Рамазан Къубалыев: «10 сенна хивни джаIмаъатни къайгъве ворна»

Мишлеш Сувал’ни магьалыл’на  эн хаIбна цIаIхбышда хив вобна ва мааъад 130 хав, джаайир 1100 агъаллан инсанар ешемишоохьи вобонбы. Мани хивын сура джаIмаъат Бабаюртни зонайл’ къурмиш вухьани ЦIебна Мишлеш донани хивей, Азербайджанни, Россияйни, Дагъыстанни шагьарбышее ва хиваршее гудмиш эхьи водон.  Къийнийна йизда гаф хивни администрациейна хааIрна Рамазан Къубалыевыка вобна.Мишлеш Сувал’ни магьалыл’на  эн хаIбна цIаIхбышда хив вобна ва мааъад 130 хав, джаайир 1100 агъаллан инсанар ешемишоохьи вобонбы. Мани хивын сура джаIмаъат Бабаюртни зонайл’ къурмиш вухьани ЦIебна Мишлеш донани хивей, Азербайджанни, Россияйни, Дагъыстанни шагьарбышее ва хиваршее гудмиш эхьи водон.  Къийнийна йизда гаф хивни администрациейна хааIрна Рамазан Къубалыевыка вобна.

 — Рамазан чоджий, дора ши йишда гаф гъу Мишлешни хивыс хаIбвалла гьааъанчиле хъийгъа къаджейни ишбышди ва хивыхъад гьиджо дагъамийваллабые вод гьаIшде  манчини гьаIкIей вуккейс.

— Лап югба воохьи.

— Хьуледле сенне водон гъу Мишлешни хивыни администрациейни хаIрынкъуни къуллухыл’ ишлемишехьен ва гьиджоо ишбыне хивыс, джаIмаъатыс гьау?

— Зы 2011-ъесди сеныле хивыс хаIбвалла гьааъа вобна, ва гьаммаше чалышмишхьана иш югба вуккейс ва джаIмаъатыс хайир гьелес. Зале гьихъаб хивыс хаIбвалла гьааъанбы вухьайнбы ва хъийгъаб  вухьесынбы, амма гьаарынкъуна макьсад вухьес вуккан хайирыкван ишбы къаджес.

ЙицIни сенни аIрей гьавъуна иш агъмишааъас хъабее, гаф хылийвалилхъа цIыцIавхьес, амма сабара гьаийн ишбы агъмишаъас ыккананбы.

Зы хъарыйле хъийгъа Мишлешни хивей ушахаршини бахчейна цIебна бинаа алявъу. Мани карее шас хаIдын кумаг мани вахталийна йишда депутат Фикрет Раджабове ва районни хаIрынкъве гьуво.

ГьаIшде мани ушахбахчехъа  садджу йишди хивын  ушахарджаб деш, медни хиваршенчен ушахарыб хъабайленбы. Гойнед йишин мактаб «100 школ» донани программейхъа иккечIу  ва джаа капитальный ремонт гьаъу.

 Хивын кучебы чини къайдайлхъа хъау, ишыгъен лампишкIабы гиххьы  ва мани кучебышис йишди хивни доюкани инсанаршин добы гьуво. Ман ишбышин хаIддананбы администрациейни бюджетейнче гьау.

Гьар хаахъа гьамаIхуд хьян цIыцIау. Къийна хаIббананбышди хаа шагьаредынхьиннен шарааитбы водонбы.

ХаIбба вахтний вобна хивын кIулуб ремонт гьидяъан. Гьайни сен ман ши тезелемиш гьаъу къийна хивейдын даватбы, ва джурба-джур маданиятын, байрамбы ва сабара югун ишбы мааъад ши къеджи.

ОIтмишхьайни сен ши хивна гимга ремонт гьавъу. Мани ишбышей шас кумаг Агъаширин Мамедовей ва Рамазанов  Магьаррамей гьeво. Манбsшди кумагыква махъа плитIка кIяу. ХаIбба вахтний вобна хивей ишsгъбышда вазият дагъаvба вухьай. Сабара вахт вобна ши йисенчини джигейхъа цIедын 160 кВт трансформатор гихьыйин.

 Сагъулва эйгьи «Дагэнерго» донани тешкилатей  ишлемиш воохьени йишди миллетни игитершис Кьурбан ЫIмааровыс ва Гьазрат Гераевыс. Манбыше мани карей шас хаIбна хыл авхъу. Мани ишбышиле къайре медын джаIмаъатыс лазымын ишбы къаджу ва  къеджи водонбы. Чини аIрей сувал’ чобанар аахвасын хав, къыIлина малбы ухьийхьанни джигее 1200 метрынани масафейхъа хьян цIыцIауй, МантакваIва эйгьени джигее далда аляуй, хивни арейдын кучебы хъауй, зияратбы, ва някьвбышин гьихъийалла итIум гьауй, медын къаджуйн ишбы ва гьауйин субботникбы эйгьиджад деш.

Ненаджаб иш текба гьааъан кар деш водон. Хивей къеджени ишбышей джаIмаъатын кумагыд водон. Зы джокIле сагъулва эйгьи,  ва манбыше меер зы хивына хаIрна сечмиш гьаэй гьаIзирра ворна джока саджигее ишлемишхьес ва джони къайгъве ахвас.

— ЗакIле гьаман ацIа гъу къаджейни ишбышей таарыхыс аахвасда иш хивеe ветеранаршис къабсырна гьаIйкал тезелемиш гьавъуй вобна. Эгьес эйхьи шу мана тезеба алявъу. Ман ишбы шаване къаджу ва шавни кумагыкане гьау?

— Йишди хывыхъад  хаIдын таарых водон, амма манчей ХаIбни Ватанни даIвъийни девырын чина джига авхъаххъа вобна, няъас увгьое мани вахтал’ ватан душманыке къорамиш гьааъас 80 агъаллан джаванар  даIвъэйхъа абкIын, амма джон хаIббананбы аIвхъуна сабкIыл деш. Мани вахталин уцIурбы гьаIшдед йикIелидхын деш. ОIтмишхьайни сен Рутулни хивей районенче даIвъийехъа гьабкIынинбышис къабсырна гьаIйкал ачмиш гьавъу, амма мани гьаIйкалейхъа гыргыда йишин хивар гядкIу ыхьа деш ва йишди давIъэйхъа гьабкIынни гыргыни инсанаршин добы ыхьа деш. Ман кар хъодкуда гьаъу деш. Манчихъа гора ши йишди хивни ветеранаршис къабсырна гьаIйкал тезелемиш гьааъас фыкырейхъа алятIу ва мана иш ши къавджена.  Хивни кIыл’ни бюджетенче пыл  къайиккы ши гьаIйкал алявъу ва махъа гыргыни даIвъэйхъа абкIынни хивни инсанаршин добы адчуйнбы. Ши манчин ачылыш, пIланейхъани алятIу, амма коронавирусын гьалелийс аман гьуво деш.

-Дагъыстанни ва районни хиваршей сабара ишбы гьуIкуматни, республикайни программабышди кумагыква къеджи водонбы, Мишлешни хивей водунбыне махуIдын къаджейн ва гьаъасын ишбы?

 — Гьелбетте водонбы ва гьайни сен мани программабышейхъа адчуйин сабара объектбыд водонбы. Ооъад увгьойнхьинне, йишин мактаб  «100 школ» программайква тезелемиш гьау. ХъооIни сенни программабышейхъа хьебыдле проект адчу водон: хивее парк адчий, хьинена хатI тезелемишавъий ва кучебышейхъа хаIмдийн ишыгъ цIыцIауй. Мани къаджесди ишбышин тастикь гьаийн экспертизабыд хыле водонбы.

— Бабаюртни зонайл’ни мишлешни джаIмаъатука горушмишейхьенане ва мааъад гьиджоо ишбыне къеджи?

 — Маныд сувал’ни хивыке джурахьайн джаIмаъат водон ва манбышиква гьар вахтал’ горушмишхьа джони  къайгъве ахвана. Къийна мааъад 30-е гьеххада хав водон. Мактаб ЦIебни Муслагъыква саджигей ыхьеtйид, маани Мишлеше СПК, ФАП, манзик, вобна ва мани ташкилатбышис  аIхан кумагбы гьеленбы. Сабара вахт вобна някьвбышил’ далда аляъийн, манзик къанче ремонттавъийн ва хьян хивейхъа къеккана кегьрыз ремонт гьавъийн.

— ХаIбба вахт вобна Мишлешни хивей ишыгъен подстанция аляъасва эйгьен, амма къийнад ман аляу деш. Вушди увгьойква манчина макьсад гьиджона вобна?

— Ман подстаниция аляъасва ши хаIдданани джигабышейхъа одкIун. Республикайни чIакIынбышилхъа, гьуIкeматни министерствабышейхъа ва «Россети — Северный Кавказ» донани ишыгъбышди ташкилатейхъа кагъызбы одкIунинбы, амма манбыше мана иш са кхулайлхъа хъавъу деш. Къийнийни йигъыл’ мани сардан кагъызбы мед ши ойкIан водонбы. Мани подстанциен шас джад деш, йишди сувабышейни военыйбышисыд хаIдын кумаг гьелес. Умыд гьааъана, мана иш ши кумагуква гьааъасда.

— Рамазан чоджий, гафыхъа гора вас сагъул. Гъу хьиннен  экIын хиваршин чIакIынбы шахъаб кIылба вобонбы. Гъу саджу Мишлешни хивни джар деш, быкырни цIаIхни миллетни къайгъве ахвана инсан ворна. Иш къооджени инсаныхъар хъигьна юшон гьаанбыб гейб воохье ва джоле ойкIананбыб кылба деш воохьи. Деккяршихъаб мисала вобна: «Илебзурни къайейни авхъа хьян мысаджад хъадайлен деш». Къеджен ишбы яваш гьаъас ыккан деш ва гьалед гьаракат гьаъас ыккан манбы хаIдда ихьеджин. ГьаIшде кьиймат гьидовейб геледжагъл’ гьевлесда. Вас джанана сагъвалла ва угъурбы арзуламиш гьаъа!

— Шос, кIазетни ишчершис сагъeлва эйгьи, гьаммаше сувалхъа абы йишда хив кIеливхан гьидявъийс. Шу гьаммаше шас гыранын мигьманар вобонбы!