Ушахаршин къыlлийн истирагьатбы таамхьес сикlыл’на вахт авху. 2022-2023-ъэсди тезе хъаlдхъыйни сенбышис республикайн мактаббы гуджнака гьаlзираъа водунбы. Сентябрьни 1-чил’ ушахар мактабейхъа хъавалессе, манбы абрелхъа адаччи водунбы.
Къийна, гыргынанкъаl хьинне, Дагъыстанейиб хъаlдхъыйс хаlбна фыкыр гьооли вобна. Республикайни Хааlрынкъве Сергей Меликове гьар элеес алгъайгьени иджласбышее, горушбышее муниципалетбышин вукlлелинбы мактаббышена вазият юг хъааъас хъоотlал. Мааъад растына хъайлен сабара нагьаlкьыйвалла аlрейнче алятlасдимее джурайда тапшырыгъбы гьели. Гойне хьинне тезеда аляъани хъаlдхъыйни объектбышис назарат гуджламишаъасын тадбырбы къеджи.Къийна, гыргынанкъаl хьинне, Дагъыстанейиб хъаlдхъыйс хаlбна фыкыр гьооли вобна. Республикайни Хааlрынкъве Сергей Меликове гьар элеес алгъайгьени иджласбышее, горушбышее муниципалетбышин вукlлелинбы мактаббышена вазият юг хъааъас хъоотlал. Мааъад растына хъайлен сабара нагьаlкьыйвалла аlрейнче алятlасдимее джурайда тапшырыгъбы гьели. Гойне хьинне тезеда аляъани хъаlдхъыйни объектбышис назарат гуджламишаъасын тадбырбы къеджи.Гьайни сен манкъуни хаlбвалика республикее 12 тезе йыlкьнекин мактаббы аляъас. 7 000 агъаллани шигыртын мани мактабышее билигий тербие алятlас. Манчиле гъайре республикайни джурабаджура джигабышее ушахаршин бахчебыд истифадейхъа хъувой назарее аххъы водунбы. Аlхырейни сенбышее «Хъаlдхъыйни» проектыка республикее мактаббы аляу, истифадейхъа хъувойнбы. Манбышин хаlддананбы акьаlнани сувал’ни районбышее аляуйнбы водунбы. Няъас увгьое, манбы гьинчиле хаlдда сенбына гьихъа аляуйнбы ыхьайхъа гора, геед бербадни вазияте ыхьа. Манчиле гъайре, республике джурайба «100 мактаб» донана программа ишлемишоохьи вобна. Мани программайка гьар сен гьеххаалика йиссе хъыхьайни мактаббышее ремонтын ишбы ыккекканбы. Гьинчиле сабара вахтна гьихъа республикайна хааlрна Сергей Меликов Рутул районейхъа гьаркlынийнкъаl, джун горуш 1-ъэсди мактабейнче гидгъыл. Мааъад къаджейнчике мана наlразийра аху. Мактабее гьинчиле сабара сенбына гьихъа «100 мактаб» донани программайка ремонтын ишбы ыккы. Амма манчихъа ил’дяакы, мааъаб хаlдданани саlгьфбышис йаlхъ гьуво. Маlгьдын гъалатбы садджу мани мактабейджад деш, районни хаlдданани мактабышее растына хъайленбы. «100 мактаб» программайква багълыда районни хаlдданани мактаббышее ремонтын ишбы ыккыйнбы. Гьаlшде гыргынанкъаl сыныфбышис къуlмалла гьоолен системабы ишлемишехьи водунбы. Манчиле савагьийда мактаббышин чардахбы, аккабы, къулеббы, пlолбы, хъуlркбы тезелемишауйнбы, баругбы уфтанни сайдингыка утlумауйнбы. Мани сардан гьауйн ишбы ачухда къеджи водунбы. Амма къийнийна мактаббышда дагъамийвалла медни карее вобна. Геллесди мактаббышее водун мебель йиссе хъыхьа. Партабы, ойкlанан кьувабы ва сабара инвентарь гьинчиле хаlдда сенбына гьихъа хъадыйнбы водунбы. Манбы тезенчика бадалауй, шавниджад фыкрейхъа хъооl дешин. Рутул районни Цlаlхни дерайл’ 6 йыlкьнекин мактаб ишлемишехьи. Манбы Гыл’мецlни, Миххьегlни, Цlаlхыйни, Муслагъни, Мишлешни, Джинаlгъни хивын мактаббы водунбы. Манбы «100 мактаб» донани программайка ремонтейнче хъигъечlы.Гьайни сен мани программейхъа Гыл’мецlни хивын йыlкьнекин мактаб иккечlу. Къийна мактабын къадын ишбы быкырау, адын ишбы ыккекка водунбы. Манбыд мактаббы гигъаласее быкыраъасынбы.Кьоlдле Бабаюртни зонайл’ни еррашмишхьайни Калелиний, Тезе Муслагъын мактаббы водунбы. Манбы Кизилюртни ТУНО-ни ыlгьтее водунбы. Мактабын бинабы хаlдда сенбына гьихъа аляуйнбы водунбы. Гьинчиле сабара сенбына гьихъа манбы ремонтейнче хъигъечlы. Мани мактаббышда дагъамийвалла сыныфбышди кеситийваликва багълыба. Ушахарше кьоlни смена хъаlдаххъа. Тезе Муслагъни хивни йыlкьнекни мактабна директор Сафар Наврузовни увгьойка, къийна мактабе гуджнака ремонтбы аlлгьаа водунбы. Манбы быкырхьайле хъийгъа, къадын ишбы гигъалас. Манчиле гъайре, гьайни сен йиссейн мебель тезенчика бадалаъасын умудбы водунбы. Мани карее хъаlдхъыйни управлениейн кумаг гьаъасынва джуваб гьуво. Къийнийна цlаlхни миллетын ушахар хъаlдаххъани мактаббышда энки хаlбна дагъамийвалла манбышихъад спортзалбы дехьай вобна. Мана мисала аlрейнче алябтlасдимее мактабни директорарше хаlбна иш вуккекка. Амма гьалекийс гьиччудджад бадалхьа деш. Мана мисала къийнаб ачухба авху вобна.
Федерални ва республикайни правительствабыше ушахаршина сагъламийвалла гьуваджесдимее хаlдда джурабаджура программабы аlхырейни сенбышее ишилхъа адчы. Къийна шагьарбышее, районбышее, хиваршее спортынзалбы, майдамбы аляъа растына хъайленбы. Амма манбы шалхъа гьидхьыр деш. Физкультурайн дарсыбы шыгыртарше юххьан, къыlлина, цывлихъа, кьыlдмина аккас алгъайгьи.Хъийгъыйна югна программа ушахар ивийкараъасдиме мактаббышис автобусбы гьоолена программа вухьа. Цlеддыйни сенбышее манбы гыргыни мактабышихъад ыхьайнбы. Хъийгъа-хъийгъа манбыд адкlынийнбы. Гьаlшде автобус садджу Цlаlхыйни хивни йыlкьнекни мактабыхъаб вобна. Манчин Хьойикни хивын ушахар мактабейхъа гьвхьараъа.. Джинаlгъни хивын йыlкьнекин мактаб са вахтал’ сувал’ хаlдынний. Махъа кlуссурбышин, калел’бышин, мухаlхбышин, атталбышин, коршбышин ушахарний хъавайленбы. Къийна добы агъмишауйни хиваршейнче инсанар кочмишувхьа аlл’гьаанбы. Манчихъа гора, мактабейхъа хъавайлен ушахарыб кlыл’ хъувхьа. Маlгьаlбна дагъамийвалла Цlаlхни дерайл’ни гыргыни мактаббышихъаб вобна. Джаван аилебы дехьайхъа гора, мактабейхъа хъавайлен ушахарыб дешинбы. Мактабна директорни Наджмуддин Гьаlджиевни увгьойка, гьайни сен цlеддыйни сыныфейхъа ёкьуйре ушахар хъавалес. Манчисыб ши шадба вобунбы. Сабара йыlкьнекни мактаббышее манбыб дешинбы. Мани къайдайлин джурабаджура дагъамийваллабы нейинки марказыле аlкьаlнани джигабышее, шагьарбышейид водунбы. Манбы аlрейнче алятlасдимее вахт вуккан. Манчихъа ил’дяакы, гыргыни хиваршее ишлемишехьен мактаббы тезе хъаlдхъыйни сенис гуджнака гьаlзирехьи водунбы. Манбыше пlолбышис ширбы, баругбышис кирадж ыхыlйхаl водунбы. Мактаббышди директораршини увгьойка, тезе хъаlдхъыйн сен гигъалассе гыргын ишбы таамаъасынбы.