Гьар сен дюнйейни акьвал’ ноябрьни 20 –чил’ педиаторарше джон йигъ алгъайгьен аlдат водун. Гьаlшде мани санаъаlт гьаъанбышди аlрайл’ хаlбба йишди элен джаванар вобунбы. Кийнийна йишда гаф манбышди санкъуква, Магьаlчкъалайни 1№ ушахаршди больницайни дохтурыка, ушахаршини хирургыка Ыlсмаилов Шамил’ Якьубни духайквана вобна.
Манкъуни гьаlкее:
Ыlсмаилов Шамил’ Якьубна дих 1994-ъэсди сен Рутул районни Гыл’мецlни хивее едике ыхьа. 2011-ъэсди сен едике ыхьайни хивее йыlкьнекин мактаб таамау. 2011-2017-ъэсди сенбыше Дагъыстанын девлетын медицинайн университетын педиатриейн факультет югни кьийматбышиква быкырау. 2017-2019-ъэсди сенбыше республикайни Н. М. Кураевни доюл’ни ушахаршини клиникайни больнце ушахаршина хирург ихьесдимее, ординатура илгъечlу. Гьамани сенике шагьарни 1№ больнице ишлемишехьи гиргъыл’. Хизан вобна. Кьоlни ушахна дек’ ворна.
— Шамил’ дохтур, вака горушмишхьес гьаlзирхьайн хаlбба вахтний. Вахъаб иш хаlбба вухьайхъа гора, гьар элейс йишин горуш хъийгъыйлхъаний алгъайгье. Гъу гьийгъанче хъооlни педиаторни йигъыква табрикаъа.
— Сагъул.
— Къийнийни йигъыл’ Гылмецlна хив дохтурар гьаlзирааъан мактаб водун. Аlхырейни сенбышее хаlбба вушди хивейнче дохтурар хъигъебчlы. Къийна манбы саджу Дагъыстанееджаб деш, Россиейни хааlдданани шагьарбышди клиникабышее хъызааха…
— Ман дурустун ихтилет’ водун. Ачухда увгьое зы манчилхъа мысадджаб кlооралейнче фыкыр гьуво деш. Къийна йишди хивее гьар хааъа, эгьес эйхьи, дохтурун санаъаlт алятlуна инсан ворна. Ман факт водун. Гьихъа йишди джаванарше хаlдын гьавас маъаlллимни санаъаlтылхъаний гьавгва. Къийна хаlббананбы медицинайн санаъаlт алетlас чалышмишоохьи. Манбы мактабее хъаlдаххъаlнкъаджад гуджнаба манчис гьаlзироохьи вобунбы. Зы деккини йаlххъын аркlын. Манкъве мани санаъаlтыс кьуллух гьаъан хаlдда сенбы водунбы. Деккина иш зас гьаммаше кьабыл’ба вухьа. Манчихъа гора, зы кlылвалике мани санаъаlтылхъан аlшкь гьагва ыхьа. Мактаб таамгьаумее санаъаlтбы медуниверситетейхъа хъуво.Хъаlдхъы таамгьауйле хъигъа, хаlдни иштагьайква мани ишил’ ишлемишехьи гиргъыл’.
— Дохтурун санаъаlт дагъамын водун. Ушахаршина дохтур ыхьай манчиле кьоlни эдес дагъамда водун. Мани сардан йигъни фыкрейдынбы ацlахьес ыкканий.
— Ушахаршини дохтурна иш авхуйнбышиле сыкlылба дагъамба вобна. Хааlрни инсане дохтурусхъа арыйнкъаl, ыкlаран джига гьагван, нишикейий манкъве иджикийвалла цlыцlааъа дохтурс йишонаъан. Йишон гьидяъани кlыл’ни ушагъыс дурустун диагноз гиххьый, манкъус лазымын маалидже ыккый сибыкна иш дешобна. Гыргыда дохтурни баджарухукейий ацlаалике аlсылыба. Манчихъа гора, ушахыс диагноз гиххьыйни дохтурухъад гьар суракена гичl хаlбна вобна. Манкъухъад саlгьф гьаъасн иджааза дешин. Мана гьаlкlена джуни ишина санаъаlткар ихьес ыккан. Хаlм — йигъна чалышмишхьес ыккан, квалификация хаlдхъаъас.
— Шамил’ дохтур, къийнийни йигъыл’ нени чlырывал’бышика шу хаlбба растына хъавайли?
— Чlкынбышди аlрайл’ водун чlырываллабы ушахаршихъадыд эйъьенбы. Гьаlшде хаlдданан чlырываллабы джаван хъыхьа водунбы. Йизди ишил’ хаlбба йыlкьни аппединцитыкван, маш садыйни ыlхнаlбышикван ушахар растына хъавайли. Манчиле гъайре уролргиейкейий ортопедиейке чlырынбыб экlба-экlба хъызааха. Манбышис лазымда хъадее операциябы гьаъа, Ыlхнаlбы темизяу ийхьванбы. Гьагуйни саягъылин маалиджебы ыккекканбы.
— Къийна Республикайни инсанршина сагъламийвалла гьувааджени ташкилатбышее гьувойни маlълуматхъа гора, коронавирусна чlырывалла ушахаршини аlрайлиб еймишувхьа. Манчини гьаlкlей гьиджоо эгьес ахаlе.
— Коронавирус дагъамна чlырывалла вобна. Манчике аlгьтият гьаммаше гозетяаъас ыккан. Гьихъа мана чlырывалла садджу чlакlынбышихъабний. Гьаlшде ушахаршисыд манчике гичl вобна. Хурургиейни отделениейл’ медни чlырывалике маалидже гьаъани чlырынбышди аlрайл’ манчика начахынбыб вобунбы. Манбыше кьоlни суракен маалидже алятlа водун. Мани каре гьаммаше аlгьтиятыка вухьес вуккан. Хааъар чlырына ворхьей, мана ушахаршике джураъас ыккан, няъас угьое ушахаршикlле ацlа деш, коронавирус дагъамна аlзар вухьай.
— Шамил’ дохтур,шагьаре ешемишоохьенбышис ушахар дохтурусухъа абый манбышис чини вахтал’ кумаг гьувой вахарийна иш вобна. Сувал’ воохьенбышихъад магьаlбна имкаб дешда.
— Гьаlкедад, мани каре марказыле акьаlнани джигабышее дагъамийваллабы водунбы. Мани сардан йишди хиваршейид дагъамийваллабы кlылда дешинбы. Геллесди вахтал’ ушахаршис профилактик гьагуйбы ыккекка деш. Шакlле ацlан, ушах едике ыхьа 18 ешейхъаме кьоlни –хьебни элейс дохтураршике алгъагьас ыккан. Хиваршее воохьени ушахаршихъад маlгьдын имканбы дешинбы. Гойне хьинне мааъад ишлемишехьени ФАП-быше, амбулаториебыше, больницабыше хаlддананче педиаторар дешинбы. Мана дагъамийвалла аlрейнче алябтlый дагъамба дешобна. Къийна мединстутбыше хъаlдаххъан хаlбба джаванар вобунбы. Манбы «Земский дохтур» программайква хиваршейхъа оlтирааъас вуккан.
— Мани саягъыл’ аlхарейни сенбышее хаlбба джаван дохтурар районейхъа хъабы. Амма сувалхъа хъабыйнбыб, экlбаджаб сивийкlаланбы.
— Манчике засыб хабар вобна. Джаван дохтураршис хиваршее ишлемишухьес вуккан деш. Манчина сабаба ешайиш дагъамда ыхьайка багълыба вобна. Иших, газ, йаlхъбы дешди джиге, иш вуккуй дагъамба вобна. Мани каре манбышис кумаг гьелес ыккан. Манке манбы аахвасынбы.
— Ишил’ дешди вахтал’ гьиджооне Шамил’ дохтуре гьааъа?
— Хизаныка эйхьи. Гьаlфтее кьоlни элейс майдамее футбол гьувага. Вакlле ацlан, йишди хивыхъаб уфтанна футболна десте вобна. Манчиле гъайре, медцинайн китаббы хъаlдаххъа.
-Едике ыхьайни хивее экlра-экlране эйхьи?
— Югни – писди йигъыл’ хивни джамаъаlтыка саджигее ворна.
— Йишда гаф хаlббанабыше хъаlбхъаlс. Манбышикlле гьиджоо эгьес ахаlйий?
— Ушахар тlетl’бы вобунбы. Манбышди къайгъее аахве. Ненкеджаб манбы селимба гьимаасар. Агар ыкlаран джига водхьее, дохтурусахъа гьаагве. Сабара деккяршейий едяарше саймазыйвалла мани карее гьааъа. Ушах ыкlарыке тохтан дехьенкъаl, дохтурусахъа арайли. Чини вахтал’ ыккыйни маалиджейн гыргынчиле югун водун.
— Шамил’ дохтур, суалбышис джаваббы хъувойхъа гора, сагъра ихьена. Вас угъурбы аlрзаъа.
