ЦIаIхни миллетыхъаб хъаб хаIбба ахтыйнидоюс лайикьын инсанар вобунбы. Манбышди хаIббананбыше джони гьаIракатыкайий баджарухуква йишди халкьын до ахты хъау. Къийна манбышда гьарна хаIдни таIрыфыс лайикьба вобунбы. Къийнийна йишда гафыб манбышди санъуни гьаIкIее вобна. Мана Мишлешни бинайл’ ешемишехьена Софиев ДжуIма Маалайна дих ворна ворна.
ДжуIма дайий едике сувал’ни Мишлешни хивее 1948-ъэсди сена ыхьа. Манбы ХаIбна Ватанна даIвъый таамхьайн хъийгъыйн сенбы ыхьа. Гьар сурал’ касибийвалла вухьа. Хиваршее воохьени инсанаршихъад гьеххалика охьанасыний аляаъасын кар ыхьа деш. ДжамаъаIтын гьар сураен кестийвалла цIыцIааъа вухьа. Хивни адамейрше хазанбы гудмишаъасдимее къазанджыс гьавайкIан вухьа. Хивее кьаIсынбыйий ушахаршикван едар авху. Манбышда ишиб малкъара гьуваджыйке багълыба вухьа.
ДжуIма дайийни деккихъаб Софий дидейхъаб хаIбна хизан вухьа. Манкъве йихьыйре ушах чIаIкы хъавъу. Манбы гыргыба йишди эл’ни саягъыл’ саягъыл’ маIърафатыка хаIбхъавъу. Манбышис гьар карее кумаг гувойн. Гыргыда фыкрее аххъыйн ишбы ыккейсдимее Софий Дидейир хивын адамершика саджигее къазанджыс гьайкIан ыхьа. Манкъве хаIдда сенбына къалайчийвалла гьавъу. Хъийгъыйни сенбышее кIолхоз садрыйна кумагчий ишлемишхьа.
ДжуIма дайийн цIеддыйн Бабаюртни трпахбышилхъан сафарый 1964-ъэсди сен гидгъыл. Манке мана мактабее хъаIдаххъана гадений. Гьихъа юххьана тахыл’бы саъанкъаI кумагыс хиваршейнче бригадабыний адайленбы. Кумагыс абыйнбышди аIрайл сайир мана ыхьа.
Манчиле хъийгъыйна ДжуIма дайийна ыIмыр кIаолхозука багълыба вобна. Джаванийвалее мана тасарруфатее шоферийвалла гьавъу. Мана къылина Бабаюрт, кьыIдминар малкъарайка къышлагъбышее ыхьа. Мааъаб воохьени чобанаршис лазымын кар гьаххъа ыхьа. Мани сенбышике гаф гибхьыйнкъаI джуIма дайей эйгьен: «Манбы манмегад сибыкын сенбы ыхьа деш. ХаIмна йигъна рулиль ыхьа. 25-сен кIолхозыс гьуво. Дагъамийваллабы ыхьейид, доланаджагъ писда ыхьа деш. ГьокуIматын гьавъуйни заIгьматыс сакIы пыл гьели ыхьа. Къийна са вахталийни девлетыкван тасаррауфатбышике садджу до аху».
Къийна мана пенсией ворна. Вудже гьинчиле хаIдда сенбына гьихъа бинаа абчыйни Бабаюртни Мишлешни бинайл’ ешемишехьи. Водни ешбышихъа ил’дяакы, кIылин тасарруфат ыккекка. АIхани саягъыл’ малкъара гьуваджи. Дирингбы эза. Манче болун маIгьсулбы саъа.
Манкъуни гьаIкее гаф гибхьыйнкъа хивни инсанрше эйгьен: «ДжуIма дайий югвалла гьаъас ирхьуна инсан ворна. Мана гьаммаше джамаIатыка ворна. Манкъве гьаъани хайирхагь ишбышиин сиягьый хаIдын водун. Аллагье джун джан сагъаъан».
ДжуIма дайий шакIле гьамыр хайирхагь инсан хьинне ацIа. Манкъве маджлисбыше, йигъынджахбышее йишин халкь саджигейхъа савалес хъоотIал. Манкъве «Нур» кIазетын мани сардан вуккекани ишбышис ахтына кьиймат гьооли.
Йишди редакциейн доюкани ватапарварыс, ДжуIма дайийс, геледжагъыс хылийна, сагъламна ыIмыр аIрзааъа. Фыкрее аххъыйн ишбы аIхырейхъамее быкыраъасдимее югун дилегбы гьеххъа.
