Къийна республикайни хаlдданани тасарруфатбышее гуджнака торпахбышейхъа кьыIдмийн тохумбы эзана иш ал’гьааI вобна. Манбыше мыкlал’бы гигъалассе, цывлийн ишбы быкырааъасдимее гьаIракат гьаъа. Рутул районын тасарруфатбыд мани таркIей вобунбы..

Гьаlшде районыхъад 20 чаlкlын, 76 фермераршин, 5 000 агъаллан хусуси тасаруфатбы водонбы. Манчини аlрайл’ торпахбы садджу чlаlкни тасарруфатбыше эза. Авхуйнбыше малкъара гьувджийка маlшгъулба вобунбы. Тасарруфатбышин хаIдданан эзан чIиебы Рутул районни Бабаюртни бинабышил’ водонбы.
Районыхъад къийнийни йигъыл’ Бабаюртни дюзил’ 7304 гьектар чlиейн водун. Манчике 3542 гьектар экиныс, 442 гьектар окlас, 3300 гьектар оlрышбышисджурау, 20 гьектарыд багъбышин аххъаххъа. Экиныс джурауйни 3542 гьектар торпахыке 3268 гьектар тасарруфатбыше ишлемишаъа. Ахуйн 273 гьектарыд ишлемишаъасын имканбы дешинбы. Няъас увгье, махъа хьян гьийхьар деш.
Районна хааIрна агроном ГьыIсейн Мамедове тасарруфатбыше къийна вуккеккани ишбышике гаф гьааъанкъаI увгьойн: «Гьайни сенни цывлихъа районни хивни тасарруфатбыше 800 гьектарейхъа кьыIдмийн тохумбыний эзас назарей аххъы. Къийнийни йигъылхъассе гыргынбыше эзу таамхьайнбы. Мана иш вуккейсдимее СПК-быше гьийгъанче гьихъа трахторбы, тохум аагьан техника ва сабара медын лазымын карбы гьаIзирау ыхьа. СПК «Свердлов», СПК «К.Маркса», СПК «Мишлеш» джо гибгъылна иш гьагуйни вахтале гьихъа чIав гьавъу. Къийнийни йигъыл’ экынбышее уфтанда гог илхъечIу водун. Районыхъад кьыIдмийн тохумбы идезан тасарруфатбыд водунбы. Манбыше джохъад водун торпахбы кIормабышис гьайсар. Дагъамна вазият СПК «Правда», СПК «Микикский», СПК «Верхний Катрух», СПК «Ленина» яранмишувхьа. Манбыше торпахбы эзассе гьихъа агрокомплексын ишбыний ыккейс ыккан. Торпахбышис эзассе гьихъа хьян гьелесний лазымда. Архбышей хьян дехьайхъа гора, эзуйбы геджвалейхъа гидхьу. ХъооIни сен тасарруйфатбышис хьян хъадайлен архыбы гыргыда темизяъасынбыва шахъаб умуд вобна. Манчихъа ил’дяакы, тасарруфатбыше джони гьийд манчиква багълыбана иш быкыравъуна».
Гьайни сен тасарруфатбыше чIиейхъа югун тохумбы эзу. Манчин аIрайл’ 60 % доюкан сорт, 40 % репродукционный тохумбы эзу водунбы. МаIгьдын тохумбы Дагъыстанеэ гьаIзираъа деш. Манбы Ставрополни крайиле ады.
Районни СПК-бышин вукIлелинбы эзуйни торпахбышее аляуйни гогыле разийба вобунбы. Манбы хъооIни сен манчике югун центнербы алятIас умудба вобунбы.