьивхьарааъас. АIхрее едигарыс саджигеедын шикыл’бы ыIхы.
Гьел’бедти, абыйни мигьманаршис, хивни джаIмагьатыс конференциее къурмишаъыйни ишкарарше ва хивни администрациейн югна дават гьувы. Абыйн мигьманар къайиххьыйнчиле, къаджейнчиле разийба авху.
