ЦIаIхни мизена хааIрна устад

Мартни 17-чил цIаIхни миллетни машгьур ааIлимын, филологиейни ыIлимбышда доктор, профессор Гьарун Ибрагьимовун ваIш сен быкырехьи. Апрельни вуза манкъуни юбилейис къадсырыйн Дагъыстанни девлет педагъожи университете ыIлми-практик конференцие илгъечIес.

Мишлешелий Халилна дих Гьарун Ибрагьимове Оорункъве джус къайиккыйни мол’цIале йигIни сенике хьоцIал’ сен ыIлимыс къадсыр, гьаракатука мани джигъырыл’ гьоргьул’. Мани манзилее манкъве гьавъуйни ишихъаб аIхир-кьарайл’ дешда.
1965 сенее Гьарун Ибрагьимове кандидатна диссертация мудафиа гьавъу, филологииейни ыIлимбышди кандидатни дараджайс лайикьхьа. Манкъуни ишна ыIлми регьбер Азербайджаныл’ ва Дагъыстаныл’ югна ацIана, маIшгьур ааIлим, профессор АIбдулетIифна дих Селим ДжаIфаров ыхьа. Диссертация мудафиа гьавъуйни хьебни сениле Гь. Ибрагьимове «ЦIаIхни мизен фонетикIа одкIун». Манчиле хъийгъа чапейнче «Рутулна миз» китаб хъигъечIу. Мани китаббышис йишди ааIлимаршиле гъайре, хаариджийни ааlлимаршед ахтыйна кьиймат гьуво. 1980 сенее Гь. Х. Ибрагьимове МаскIавни шагьарее докторна диссертация мудафиа гьавъу, профессорын до алятlу.
Къадле сенна Гьарун маъаIллиме Дагъыстанни ыIлимни Академие заIгьмат гьавъу. Аазырий мол’цIале кьоIдъэсди сениле ыIмырни аIхреехъамен манкъун сенбы Дагъыстанни девлетни педагъожи университетыка багълыдаыхьа. Манкъве хаIдда сенбына вудже ачмышавъуйни умуми мизяаршинийий дагъыстанни мизяаршини кафедрайс хаIбвалла гьавъу. Аазырий ючIуIдваIще ючIаIлесди сенее цIаIхни, агъулни. рутулни мизяаршис «Языйкван мизяар» дараджа гьуво. Манчее хаIбна заIгьмат кIыл’ни миллетни хааIрни духайлхъа Гьарун маъаIллимылхъа гёохьа вобна. Гьамани сенее джад Дагъыстанни педагъожи институтни факультете дагъыстанни мизяаршин шоIъба ачмышхьа. Гьелбетте, мана ишиб Гь. Ибрагьимовни хаIдни кумагука, гьаракатука кIацIалхъа гьибхьыр.
Гь. Х. Ибрагьимове къанчиле агъаллан филологиейни ыlлимбышин кандидатар гьаIзравъу. Манкъуни хаIбвалика йигIни ааIлиме докторун диссертациябы мудафиа гьау. Гьарун маъаIллим маIшгьур ааlлим хьинне садджу йишди оIлкае джар деш, мана хаариджи ааIлимаршини арейир геедни доюка ыхьа. Манкъуни китаббыше Швециейни, Голландиейни, Англиейни, Америкайни китабханабышее лайикьна джига авхъу. Кавказни мизаршини хааIрни санаъаIткарни дараджайл’ профессор Гь. Ибрагьимове оIлкее ва хаариджийл’ илгъейчIени ыIлми конференциебышее иштыракау.
ИлгъевчIуйни асырни ючIаIлесди сенбышее профессор Гь. Ибрагьимовни хагьишиква Мишлешни хивее цlаlхна миз хаlрхъивхьес ниятыква Маскlавни университетын мизяаршиква багълыданан экспедиция ишлемишхьа. Манчис профессор Александр Кибрикэ хаIбвалла гьавъу. Манбыше маlълумат гьелени мишлешбышди кумагука хаlбна иш къавджу. Мани сардан чапыке молюдваlш варакьыке ибаратнан китаб къайккы. Ман китаб дюнйейни мизяаршини ыIлимыс, Дагъыстаныс, цIаIхбышис хаIбна пай вухьа.
ИлгъечIуйни асырни ючIаIлесди сенбышее Гьарун маъаIллим цIаIхни мактаббышди дагъайдни сыныфбышис китаббы одкIунийка саджигее, журналистни пешейкар машкьулехьи гиргъыл. 1995 сенни июльни вузани 1-чил цIаIхни миллетни кIзетин цIеддыйн номер хъигъечIу. Мана хаIбна, гранна пай йишди халкьыс цIаIхйелий АIрыф УIмарове ва, гьелбетте, мишлешелий Ачлей Гьаруне гьуво. Хьони сенни манзилее манкъве «Нур» кIазетис хаIбвалла гьавъу, сифтийна редактор хьинне таарыхехъа джун до одкlун.
Гьарун маъаIллиме джуни гьихъийъалла журналистна пеше хаIбхъивхьес джуке дарс алятIуйн телебабы савъу. Манбышда сайир зы ыхьа. Манкъука ишлемишхьес зас гьувона Аллагьыкена кьисмат вухьа. АIзизни маъаIллимыка алгъавгьуйн сенбы нишикаджад бадалаъас дехьи. «Нур» кIазет арайлхъа хъадыйле хъийгъа, Дагъыстанее цIаIхбы миллет хьинне вацIоохьи гибгъыл.
КIазетее джуна макьаала денан саджад нумра хъигъечIен дешдий. Агар манбы саджигеехъа сеъээ, цIобан са китаб къайиккас эйхьи. Гьарун маъаIллиме одкIунийн макьаалабы цIаIхбышди таарыхни, аIдатбышди, ешайишни, гивъур-сугъооцыйни гьаIкIеедынбы ыхьа. Манкъуни гьар кал’майхъаб кIорана маIъна вухьа. Агъсаххъал журналист Гьарун Ибрагьимов Дагъыстанни, Урсиятни журналистаршини арайл’ гьуIрматуканий. Манкъус гьувойни журналистаршини «КIыняагъана лыIкь» мукафатын» увгьойн джуваббы субут гьаъанбы.
КьоIни аазырий хьодъэсди сенее «Нур» кIазетни йицIни сенийс къадсырыйн шадлыгъбы илгъечIу. Мани манзилее хаIдни гьаракатыква джона иш вуккуйни журналистаршис мукафатбы гьуво. Министырни хыленче цIеддыйни пайис журналистикайна ветеран Халилна дих Гьарун Ибрагьимов лайикьра къаджы.
Гьарун маъаIллимыс Аллагье гьувойни ва заIгьматыка къазанмышауйни талантбышихъа сергьат вухьа деш. Манкъун гьунар адабиятейид ашкархьайн. Манкъве цIаIхни ва урусни мизел’ одкIунийн хилидже асарбы водунбы. Гь. Ибрагьимове тарджумачий хьиннер адабиятее хаIдын из гьадсыр. Манкъве геедни устадийваликва цIаIхни мизелхъа А. С. Пушкинын, Семед Вургъунын, УIмар Хайямын, Низами Ганджавийн, Расул Гьамзатовын, Фазу АIлиевайн асарбы сакIалау.
КьоIд аазырий йицIыдъэсын сеныд манкъуни йикIел’ ахвасди сенбышин са ыхьа, няъас увгьее Дагъыстанни девлетни педагъожи университете профессор Гьарун Ибрагьимовни едике ыхьайни 85 сенийс къассырыйн ыIлми конференцие ыхьа. Манчее йишди оIлкайни джурбаджур регионбышенче абыйни мигьманаршиква саджигее, хаариджийле абыйни ааIлимаршед иштырак гьау. Манчиныд Гьарун маъаIллимыхъаб дюнйейл’ни ааIлимаршини арее хаlбна гьуIрмат вухьай субут гьаийн. Гьамани джад сенее манкъве Ю. НурмаIммадовука санад одкIунийн цIаIхнийий урусни мизелин лугъат къайиккы. Ман йишди халкьыни таарыхе цIеддыйн лугъат ыхьа.
Гь. Х. Ибрагьимове цIаIхни миллетни мизеква, маданиятыква алакьана хылийна ыlмыр гьавъу. Манкъуни увгьойка, «джус Оорункъве къавккуйни манзилее халкьнимее, ед’ни мизенимее аIхан гьаъас чалышмишхьана». ГьаIкIебаб манкъуни йишди халкьына миз’, адабият, маданият артмишхьайниме къаджейни ишбышихъаб кьараал’ дешда.